Πρώτη φορά Αριστερά και στην Πορτογαλία

Για πρώτη φορά στην ιστορία της Πορτογαλίας, μια κυβέρνηση σοσιαλιστών με την Αριστερά είναι πραγματικότητα, δημιουργώντας πολλές προσδοκίες για τις αλλαγές που μπορεί να φέρει τόσο στη γονατισμένη από τη λιτότητα χώρα όσο και στο άγονο ευρωπαϊκό τοπίο της άκαμπτης δημοσιονομικής προσαρμογής.

Επειτα από 50 ημέρες καθυστέρησης να ερμηνεύσει το αποτέλεσμα των εκλογών και σχεδόν δύο εβδομάδες μετά την καταψήφιση από τη Βουλή της δεξιάς κυβέρνησης του Πάσος Κοέλιο, το απευκταίο για τον πρόεδρο της Πορτογαλίας Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα έγινε αναγκαίο.

Και έπειτα και από τη θέση των κοινωνικών εταίρων κατά μιας υπηρεσιακής ή κυβέρνησης προσωπικοτήτων καταδικασμένων να μην μπορούν να νομοθετήσουν, επιτέλους διόρισε χθες πρωθυπουργό τον ηγέτη του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PS) Αντόνιο Κόστα.

Παρά τις διαμαρτυρίες του Μπλόκο της Αριστεράς (ΒΙ), και ιδίως του Κομμουνιστικού Κόμματος (PC) και των Οικολόγων Πράσινων, για την προχθεσινή πρωτοφανή απαίτηση του προέδρου να «διασαφηνίσει» γραπτώς ο Κόστα έξι σημεία που «δεν προκύπτουν από τα κείμενα που υπογράφηκαν» με την Αριστερά (ένα είδος πιστοποιητικού μνημονιακών φρονημάτων), οι σοσιαλιστές απέστειλαν την ίδια ημέρα την απάντησή τους.

Ενα γραπτό κείμενο, που στην πραγματικότητα εκθέτει τον Σίλβα, αφού όπως γράφει η «Publico» περιείχε απλώς γνωστά και δημοσιοποιημένα αποσπάσματα από τις συμφωνίες που υπεγράφησαν και από το κυβερνητικό πρόγραμμα.

Ο απερχόμενος πρωθυπουργός Πέντρο Πάσος Κοέλιο δήλωσε κατηφής πως σέβεται την απόφαση του προέδρου, αλλά το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του (PSD) δεν στηρίζει μια λύση εξ αριστερών, επιμένοντας πως πρόκειται για «ανατροπή της λαϊκής βούλησης που στις 4 Οκτωβρίου επέλεξε τον Πάσος Κοέλιο για πρωθυπουργό».

Αδιάφορη και αναμενόμενη δήλωση για τη νέα κυβέρνηση, η σύνθεση της οποίας ανακοινώθηκε ήδη και όπως δήλωσε το PS το αργότερο το Σάββατο θα έχει ορκιστεί και από τη Δευτέρα θα παρουσιάσει τις προγραμματικές δηλώσεις, με πρώτη προτεραιότητα τον προϋπολογισμό του 2016, ο οποίος έπρεπε να είχε κατατεθεί στις Βρυξέλλες από τις 15 Οκτωβρίου.

Το κυβερνητικό πρόγραμμα

Τώρα για πρώτη φορά στη χώρα μια κυβέρνηση συμμαχίας της Αριστεράς καλείται να αποδείξει πως μπορεί να αποτελέσει μια σταθερή εναλλακτική διακυβέρνησης και κυρίως να εφαρμόσει ένα φιλόδοξο πολιτικό πρόγραμμα, το οποίο σε πολλούς τομείς έρχεται σε αντίθεση με τις επιταγές των Βρυξελλών.

Μεταξύ των βασικών σημείων που συμφωνήθηκαν ανάμεσα σε σοσιαλιστές, Μπλόκο της Αριστεράς, κομμουνιστές και Πράσινους περιλαμβάνονται:

• Τέλος στις περικοπές μισθών και συντάξεων με την αναπροσαρμογή των τελευταίων, ξεκινώντας από τον Ιανουάριο του 2016.

Οι δημόσιοι υπάλληλοι θα ανακτήσουν τον μισθό τους από τα τέλη του χρόνου, μέσω σταδιακών επιστροφών των ποσών που περικόπηκαν.

• Αύξηση του κατώτατου μισθού στα 600 ευρώ.

• Δημιουργία ομάδας εργασίας για την εκπόνηση «Εθνικού Προγράμματος κατά της Επισφάλειας».

• Περιορισμός των εποχικών συμβάσεων.

• Ενίσχυση της προοδευτικής κλίμακας στη φορολογία εισοδήματος.

• Απαγόρευση εξώσεων όταν η αξία του χρέους είναι μικρότερη από εκείνη της κατοικίας και αναστολή τους στις υπόλοιπες περιπτώσεις.

• Μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση στο 13%.

• Μείωση της εισφοράς για κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων με χαμηλότερα εισοδήματα.

• Κατάργηση της ταρίφας που πληρώνουν οι πολίτες για κάποιες δημόσιες ιατρικές υπηρεσίες.

• Πάγωμα των ιδιωτικοποιήσεων στους τομείς των μεταφορών, του νερού και της αποκομιδής των απορριμμάτων και επανακρατικοποίηση κάποιων από αυτούς.

Απαντώντας σε όσους (όπως ο Σίλβα και ο Κοέλιο) ισχυρίζονται ότι το πρόγραμμα της κυβέρνησης με την Αριστερά θα εκτροχιάσει τα δημοσιονομικά και θα υπονομεύσει την ανάπτυξη, ο οικονομολόγος Ζοάο Φερέιρα ντε Αμαράλ, παρεμβαίνοντας σε διάσκεψη με θέμα «Κρατικός Προϋπολογισμός στο Πλαίσιο της Ε.Ε.», τόνισε πως «τα επεκτατικά μέτρα μείωσης φόρων και αύξησης δημοσίων δαπανών που προβλέπει το πρόγραμμα της νέας κυβέρνησης μπορεί να συμβάλουν στην πιο εύκολη και ταχεία επίτευξη του στόχου της ανάκαμψης της οικονομίας».