«Μας εμπνέει ο αγώνας μας»

Τα παιδιά που βρέθηκαν μπροστά σε έναν «κόσμο οργανωμένης σήψης» συνεχίζουν τον αγώνα τους (και εκτός των καταλήψεων, στην κανονική τους καθημερινότητα) χωρίς δεύτερες σκέψεις, διεκδικώντας μια νέα ζωή.

«Δεν κάνουμε διακοπές εδώ. Πέρα από τον αγώνα είναι και μια θυσία ότι δεν σπουδάζεις αυτό που θέλεις», αναφέρει ο Χάρης δίνοντας πάσα στην Κέλλυ. «Είναι και ζήτημα αξιοπρέπειας. Μια αξιοπρέπεια η οποία από την πλευρά του κράτους έχει χαθεί εδώ και πάρα πολύ καιρό. Ηταν το κερασάκι στην τούρτα, το οποίο επισημοποιεί τον πάτο. Αισθάνομαι ότι έτσι εξηγείται γιατί υπάρχει τόσο μεγάλη ένταση σε όλο αυτό που γίνεται και μια αυτόματη ένωση τόσο πολλών ανθρώπων».

«Δεν έχουμε ακούσει πολλές ιστορίες παιδιών με δεύτερα πλάνα. Υπάρχει πολύς κόσμος που έχει δώσει μια παραπάνω σημασία σε αυτό που αποκαλούμε “καλλιτεχνικό επάγγελμα”. Υπάρχει και μια αναγνώριση από τους δικούς μας τους ανθρώπους. Είμαστε τόσο επικεντρωμένοι στο να συνεχιστεί ο αγώνας. Αυτή η ρωγμή έχει γίνει και δεν υπάρχει πισωγύρισμα. Ακόμα και να σωπάσει το κράτος, έχει δημιουργηθεί μια δυναμική που έχει γεμίσει το μυαλό μας με ιδέες και επιθυμίες, ακόμα κι αν καταλήξουμε να γυρίσουμε με άδεια χέρια. Εχουν δημιουργηθεί πολύ ισχυροί δεσμοί μεταξύ μας. Δεν είμαστε πια οι ίδιοι άνθρωποι. Προσπαθούμε να διεκδικήσουμε μια άλλη ζωή. Είναι λες και έχει ανοίξει μια βρύση και είμαστε ένα δυναμικό από σπουδαστές, εργαζόμενους και δικούς μας ανθρώπους που παλεύουμε να δούμε πώς θα διοχετεύσουμε αυτό το νερό που τρέχει ορμητικό. Από τη στιγμή που έχει ανοίξει αυτή η βρύση, είναι σαν να έχει πάρει το ρέμα όλο τον κόσμο. Ολοι έχουμε επίκεντρο αυτή τη βρύση, η οποία περίμενε να ανοίξει εδώ και καιρό», μου εξηγούν τα παιδιά.

Από τις 19 Δεκεμβρίου βρίσκονται σε ένα καθεστώς δημόσιας και δικαιολογημένης αντίδρασης. Οι σπουδαστές της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, που με κεντρικό σύνθημα τη γνωστή πια φράση «Σ’ εσάς που μας Ακούτε», μίας ελάχιστης παραλλαγής του τίτλου του περίφημου έργου της Λούλας Αναγνωστάκη («Σ Εσάς που με ακούτε») έκαναν το «εγώ» «εμείς», άρχισαν να διαμαρτύρονται απέναντι στο Προεδρικό Διάταγμα και την υποβάθμιση των πτυχίων τους, καταλαμβάνοντας πρώτα το κτίριο της Σχολής τους, στο Σχολείον της Αθήνας - Ειρήνη Παπά στην οδό Πειραιώς.

Και μετά, μ’ αυτό ορμητήριο για μια σειρά εξαιρετικών εκδηλώσεων και συζητήσεων, καθώς και των τακτικών τους γενικών συνελεύσεων, συμμετείχαν και στην κατάληψη από σπουδαστές και άλλων δραματικών σχολών και σχολών χορού του Εθνικού Θεάτρου (κτίριο Τσίλερ) στις 4 Φεβρουαρίου, ενώ τέσσερις μέρες μετά παραιτήθηκαν βέβαια όλοι οι καθηγητές τους και κατελήφθη και το «Ρεξ» από τον Συντονισμό Εργαζομένων στον χώρο των Τεχνών. Τι λένε όμως αυτά τα παιδιά; Ή μάλλον, για την ακρίβεια, πέρα από τη βάση της διαμαρτυρίας τους για την υποβάθμιση των πτυχίων τους, τι άλλο λένε;

Και ποιο ήταν το μάθημα που έλαβαν αλλά και που έδωσαν μέχρι εδώ σ’ αυτούς τους δύο μήνες που κλήθηκαν να αντιδράσουν με σοβαρότητα και ωριμότητα, να διατηρήσουν τις καταλήψεις τους σ’ ένα υψηλό επίπεδο αντίστοιχο με τις καλλιτεχνικές καταλήψεις του εξωτερικού, να μη διασπαστούν, να εκπροσωπηθούν σωστά ώστε να μην επιτρέψουν να δυσφημηστεί το κίνητρο και ο αγώνας τους – όπως και το κατάφεραν;

«Δεν φωνάζουμε μόνο για την τέχνη, μπορεί να ανοίξει η κουβέντα πολύ περισσότερο και να αφορά πολύ κόσμο. Η πολιτιστική αλλαγή έρχεται παράλληλα με μια κοινωνική αλλαγή. Αυτός ο αγώνας είναι ένας καθρέφτης τού τι συμβαίνει στην κοινωνία εδώ και πάρα πολύ καιρό. Μεταξύ μας μιλάμε πολλές φορές για το τι χρειάζεται να γίνει. Διοργανώνουμε μια καλλιτεχνική δράση; Ερχονται δέκα άτομα και στήνεται κάτι σε μια ώρα. Μας εμπνέει ο αγώνας μας. Είναι τρομερό το πώς άγνωστα άτομα σηκώνουν το χέρι και συμβάλλουν με τα σώματα και τις φωνές τους για να δυναμώσουν κάτι που θέλουν να πουν. Αν αυτό δεν είναι η Τέχνη τού σήμερα, τότε τι είναι;» λένε.

«Ισως είναι και μια τομή για το πού θέλουμε να πάει το θέατρο. Δεν θέλουμε να επιστρέψουμε σε ό,τι συνέβαινε πριν. Είναι κάτι ζωντανό αυτό που συμβαίνει και ό,τι συνέβαινε πρέπει να αλλάξει», αναφέρει ο Χάρης και δίνει τον λόγο στην Κέλλυ: «Είναι πολύ ιδιαίτερο ότι οι άνθρωποι αυτού του κλάδου ήταν έτοιμοι για αυτό. Κάνουμε ανοιχτές συζητήσεις με καθηγητές και εργαζομένους και το πώς μας κοιτάνε... είναι απίστευτο. Μας κοιτάνε και μας λένε “πείτε μας τι να κάνουμε”. Αυτά τα βλέμματα που δεν περιμέναμε ποτέ από ανθρώπους που βλέπαμε στο θέατρο και στην τηλεόραση. Περνάει κόσμος απέξω και μας αφήνει τρόφιμα. Οι άνθρωποι αυτοί φαίνεται να το είχαν ανάγκη».

Η συζήτηση μαζί τους πηγαίνει στη γενικότερη στάση του κράτους απέναντι στον πολιτισμό αλλά και στην αξιοπρέπεια του κλάδου.

«Σπουδάζω σε αυτή τη σχολή και δεν έχει καμία απολύτως αξία από το κράτος. Δεν αντιμετωπίζεται ως σπουδή. Δεν είναι πρόβλημα να είναι ανύπαρκτο από το κράτος. Μισθολογικά βάσει του Π.Δ. ήμασταν έως εδώ ισότιμοι με έναν ανειδίκευτο εργάτη/ρια. Και καλώς να ήταν, αν δεν είχαμε κάνει σπουδές τρία χρόνια. Για τα ωδεία, 9-12 χρόνια, για τον χορό 3-4 χρόνια. Δεν είναι όμως μόνο το μισθολογικό το θέμα. Θέλουμε μια ουσιαστική αναβάθμιση αυτού του επαγγέλματος. Μιλάμε για μια νέα δομή για το επάγγελμα. Μέχρι στιγμής όσοι εργαζόμαστε σε αυτό τον κλάδο προσπαθούμε να βρούμε μεσοβέζικες λύσεις για να φτιάξουμε κάτι. Χωρίς τη στήριξη της πολιτείας, είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα. Πάρα πολύ πρόσφατα καταργήθηκαν τα καλλιτεχνικά μαθήματα στη δευτεροβάθμια. Ξεκινάει από εκεί η αξιοπρέπεια του κλάδου. Να αφήσουμε τους ανθρώπους να ανακαλύψουν τι σημαίνει να είσαι επαγγελματίας καλλιτέχνης», σημειώνει η Κέλλυ. Και συνεχίζει: «Ηρθε ο καιρός να αναγνωριστεί ό,τι κάνουμε ως δουλειά, με την ιδιαίτερη φύση που έχει. Καλλιτέχνης-επαγγελματίας. Η τέχνη έχει τεχνική από πίσω. Σπουδάζεις την τέχνη του τεχνίτη. Μαζί με αυτό που φέρεις σαν άνθρωπος. Αυτό είναι. Λαξεύεις χαρακτήρες και ιστορίες για να γίνεις καθρέφτης. Δεν είναι εύκολο πράγμα, έχει πολλή δουλειά, πολύ κόπο. Κι από αυτή την άποψη, ναι. Εργάτες και εργάτριες είμαστε. Ηρθε ο καιρός αυτό να βγει στη φόρα. Ηρθε ο καιρός, όταν εκ του αποτελέσματος υπήρξε μια άτυπη “δημοσκόπηση” στην καραντίνα για το “ποιο είναι το πιο άχρηστο επάγγελμα” να μην προκύπτουν οι καλλιτέχνες ως άχρηστοι. Γιατί στην καραντίνα οι άνθρωποι ζούσαν με τις ταινίες, τη μουσική, τα streaming από τα θέατρα. Χωρίς αυτά, αναρωτιέμαι σε τέτοιες στιγμές κρίσης τι θα κάναμε;».

Τι σημαίνει λοιπόν το προεδρικό διάταγμα; Τα παιδιά κάνουν τη δική τους ελεύθερη μετάφραση.

«Το επιχείρημα είναι ότι “σας έχουμε βάλει στον πάτο για να σας αναβαθμίσουμε σιγά σιγά”. Κάτι που σχετίζεται με όλα τα σχέδια και τις πρακτικές της κυβέρνησης. Υποβαθμίζουμε κάτι για να το αναβαθμίσουμε με άλλο τρόπο. Τι στρατηγική είναι αυτή; Καίγεται η Εύβοια κι εμείς θα χτίσουμε μετά ξενοδοχεία και καζίνο. Και σ’ εμάς αυτό κάνουν. Οπως και η ίδρυση του τμήματος παραστατικών τεχνών στο Deree. Ούτε λίγη ντροπή να κρατηθούν και να μη γίνει τώρα. Αρκετό θράσος. Μηδενίζουν τα πάντα για να αναβαθμιστούν εκ νέου. Είναι αισχρό. Είναι μια θρασύτατη κίνηση. Το αφήγημα ότι με το προεδρικό διάταγμα δεν άλλαξε κάτι, πρακτικά δεν ισχύει. Κι όμως, το ακούμε συνέχεια. Από τη στιγμή που είμαστε “διαβαθμισμένοι” με αυτό τον τρόπο, μισθολογικά είμαστε υποβαθμισμένοι και φυλακισμένοι».

Ο θόρυβος που κάνουν οι καλλιτέχνες είναι εκκωφαντικός, ωστόσο υπάρχει ακόμα κόσμος που βάζει τον πολιτισμό σε σίγαση.

«Είναι τρομερό ότι ενώ υπάρχουν καθηγητές που έχουν παραιτηθεί και τόσες καταλήψεις, ακόμα υπάρχει κόσμος που δεν γνωρίζει τι γίνεται. Μίλαγα με έναν καθηγητή από το Πάντειο και δεν ήξερε τίποτα. Επειδή ζούμε και λίγο στον μικρόκοσμο μας, μετά από αυτό που άκουσα, είπα μέσα μου “εντάξει, πού πάμε τώρα”;» αναφέρει η Νάντια. Και τα παιδιά μού εξηγούν τι θα έλεγαν στον κόσμο που δεν τους ακούει.

«Φανταστείτε τη ζωή σας χωρίς καμία μορφή τέχνης. Να μη βλέπετε ταινίες και σίριαλ, να μην υπάρχει θέατρο και χορός, να μην ακούτε μουσική στα μπαρ. Αυτό το επάγγελμα δεν μπορεί να υπάρξει μόνο του. Ενας πίνακας άμα δεν τον δει κάποιος, μια μουσική αν δεν την ακούσει κάποιος, δεν είναι τίποτα. Το “σ’ εσάς που μας Ακούτε” είναι μια έκκληση. Μια έκκληση να ακουστούμε».

Στον πόλεμο που δέχεται η τέχνη, αυτά τα παιδιά που προστατεύουν τα θέατρα και τον πολιτισμό, που μιλάνε με τέτοια ωριμότητα, σίγουρα είναι πολλά περισσότερα απ’ όσα τους αναγνωρίζει η πολιτεία.