«Εξω» σημαίνει «έξω»

Αποστολή στις Βρυξέλλες

Οι εκφράσεις που χρησιμοποιούν τα στελέχη στα κορυφαία κλιμάκια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το περίφημο Brexit αλλά και η στάση των μεγάλων οικονομικών δυνάμεων στην Ευρώπη κάθε άλλο παρά ευγενικές είναι.

Στην πραγματικότητα το δυσάρεστο κλίμα επιτείνει η ίδια η πραγματικότητα που έχει πέσει «βαριά» πάνω στις Βρυξέλλες και στην έδρα της Κομισιόν.

Από τις τελευταίες ευρωεκλογές, τα τελευταία δυο χρόνια δηλαδή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο πρόεδρός της έχουν κληθεί να συμμετάσχουν στη διαχείριση ακραίων καταστάσεων, όπως η ελληνική διαπραγμάτευση, η προσφυγική κρίση, η Ουκρανία και οι σχέσεις με τη Ρωσία. Και τώρα ήρθε το Brexit.

Κορυφαίοι συνεργάτες του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ θεωρούν ότι η προεδρία του Λουξεμβούργιου πολιτικού «ενοχλεί».

«Είχαν συνηθίσει την Κομισιόν να είναι πιο πειθήνια. Ενοχλούμε όμως τον γαλλογερμανικό άξονα, επειδή δεν μας έχουν του χεριού τους. Ενοχλούμε τις πρωτεύουσες των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, επειδή είχαμε την άποψη ότι πρέπει να αναλάβουν μερίδιο των ευθυνών τους στο προσφυγικό. Ενοχλούμε την Αμερική, επειδή ο Γιούνκερ επιμένει ότι πρέπει να διατηρήσουμε τον δίαυλο επικοινωνίας, έστω και παρασκηνιακό, με τη Μόσχα. Και τώρα ενοχλούμε τους Βρετανούς» υποστηρίζει χαρακτηριστικά στενός συνεργάτης του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Αναμονή για το αίτημα

Το Brexit είναι το μεγαλύτερο στοίχημα που έχει να αντιμετωπίσει η Ευρωπαϊκή Ενωση, πολιτικά, οικονομικά και θεσμικά.

Και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επιλέξει να κρατήσει αυστηρή στάση έναντι της Βρετανίας.

«“Εξω” σημαίνει “έξω”» είναι ο ένας αυστηρός κανόνας που θέλει να ακολουθήσει η Κομισιόν. Με άλλα λόγια, όποια χώρα καταθέσει αίτημα αποχώρησης, αυτό θα συζητηθεί κανονικά και χωρίς εκκλήσεις ή πισωγυρίσματα.

«Καμία διαπραγμάτευση χωρίς ειδοποίηση» είναι ο δεύτερος κανόνας.

Η Κομισιόν, δηλαδή, θα ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις μόνον αφότου λάβει το σχετικό αίτημα από τη Βρετανία για ενεργοποίηση του «Αρθρου 50», που προβλέπει τη διαδικασία για την αποχώρηση από την Ε.Ε.

Επειδή πάντως η πολιτική κατάσταση είναι περίπλοκη στη Γηραιά Αλβιώνα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει ότι μέχρι το τέλος Οκτωβρίου θα έχει κατατεθεί από το Λονδίνο το αίτημα.

Και μετά; Τότε ξεκινά, σύμφωνα με τους κανόνες, μια διαδικασία διαπραγματεύσεων, διάρκειας το πολύ δύο ετών, μεταξύ των νομικών εκπροσώπων των δύο πλευρών, της Βρετανίας και της Ευρωπαϊκής Ενωσης εν προκειμένω, για το «διαζύγιο».

Οταν η διαδικασία ολοκληρωθεί, έστω και με μικρή καθυστέρηση, τότε θα πρέπει να ξεκινήσει μια νέα διαδικασία για τη μορφή της νέας συνεργασίας μεταξύ της Ε.Ε. και της Βρετανίας.

Αρκετοί στην Κομισιόν εκτιμούν ότι η νέα αυτή σχέση θα προσομοιάζει με αυτή που έχει η Ε.Ε. με τη Νορβηγία.

Status Αλβανίας

Ωστόσο αυτή η «μετάπτωση» από τη θέση του πλήρους μέλους σε μια χώρα εκτός Ε.Ε. θα επιφέρει μεγάλες ανακατατάξεις.

«Μετά την πρώτη διετία η Βρετανία θα έχει status Αλβανίας: τρίτη χώρα χωρίς καμία διασύνδεση» λένε στελέχη της Κομισιόν που γνωρίζουν τα της διαδικασίας.

Επισημαίνουν δε ότι βαθμιαία η Βρετανία θα πρέπει να «χτίσει» μια νέα σχέση, εμπορική και οικονομική, με άλλες 52 χώρες, όσες δηλαδή είναι οι χώρες μέλη της Ε.Ε., αλλά και όσες συνεργάζονται μαζί της με τον έναν ή τον άλλον τρόπο.

«Πολλές από αυτές τις σχέσεις έρχονταν αυτόματα για τη Βρετανία λόγω της συμμετοχής της στην Ε.Ε.. Τώρα θα πρέπει να τις οικοδομήσει μόνη της και σε διμερές επίπεδο», λένε χαρακτηριστικά.

«Οι Βρετανοί πολιτικοί πυροβόλησαν τα πόδια τους», συμπεραίνουν οι ίδιοι κορυφαίοι παράγοντες.

Σημειώνουν δε ότι στο αμέσως επόμενο διάστημα είναι αμφίβολο αν θα οριστεί διάδοχος επίτροπος στη θέση του άρτι παραιτηθέντος Τζόναθαν Χιλ.

Αναμένεται δε το Ευρωκοινοβούλιο να αλλάξει τη σειρά των χωρών που αναλαμβάνουν την προεδρία της Ε.Ε.

Από εκεί και πέρα όμως οι επιτελείς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ξεκαθαρίζουν ότι «το δυσκολότερο είναι να κρατήσουμε από εδώ και πέρα ενωμένους τους υπόλοιπους 27».

Στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θεωρούν ότι στη σημερινή σύνοδο κορυφής θα ακουστούν δύο απόψεις από τους ηγέτες των κρατών-μελών: η μία θα καλεί σε περαιτέρω ομοσπονδιοποίηση της Ευρώπης, θεωρώντας ότι πρέπει εδώ και τώρα να προχωρήσει η ευρωπαϊκή ενοποίηση με τολμηρά βήματα.

Αυτή την άποψη συμμερίζονται οι ηγέτες των έξι ιδρυτικών κρατών της Ε.Ε., οι Γερμανοί και Γάλλοι Σοσιαλδημοκράτες και οι Φιλελεύθεροι.

Η δεύτερη θα καλεί να «ακουστούν» οι απόψεις χωρών όπως αυτές της Ανατολικής Ευρώπης, αλλά και διαφόρων πολιτικών οικογενειών της Κεντροδεξιάς που έχουν κάνει σχετικά «ευρωσκεπτικιστική» στροφή.

Ο ευρωπαϊκός Νότος, όπως συνήθως, φαίνεται ότι θα κοιτάζει ελαφρώς αμήχανα, αδυνατώντας να διαμορφώσει μια ενιαία «γραμμή» για το μέλος της Ε.Ε, εκτιμούν στελέχη της Κομισιόν.

«Εχουμε από τη μία χώρες όμως την Ισπανία και την Κύπρο, που ακολουθούν την άποψη ότι πρέπει οι θυσίες τους να αναγνωριστούν. Εχουμε τον Ρέντσι στην Ιταλία, που έχει πολιτική ισχύ μεγαλύτερη του Ολάντ ή του Γκάμπριελ. Εχουμε την Πορτογαλία, που την παρακολουθούν οι κερδοσκόποι», λένε περιγράφοντας την ανομοιογένεια των νότιων χωρών.

Η Ελλάδα στη «γυάλα»

«Και έχουμε και την Ελλάδα, η οποία είναι η πιο προστατευμένη χώρα αυτή τη στιγμή» συμπληρώνουν τα ίδια στελέχη που κινούνται κοντά στον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.

Εξηγούν την άποψή τους ως εξής:

«Το πολιτικό σύστημα δεν χαρακτηρίζεται από αβεβαιότητα, η κοινοβουλευτική πλειοψηφία αντέχει, έχουμε περάσει στο στάδιο της εφαρμογής των μέτρων και δεν αναμένεται να υπάρχουν εκλογές μέχρι το 2019», λέει το ίδιο στέλεχος.

Και καταλήγει στο βασικό -γι’ αυτόν- στοιχείο: «Η Ελλάδα είναι σε πρόγραμμα και εξ ου προστατευμένη από τους κερδοσκόπους που θέλουν “αίμα” από τον χρηματοπιστωτικό τομέα».

Θα επιβεβαιωθούν αυτές οι σχετικά αισιόδοξες εκτιμήσεις για την Ελλάδα από την ίδια την πραγματικότητα;

Αυτό απομένει να αποδειχτεί, αν και αυτή τη στιγμή, όπως οι περισσότεροι αναγνωρίζουν, «όλα είναι στο αέρα».