Τουρκία και Ε.Ε. έχουν «σχέδια» για τους πρόσφυγες

Κατ'αρχήν αποφάσεις, «υποσχέσεις» και γενικές «δεσμεύσεις» περιλαμβάνει το σχέδιο απόφασης για τη συνεργασία Ε.Ε. - Τουρκίας στην μεταναστευτική κρίση.

Ο Ταγίπ Ερντογάν δεν έχει πάρει ακόμα όσα θα ήθελε από την Ε.Ε., ενώ δεν έχει αποσαφηνιστεί και η θέση της Ελληνικής κυβέρνησης σε ό,τι την αφορά.

Ετσι οι δυο πλευρές- Βρυξέλλες και Άγκυρα - δεσμεύθηκαν να εντείνουν τη συνεργασία τους για την αντιμετώπιση της κρίσης, με την ΕΕ να υπόσχεται να εργαστεί για να υπάρξει μια «καλά διαρθρωμένη προσέγγιση» της επανεγκατάστασης προσφύγων από την Τουρκία στην Ευρώπη, καθώς και για την ενίσχυση των μέσων του τουρκικού Λιμενικού Σώματος.

Από την πλευρά της η Τουρκία υποσχέθηκε να ανοίξει έξι κέντρα υποδοχής αιτούντων άσυλο για τα οποία θα της χορηγηθεί ευρωπαϊκή οικονομική βοήθεια.

Οι ανακοινώσεις αυτές ακολουθούν τη συμφωνία επί της αρχής ανάμεσα σε επικεφαλής ευρωπαϊκών θεσμών και στον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χθες (Δευτέρα) κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στις Βρυξέλλες.

«Το σχέδιο δράσης», μια προκαταρκτική εκδοχή του οποίου δημοσιοποιήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναφέρει κατ'αρχήν ότι αποτελεί μέρος «του πολιτικού διαλόγου και της συνεργασίας» μεταξύ των δυο πλευρών και ότι βασίζεται στις ήδη «υπάρχουσες σχέσεις, στα εργαλεία συνεργασίας κι εν γένει της διαδικασίας ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε.», δηλαδή μεταξύ άλλων «στον διάλογο για την απελευθέρωση του καθεστώτος βίζας... και της οικονομικής ενίσχυσης της Τουρκίας». 

Το σχέδιο έχει δυο μέρη. 

Το πρώτο προβλέπει:

⚫ Κάλυψη περαιτέρω εκτάκτων αναγκών παρέχοντας άμεση ανθρωπιστική βοήθεια στους πρόσφυγες

⚫ Ελάφρυνση του βάρους που φέρει η τουρκική κοινωνία φιλοξενώντας περισσότερους από 2,2 εκατομμύρια πρόσφυγες

⚫ Δημιουργία καλύτερων συνθηκών διαβίωσης, καθώς και μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προοπτικές για τους πρόσφυγες στην Τουρκία

⚫ Αντιμετώπιση των βασικών παραγόντων που ωθούν τους πρόσφυγες να μετακινηθούν από την Τουρκία στην Ε.Ε. αναζητώντας εναλλακτικούς τόπους διεκδίκησης ασύλου.

Οσο για το δεύτερο (και πιο μακροπρόθεσμο) μέρος: 

⚫ Αποτροπή περαιτέρω αφίξεων παράτυπων μεταναστών στην Τουρκία και παράτυπων αναχωρήσεων προσφύγων και μεταναστών από την Τουρκία στην Ε.Ε.

⚫ Αποτροπή απώλειας ζωών στην θάλασσα με την εντατικοποίηση των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης.

⚫ Ενταντικοποίηση του αγώνα κατά των εγκληματικών δικτύων που εμπλέκονται στην διακίνηση μεταναστών

⚫ Διασφάλιση της άμεσης επιστροφής στις χώρες προέλευσης τους των άτυπων μεταναστών που δεν χρειάζονται διεθνή προστασία και που κρατούνται από τα σώματα επιβολής του νόμου των χωρών μελών της Ε.Ε. και της Τουρκίας και υποστήριξη της επανένταξης όσων επιστρέφουν στις χώρες προέλευσης. 

Καθεμιά από τις πρόνοιες της συμφωνίας υπόκειται στην έγκριση των δύο μερών, ανέφερε η Κομισιόν σε ανακοίνωσή της. 

Ορισμένα από τα μέτρα που προβλέπονται ήταν ήδη γνωστά, όπως η υπόσχεση από μέρους της Ε.Ε. να εκταμιευθεί ένα ποσό ύψους «έως και ενός δισεκατομμυρίου ευρώ» το 2015 και το 2016 για να βοηθήσει την Τουρκία να αντιμετωπίσει ένα μέρος των αναγκών των εκατομμυρίων Σύρων και Ιρακινών προσφύγων που έχει υποδεχθεί στο έδαφός της.

Κατά τα άλλα οι Ευρωπαίοι δεσμεύονται να «υποστηρίξουν τα υπάρχοντα προγράμματα και σχέδια μετεγκατάστασης σε χώρες της Ε.Ε., που θα επιτρέψουν σε πρόσφυγες από την Τουρκία να εισέλθουν στην Ε.Ε.», αλλά «με συντεταγμένο τρόπο», χωρίς να διακινδυνεύουν τη ζωή τους.

Βέβαια, ο αριθμός των προσφύγων που έχει υποσχεθεί να υποδεχθεί η Ε.Ε. από τους καταυλισμούς του ΟΗΕ είναι πολύ μικρός, μόλις 22.500, ενώ είναι βέβαιο ότι ο διάλογος για την μετεγκατάσταση θα είναι είναι εκρηκτικός, καθώς πολλές χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους τις τελευταίες εβδομάδες για την ανακατανομή των 160.000 προσφύγων που έχουν ήδη φθάσει στην Ευρώπη.

Από τη δική της πλευρά η Τουρκία δεσμεύθηκε να «δώσει προτεραιότητα στο άνοιγμα έξι κέντρων υποδοχής προσφύγων, που θα κατασκευασθούν με συγχρηματοδότηση της ΕΕ».

Οσον αφορά στην ενίσχυση των περιπολιών και των ελέγχων των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. - θέμα επίσης ακανθώδες για όλους- η μεν Ευρώπη θέλει ενίσχυση των μέσων του τουρκικού Λιμενικού Σώματος, η δε Άγκυρα δεσμεύεται ως προς αυτό να αυξήσει τις ναυτικές περιπολίες και τις επιχειρήσεις διάσωσης στη θάλασσα, να «εντείνει τη συνεργασία της με το ελληνικό Λιμενικό Σώμα» και με τη συνοριοφυλακή της Βουλγαρίας,  και να δέχεται πίσω μετανάστες προς απέλαση από την Ευρώπη. 

Στο σχέδιο αυτό πάντως δεν γίνεται καμιά αναφορά στην έκκληση του Ερντογάν προς τους Ευρωπαίους να δημιουργηθούν «ασφαλείς θύλακες» και ζώνες απαγόρευσης πτήσεων στη βόρεια Συρία- κάτι που θέλει πολύ η Αγκυρα, αλλά δεν εξετάζουν ούτε η Ε.Ε. ούτε οι ΗΠΑ.

Την ουσία αυτών των συζητήσεων και των σχεδίων που καταστρώνει αμήχανα και αδιέξοδα η Ευρώπη, περιγράφει η Μπάρμπαρα Βέζελ σε ένα άκρως επικριτικό άρθρο της για τους Ευρωπαίους στην Deutsche Welle: 

Ο Ερντογάν έχει δίκιο όταν λέει ότι οι Βρυξέλλες αντέδρασαν σε κατάσταση πανικού όταν οι πρόσφυγες χτύπησαν την πόρτα της. Τώρα ο Ερντογάν προσπαθεί με κάθε τρόπο να εκβιάσει την Ε.Ε.

Η συνάντηση στις Βρυξέλλες ανάμεσα στους εκπροσώπους της ΕΕ και τους εκπροσώπους της κυβέρνησης της Άγκυρας ήταν ένα θλιβερό θέατρο. Έπεσαν στα πόδια του.

Κυρίως ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ορκιζόταν στη φιλία του με τον Ερντογάν και τον επαινούσε λέγοντας πόσο μεγάλος μεταρρυθμιστής είναι στην Τουρκία. 

Πως γίνεται όμως μέσα σε ένα βράδυ ο Ερντογάν, τον οποίο κατέκριναν για την αντιδημοκρατική του πολιτική και την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να μετατράπηκε στον σπουδαιότερο εταίρο των Ευρωπαίων; Ο λόγος είναι τα δικά μας λάθη και ο φόβος για την εσωτερική πολιτική αστάθεια...

Οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να εξετάσουν εάν θέλουν όντως να πουλήσουν και πόσο φθηνά την αξιοπιστία τους....

Τα περισσότερα μέτρα, για τα οποία διαφωνούν, είναι για τα μάτια του κόσμου. Ο αγώνας εναντίον των διακινητών δεν θα έχει επιτυχία διότι τα χρήματα που διακυβεύονται είναι πολλά.

Η ιδέα να γίνονται σε τουρκικούς καταυλισμούς αιτήσεις ασύλου για την ΕΕ είναι πρακτικά και νομικά ανεφάρμοστη.

Και πώς μπορεί κανείς να υποχρεώσει τους Σύρους να παραμείνουν στην Τουρκία μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος;

Και πως θα συμφωνούσε και ο Ερντογάν, ο οποίος ούτως ή άλλως θέλει να στείλει άλλους 50.000 στην Ευρώπη;

 Είναι αδιανόητο να δίνουμε υποσχέσεις στον Ερντογάν, τις οποίες δεν μπορούμε να τηρήσουμε. Δεν είναι και στο πνεύμα της Ευρώπης να τον στηρίζει στο δρόμο του προς μια δικτατορία.

Τέλος, θα ήταν ίσως χρήσιμο να τελειώνουμε με τις κλάψες για την κρίση.

Σε όλο τον κόσμο 50 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν τραπεί σε φυγή εξαιτίας πολέμων και φυσικών καταστροφών. Μόνο ένας μικρός αριθμός έχει έρθει μέχρι στιγμής στην Ευρώπη.

Δεν θα πάθουμε τίποτα ακόμα και εάν έρθει ακόμα ένα εκατομμύριο άνθρωποι από τη Συρία και το Ιράκ.

Η ήπειρός μας έχει μισό δισεκατομμύριο κατοίκους. Είναι θέμα πολιτικής θέλησης, ανθρωπιάς και δυνατοτήτων.

Συνεργασίες αμφιβόλου ποιότητας με την κυβέρνηση στην Άγκυρα δεν θα έπρεπε πάντως να είναι στο πρόγραμμα.

Eπιχείρηση «Σοφία» κατά των διακινητών

H EE ξεκινάει αύριο την δεύτερη φάση των στρατιωτικών της επιχειρήσεων εναντίον των διακινητών προσφύγων στην Μεσόγειο με την επωνυμία «Σοφία».

Σύμφωνα με πληροφορίες αξιωματούχων της επιχείρησης, αναφέρει η Deutsche Welle, οι στρατιώτες θα έχουν το δικαίωμα να σταματούν ύποπτα πλοία και να τα ερευνούν έξω από τις ακτές της Λιβύης. Παράλληλα θα είναι δυνατή η σύλληψη ατόμων που θεωρούνται ύποπτα για τη διακίνηση προσφύγων.

Μέχρι σήμερα οι στρατιωτικές επιχειρήσεις της ΕΕ περιορίζονταν στη συγκέντρωση πληροφοριών και στη διάσωση των προσφύγων.

Η Γερμανία συμμετείχε στην πρώτη φάση ήδη από τον περασμένο Ιούνιο με την φρεγάτα «Σλέσβιχ Χολστάιν» και το πλοίο εφοδιασμού «Βέρα». Τα πλοία αυτά προβλέπεται να συμμετάσχουν και σε αυτή την δεύτερη φάση της επιχείρησης.