AKP... με θεμιτά κι αθέμιτα μέσα

Υπό κανονικές συνθήκες, η προτίμηση των ψηφοφόρων συνήθως δεν αλλάζει μέσα σε μόλις πέντε μήνες. Ομως οι συνθήκες στην Τουρκία δεν είναι κανονικές...

Στο διάστημα που έχει μεσολαβήσει από τις προηγούμενες -κυβερνητικά ατελέσφορες- βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουνίου μέχρι τις επαναληπτικές κάλπες που στήνονται αύριο, Κυριακή, πολλά έχουν αλλάξει και το μόνο που μένει τώρα να φανεί είναι το «cui bono» (*).

Πολύνεκρες πλην «ορφανές» τρομοκρατικές επιθέσεις με «άρωμα» ισλαμικού εξτρεμισμού αλλά και «βαθέoς κράτους», «φίμωση» αντιπολιτευόμενων ΜΜΕ, επανέναρξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων κατά του PKK στα νοτιοανατολικά και ο αέναος συριακός εμφύλιος στα νότια, στον οποίο «επενδύει» γεωστρατηγικά και η ίδια η Τουρκία, συνθέτουν πια ένα σκηνικό που, σε χθεσινή ανοιχτή επιστολή τους προς τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν, 130 δημοσιογράφοι και διανοούμενοι της χώρας χαρακτηρίζουν «κατάσταση παραφροσύνης, που διαμορφώνεται από την απόγνωση και τον φόβο», το τίμημα της οποίας θα είναι υψηλό για τον λαό.

Το επιχείρημα του ισλαμοσυντηρητικού κατεστημένου της Αγκυρας «είναι ότι στην παρούσα φάση η Τουρκία βρίσκεται σε αστάθεια, επειδή το AKP έχασε την αυτοδυναμία, και οποιαδήποτε αρνητική εξέλιξη σήμερα στη χώρα οφείλεται ακριβώς σε αυτόν τον λόγο», παρατηρεί ο Οζγκιούρ Ονλουισαρτζικλί, διευθυντής του παραρτήματος του αμερικανικού ιδρύματος μελετών «German Marshall Fund» στην Αγκυρα.

Υποσχέσεις εμπιστοσύνης

«Εάν το έθνος μας επιλέξει μία μονοκομματική κυβέρνηση, τότε πιστεύω ότι θα υπάρχουν τα θεμέλια για επαναφορά του κλίματος σταθερότητας κι εμπιστοσύνης που βιώναμε εδώ και 12-13 χρόνια», διακήρυξε χθες ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν, αναφερόμενος πρακτικά στα χρόνια της πολιτικής παντοκρατορίας του AKP, από τη μακροημέρευση της οποίας εξαρτάται άλλωστε και η ευόδωση των σχεδίων του για μετάβαση σε ένα προεδρικό σύστημα διακυβέρνησης «α λα τούρκα».

Τον τελικό λόγο έχουν σήμερα οι 54.075.851 εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους εσωτερικού και οι 2.895.885 του εξωτερικού (οι οποίοι έχουν ήδη ψηφίσει).

Τυπικά, στις βουλευτικές εκλογές κατεβαίνουν 26 κόμματα και 21 ανεξάρτητοι υποψήφιοι βουλευτές, σε σύνολο 8.000, που θα διαγκωνιστούν για μόλις 550 έδρες της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, η οποία όπως όλα δείχνουν θα είναι τετρακομματική, με το φιλοκουρδικό-αριστερό HDP και πάλι (μαζί με το AKP, το κεμαλικό CHP και τους εθνικιστές του MHP) εντός κοινοβουλευτικού «νυμφώνα».

«Οι ψήφοι των Τούρκων υπηκόων του εξωτερικού και οι επιδόσεις του MHP μπορεί να διαμορφώσουν το τελικό αποτέλεσμα», έγραφε τις προάλλες σε μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανάλυσή του στη «Zaman» ο πρόεδρος του Istanbul Institute και καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Φατίχ, Ισάν Γιλμάζ.

Τη διαφορά αναμένεται να κάνουν περιφέρειες όπου οι έδρες θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα κριθούν «στον πόντο».

Αυτή τη φορά, η συμμετοχή στο εξωτερικό έφθασε το 44%, από 33% που ήταν στις προηγούμενες εκλογές του Ιουνίου -με πιο ωφελημένα λογικά το AKP και το HDP.

Σχεδόν όλες οι δημοσκοπήσεις έδειχναν συρρίκνωση των εκλογικών ποσοστών του MHP, με μεγαλύτερη διαρροή ψήφων προς το AKP, για το οποίο εκφράζονται ωστόσο φόβοι ότι δεν θα αφήσει τα πράγματα στην... τύχη.

Ελεύθερες εκλογές;

«Η αρχή περί ελεύθερων και δίκαιων εκλογών έχει διαβρωθεί σημαντικά στην Τουρκία εδώ και 5-6 χρόνια» παρατηρεί σε άρθρο του στη «Zaman» o πολιτικός αναλυτής Τζενκίζ Ακτάρ, με μακρά θητεία στον ΟΗΕ και στην Ε.Ε. σε θέματα μεταναστευτικής πολιτικής και ασύλου.

«Σε συνδυασμό με τις αντιδημοκρατικές συνήθειες και πρακτικές που κληρονομήθηκαν από το πραξικόπημα του 1980, η υφιστάμενη κατάσταση δεν πληροί τα υποτυπώδη κριτήρια» προσθέτει, μνημονεύοντας την έκθεση-κόλαφο του ΟΑΣΕ για τις εκλογές του περασμένου Ιουνίου.

Οι βασικές παρατηρήσεις αφορούν τον περιορισμό των αντιπολιτευόμενων ΜΜΕ -που σήμερα κλιμακώνεται- και την ανεπάρκεια διαφάνειας του Ανώτατου Εκλογοδικείου, ενώ διατυπώνονται σαφείς ανησυχίες για τη διαφάνεια και αμεροληψία του Ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου (RTÜK) και για το γεγονός ότι οι αποφάσεις του Ανώτατου Εκλογοδικείου (YSK) δεν υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο (πρόκειται για το ίδιο όργανο που γι’ αυτές τις εκλογές τύπωσε 75.288.955 ψηφοδέλτια για σύνολο 56.971.736 εγγεγραμμένων ψηφοφόρων).

Τον φόβο πάντως που πολλοί ψιθυρίζουν τις τελευταίες ημέρες στην Τουρκία τον εξέφρασε χθες ανοιχτά -με την επίκληση τεκμηρίων- το αποδεδειγμένα έγκριτο «βαθύ λαρύγγι» της Τουρκίας στο Twitter, με το ψευδώνυμο «Φουάτ Αβνί».

Σε μια σειρά «τιτιβισμάτων» ανέφερε ότι επειδή το AKP δεν μπορεί να φθάσει τον στόχο της αυτοδυναμίας, το ισλαμοσυντηρητικό κατεστημένο της Αγκυρας έχει θέσει σε εφαρμογή σχέδιο καλπονοθείας, προκειμένου να υπερισχύσει σε «38 κρίσιμες περιφέρειες», μεταξύ αυτών η Αγκυρα, η Κωνσταντινούπολη, η Σμύρνη, το Εσκισεχίρ, το Ικόνιο, το Ερζερούμ, η Σαμψούντα, το Βαν, το Σίβας και το Χατάι.

Για την εκτέλεση του σχεδίου, γράφει, έχουν «επιστρατευτεί» 500 «κρυπτοϋποστηρικτές του AKP» σε ρόλο μελών εφορευτικών επιτροπών (δημοσιεύοντας μάλιστα ολόκληρη λίστα με τα ονόματά τους, την επαγγελματική τους ιδιότητα και σε ποια εκλογικά κέντρα θα είναι).

Στην αποστολή τους, υποστηρίζει, είναι «να ψηφίσουν εκ μέρους όσων δεν εμφανιστούν στην κάλπη» και «να καταχωρίσουν άκυρα ψηφοδέλτια ως ψήφους υπέρ του AKP».

«Η τελευταία μισή ώρα της ψηφοφορίας», τονίζει, «θα είναι η πιο καθοριστική».

(*)«ποιος ωφελείται»