Ο Πούτιν πίσω από τη δολοφονία Λιτβινένκο;

Σε κεντρικό ξενοδοχείο του Λονδίνου την πρώτη μέρα του Νοέμβρη του 2006 δύο πράκτορες των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών, ο Αντρέι Λουγκοβόι και ο Ντμίτρι Κοφτούν, συναντούν έναν πρώην συνάδελφό τους. Τον Αλεξάντερ Λιτβινένκο.

Ο τελευταίος, λίγες ώρες μετά, αρρωσταίνει και όλη τη νύχτα κάνει εμετό. Τρεις μέρες αργότερα μεταφέρεται σε νοσοκομείο του βόρειου Λονδίνου και αφού η κατάσταση του χειροτερεύει εισάγεται εσπευσμένα στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της πόλης. Μάταια όμως.

Στις 23 Νοεμβρίου, σε ηλικία 44 ετών αφήνει την τελευταία του πνοή περιτριγυρισμένος από τη γυναίκα του Μαρίνα, τον πατέρα του Γουόλτερ και τον μοναχογιό του Ανατόλι. Η φωτογραφία του στο κρεβάτι του νοσοκομείου, διασωληνωμένος και έχοντας χάσει όλα του τα μαλλιά, κάνει τον γύρο του κόσμου συγκλονίζοντας την κοινή γνώμη της εποχής.

Οι γιατροί αποδίδουν τον θάνατό του στο ραδιενεργό ισότοπο πολώνιο – 210. Σύμφωνα με τη Σκότλαντ Γιαρντ, το δηλητηριώδες στοιχείο είχαν ρίξει μέσα στο τσάι του, την ημέρα που συναντήθηκαν, οι δύο πρώην συνάδελφοί του. Και οι δύο τους ακόμη και σήμερα αρνούνται τις κατηγορίες, ενώ η Μόσχα με τη σειρά της αρνείται την έκδοσή τους στην Βρετανία παρόλο που εκκρεμεί σχετικό αίτημα από το 2007.

Από τότε πολλοί προσπάθησαν να ρίξουν φως στην υπόθεση. Χθες, για πρώτη φορά, δόθηκε στη δημοσιότητα το πόρισμα 300 σελίδων μιας πολύμηνης δικαστικής έρευνας. Ενα από τα βασικά συμπεράσματά της είναι πως η δολοφονία του Αλεξάντερ Λιτβινένκο πιθανότατα να έγινε με την έγκριση του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν.

Οπως ήταν φυσικό, αυτό το πόρισμα δημιούργησε επιπλέον εντάσεις στις ήδη τεταμένες σχέσεις Λονδίνου - Μόσχας. Το Φόρεϊν Οφις κάλεσε άμεσα τον Ρώσο πρέσβη για να του εκφράσει τη «βαθιά ανησυχία της βρετανικής κυβέρνησης». Η Ντάουνινγκ Στριτ χαρακτήρισε το πόρισμα «εξαιρετικά ανησυχητικό».

Παράλληλα, όπως έγινε γνωστό, «με την πρώτη ευκαιρία ο Ντέιβιντ Κάμερον θα θίξει το θέμα στον Ρώσο ομόλογό του». Η υπουργός Εσωτερικών Τερέζα Μέι ενημερώνοντας τη Βουλή των Κοινοτήτων έκανε λόγο για «κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου».

Η αλήθεια είναι πως ο Λιτβινένκο υπήρξε ένας από τους σφοδρότερους επικριτές του καθεστώτος του Κρεμλίνου. Στο βιβλίο του «Τινάζοντας τη Ρωσία» είχε κατηγορήσει την FSB, τη μυστική υπηρεσία της χώρας, ότι το 1999 είχε οργανώσει μια σειρά από βομβιστικές επιθέσεις στην Μόσχα και σε δύο άλλες πόλεις.

Επιθέσεις για τις οποίες η Ρωσία έριξε τις ευθύνες στους Τσετσένους αυτονομιστές. Γεγονός που αποτέλεσε και τη βασική δικαιολογία της δεύτερης επέμβασης των Ρώσων στην Τσετσενία. Επιπλέον είχε κατηγορήσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν ως παιδόφιλο. Κατηγορίες που ποτέ δεν παραδέχτηκε η Ρωσία.

Αξίζει να σημειωθεί πως ο Λιτβινένκο δούλευε για την FSB και συνεπώς ήταν σε θέση να γνωρίζει από πρώτο χέρι πρόσωπα και καταστάσεις. Από την άλλη πάλι, μετά το 2000, όποτε και κατέφυγε στη Βρετανία ζητώντας προστασία και πολιτικό άσυλο, σύμφωνα με μαρτυρίες συνεργάστηκε και με τη βρετανική μυστική υπηρεσία MI6, όπου είναι σχεδόν βέβαιο ότι έδινε πληροφορίες και συμβουλές σχετικές με το οργανωμένο έγκλημα στη Ρωσία.

Λίγους μήνες πριν πεθάνει ερευνούσε τη δολοφονία της δημοσιογράφου Αννας Πολιτκόφσκαγια, η οποία τον Οκτώβριο του 2006 βρέθηκε νεκρή από πυροβολισμό στον ανελκυστήρα της πολυκατοικίας της στο κέντρο της Μόσχας. Και η Πολιτκόφσκαγια ήταν γνωστή στη Ρωσία για την έντονη κριτική που ασκούσε στη διακυβέρνηση του Βλαντιμίρ Πούτιν, κυρίως αναφορικά με την Τσετσενία.