Quo vadis, Nicolas?

Το διάταγμα που υπέγραψε την Πρωτομαγιά ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο για τη σύγκληση νέας Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης που θα αναθεωρήσει το Σύνταγμα της χώρας δεν θα μπορούσε παρά να βαθύνει την πόλωση.

Οι ηγέτες της αντιπολίτευσης χαρακτήρισαν την προεδρική πρωτοβουλία τέχνασμα για να αναβάλει η κυβέρνηση τις φετινές περιφερειακές εκλογές ή και τις προεδρικές του 2018 «μπροστά στον φόβο να τις χάσουν» και κατήγγειλαν το διάταγμα ως «ολοκλήρωση του συνεχιζόμενου πραξικοπήματος του Μαδούρο».

Το Καράκας έγινε ξανά πεδίο μαχών καθώς και χθες οργανωμένες ομάδες της αντιπολίτευσης έκλεισαν κεντρικούς δρόμους, έβαλαν φωτιά σε κάδους και λάστιχα, ξήλωσαν πεζοδρόμια και συγκρούστηκαν με τις δυνάμεις ασφαλείας, ενώ κινητοποιήσεις έχουν προγραμματιστεί και για σήμερα.

Αλλαξε ρότα

Σε τηλεοπτική ομιλία του ο πρόεδρος Μαδούρο μίλησε για ένα νέο Σύνταγμα για «την επανίδρυση των δομών του κράτους, και ιδίως της σάπιας σημερινής Εθνοσυνέλευσης» και για να ηττηθούν «το πραξικόπημα και η φασιστική βία» της αντιπολίτευσης.

Σε αντίθεση με τη Συντακτική Εθνοσυνέλευση που προώθησε ο Ούγκο Τσάβες το 1999 και περιελάμβανε δημοψήφισμα για το αν συμφωνούν οι πολίτες με αυτή τη διαδικασία, καθολική, άμεση και μυστική ψηφοφορία για την ανάδειξη των μελών της και δημοψήφισμα για την έγκριση του νέου Συντάγματος, ο Μαδούρο έκανε λόγο για μια «εθνοσυνέλευση των πολιτών και όχι των πολιτικών κομμάτων» και δήλωσε πως θα συσταθεί με την άμεση και μυστική ψήφο των πολιτών που θα επιλέξουν περίπου 500 μέλη της.

Αλλά πρόσθεσε πως κάπου 200 εκπρόσωποι θα εκλεγούν από τα κοινωνικά κινήματα, τα συνδικάτα, τις οργανώσεις νέων, φοιτητών, γυναικών, ιθαγενών, και κυρίως τις κοινοτικές συνελεύσεις, γνωστές και ως «κομμούνες».

Σύμφωνα με συνταγματολόγους του τσαβισμού, για τη σύγκληση αυτής της Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης δεν απαιτείται προηγούμενο δημοψήφισμα, όπως έγινε το 1999.

Επικεφαλής της επιτροπής που συστάθηκε για την υλοποίηση του σχεδίου είναι ο Ελίας Χουάουα, πρώην υπουργός για τις κομμούνες - μια επιλογή διόλου τυχαία, καθώς ένας από τους στόχους της αναθεώρησης φέρεται να είναι η ενίσχυση των εξουσιών που έχουν οι κομμούνες, οι οποίες ήδη διαθέτουν και ένα άτυπο κοινοβούλιο, το οποίο συγκροτήθηκε μετά την ήττα του κυβερνώντος κόμματος στις βουλευτικές του 2015.

Μια κίνηση που έρχεται να κατευνάσει πολλούς τσαβίστας, οι οποίοι θεωρούν προδοσία την αναθεώρηση του πολιτικού συστήματος που οραματίστηκε ο Ούγκο Τσάβες.

Ο Χουάουα, απαντώντας στην αντιπολίτευση, δήλωσε: «Δεν φοβόμαστε τον λαό, θα αναμετρηθούμε, πάμε για εκλογές» για τη Συντακτική Εθνοσυνέλευση.

Είναι άγνωστο τι θα συμβεί με την υπάρχουσα Βουλή: πάντως στη διαδικασία του 1999 η Συντακτική Εθνοσυνέλευση ανέλαβε τα ηνία της χώρας ως όργανο υπεράνω των άλλων εξουσιών, περιλαμβανομένης της Βουλής.

Και αυτό είναι κάτι που επιδιώκει η κυβέρνηση, η οποία βλέπει όλα τα νομοθετικά μέτρα που επιχειρεί να υιοθετήσει για να αντιμετωπίσει την κρίση να απορρίπτονται από το ελεγχόμενο από την αντιπολίτευση Κογκρέσο, παραλύοντας και φθείροντάς την.

Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές, εκτός από την αποδυνάμωση της υπάρχουσας Βουλής, η πρωτοβουλία του Μαδούρο επιδιώκει να αναγκάσει την αντιπολίτευση να οργανώσει ένα νέο εκλογικό σχέδιο ώστε να μη μείνει εκτός από μια διαδικασία που θα θέσει νέους κανόνες πολιτικής συνύπαρξης.

Είναι αμφίβολο ωστόσο αν αυτή θα αποδεχτεί να συμμετάσχει, όπως δείχνουν οι δηλώσεις του προέδρου της Βουλής, που ζήτησε από τον στρατό «να αποτρέψει ένα πραξικόπημα του Μαδούρο», αλλά και του ηγέτη της αντιπολίτευσης, Ενρίκε Καπρίλες, που τουίταρε:

«Ο λαός στους δρόμους, ανυπακοή σε αυτή την τρέλα». Ολα δείχνουν πως το κύμα βίαιων διαδηλώσεων που γνωρίζει η χώρα τον τελευταίο μήνα και έχει στοιχίσει τη ζωή 30 ανθρώπων δεν θα εκτονωθεί μέσα από την επικείμενη εκλογική διαδικασία.