Pauvre France

Εναν μήνα μετά τον θάνατο του Γάλλου βασιλιά του rock n’roll, Johnny Hallyday, τον Δεκέμβριο του 2017, η Γαλλία θρηνεί την πριγκίπισσά της, το αγγελικό πρόσωπο του μουσικού κινήματος των yé-yé και ίνδαλμα της νεολαίας του ’60, France Gall.

Η Isabelle Geneviève Marie Anne Gall, με καλλιτεχνικό όνομα France -όπως Γαλλία- έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 70 χρόνων, μετά από μάχη με τον καρκίνο, στις 7 Ιανουαρίου 2018.

Στο άκουσμα της είδησης αυτής ήρθαν αυτόματα στον νου μου οι στίχοι του πιο όμορφου τραγουδιού της, του Baby Pop, που δεν θα μπορούσε να έχει γράψει παρά μόνον ο Serge Gainsbourg.

Ενα κομμάτι με γλυκιά, χορευτική μελωδία και τρομερά θλιμμένα λόγια για τη μετάβαση στην ενηλικίωση και τη ματαιότητα της ενήλικης ζωής.

Σε ελεύθερη μετάφραση:

[δουλεύοντας σκληρά θα μαζέψεις λίγες δεκάρες/

θα είσαι χαρούμενη αν μπορείς να πας για χορό/

Θα είσαι μόνη και εγκαταλελειμμένη/

εντέλει θα παντρευτείς, ίσως και χωρίς να το θες/

Οι απειλές του πολέμου φαίνονται πιο καθαρά/

αυτή τη στιγμή μωρό μου το ξέρεις/

από πού θα ανατείλουν οι ήλιοι/

κάπου στη Γη/

οι σφαίρες ψιθυρίζουν/

το αίμα έχει χυθεί]

Και έπειτα, στο ρεφρέν, πάει κάπως έτσι:

Τραγούδα, χόρεψε, μωρό μου, ποπ

Σαν το αύριο

Να μην πρόκειται ποτέ

Ποτέ να ξανάρθει

Τραγούδα, χόρεψε μωρό μου ποπ

Σαν να πρέπει αύριο

Νωρίς το ξημέρωμα

Να πεθάνεις

Το ξεκίνημα και η συνάντηση

Η France Gall μπορούσε να τραγουδήσει τα πάντα ακτινοβολώντας ευαισθησία, ανεμελιά και απροσποίητη αθωότητα.

Στο πλατύ ειλικρινές χαμόγελό της η Γαλλία βρήκε ένα άφθαρτο και φωτεινό είδωλο να λατρεύει· ένα κορίτσι που εξέφραζε όλη την αγνότητα και την αφέλεια της νιότης.

Από την πρώτη της εμφάνιση, στα 16 της χρόνια, έγινε η αγαπημένη του εφηβικού και νεανικού κοινού. Αν και καταγόμενη από οικογένεια με ένδοξο μουσικό παρελθόν, η ερμηνεία της δεν έμοιαζε με τίποτα προηγούμενο, τίποτα παλαιό.

Το αντίθετο· η κοριτσίστικη και ανεπιτήδευτη φωνή της, φυσική σαν μικρού παιδιού, ήταν ό,τι πιο μοντέρνο.

Το κίνημα των yé-yé -αντλώντας τις ρίζες του από το αγγλικό «yeah-yeah»- είχε ήδη χαρίσει στην Gall επιτυχίες πριν από τη γνωριμία της με τον Serge Gainsbourg.

Ο ιδιοφυής δημιουργός από την άλλη, αν και μάλλον διαβόητος παρά δημοφιλής για το ευρύ κοινό, είχε ώς τότε χτίσει μία εντυπωσιακή καριέρα έχοντας το εξαιρετικά σπάνιο χάρισμα να ελίσσεται με ευκολία ανάμεσα στα μουσικά είδη.

Μπορούσε να γράφει ορχηστρική μουσική, τζαζ, μπλουζ ή rock n’ roll, τρυφερά βαλς ή κομμάτια σε ξέφρενους λάτιν ρυθμούς. Ολα με την ίδια δεξιοτεχνία και εμμονική αφοσίωση.

Οταν οι δυο τους συναντήθηκαν, εκείνος θα έγραφε οτιδήποτε απλώς για να είναι κοντά της και εκείνη θα εμπιστευόταν να τραγουδήσει οτιδήποτε έφερε την υπογραφή του.

Μαζί κατέκτησαν την πρώτη θέση στη Eurovision και καθιέρωσαν ένα ολοκαίνουργιο είδος. Ουσιαστικά, η συνεργασία των Gall - Gainsbourg έφερε την ποπ στη Γαλλία.

Φρέσκος άνεμος

Στη Eurovision του 1965 η France Gall δεν είχε τη σπουδαιότερη φωνή. Για την ακρίβεια, στον διαγωνισμό εκείνη τη χρονιά συμμετείχαν εκπληκτικές φωνές (μεταξύ των οποίων και η Γιοβάννα).

Φανταστείτε μία υπερπολυτελή διοργάνωση των ιταλικών στούντιο με ζωντανή ορχήστρα, όπου τενόροι με κοστούμια και παπιγιόν και κυρίες σε στιλ Patsy Cline με κλασική τοποθέτηση, επιδίδονται σε λυρικού ύφους άσματα και mellow ήχους των 50s.

Ξαφνικά, εμφανίζεται ένα ξανθό 17χρονο κορίτσι από το Παρίσι, εκπροσωπώντας το Λουξεμβούργο, με τραγούδι συμμετοχής -από τα δέκα που της προτάθηκαν φυσικά επέλεξε του Gainsbourg- το ποπ σινγκλ «Poupeé de cire, poupeé de son» (κούκλα από κερί, κούκλα του ήχου), σύνθεση ενός σκοτεινού τύπου με περίεργο εβραϊκό όνομα.

Τραγουδάει δυνατά και στηθικά σαν σε πρόζα, η φωνή της είναι ακατέργαστη και παιδική, φέρνει με ορμή όση φρεσκάδα και ελαφρότητα εκείνη η αίθουσα μπορεί να αντέξει.

Η λάμψη και η γλυκύτητα της Gall και ο αέρας νεανικότητας που μετέδωσε με την ερμηνεία της δεν κέρδισε μόνο τους κριτές του διαγωνισμού αλλά έκανε το τραγούδι της χρυσό σε όλη την Ευρώπη.

Από εκείνο το βράδυ, οι France Gall και Serge Gainsbourg έγιναν γνωστοί διεθνώς και η Eurovision έγινε ποπ.

Ηλιος στην καρδιά

Οι προτάσεις έπεφταν βροχή για τη μικρή Γαλλίδα· εκείνη πάλι, εκτός της ασχολίας της με το τραγούδι, δεν έδειξε ενδιαφέρον παρά μονάχα για την πρόταση του Walt Disney να υποδυθεί την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων κινηματογραφικά.

Μία ιδέα που θα μπορούσε να είχε εξελιχθεί σε κάτι υπέροχο αν δεν ματαιωνόταν λόγω του θανάτου του Disney το 1966. Μουσικά, ο Gainsbourg συνεχίζει να συνθέτει για την Gall μέχρι το 1967.

Μία έκφραση της ιδιοφυΐας του ήταν το ταλέντο του να παίζει με τους στίχους: συχνά ήταν τόσο (υπαινικτικά μεν αλλά σαφώς) βρόμικοι που στη σημερινή εποχή της πολιτικής ορθότητας δεν θα μπορούσαν να κυκλοφορήσουν -παρά μόνο ίσως με την ταμπέλα «Ακατάλληλο», που θα μείωνε την ποιότητά τους.

Ο λόγος του τέλους της συνεργασίας των δύο ήταν το ότι δεν υπήρχε τίποτα το βρόμικο σχετικά με την Gall. Εκείνη δεν ήξερε. Ηταν πραγματικά αθώα.

Οταν μιλά στον φακό δεν υπάρχουν υπονοούμενα, είναι απόλυτα αληθινή, ο αυθόρμητος, καθαρός εαυτός της.

Στην πορεία της καριέρας της αλλά και της ζωής της ήρθε ο Michel Burger. Ερωτεύτηκαν αμέσως μετά τη γνωριμία τους το 1973 και παντρεύτηκαν το 1976.

Δεν δούλεψε με άλλον συνθέτη μέχρι τον θάνατο του συζύγου της το 1992. Το 1997 αντιμετωπίζει μόνη τον χαμό τού ενός παιδιού της έχοντας ήδη νικήσει έναν καρκίνο στο στήθος.

Η γλυκιά France της Γαλλίας ήταν τελικά μια δυνατή γυναίκα που πάλεψε με πείσμα και πίστη όλες τις δυσκολίες μέχρι το τέλος. Καλό της ταξίδι.