Ο Ερντογάν... θυμήθηκε τη σφαγή των Παλαιστινίων

Επειτα από έξι μήνες αιματοχυσίας στη Λωρίδα της Γάζας και μόλις οκτώ ημέρες μετά το χειρότερο εκλογικό στραπάτσο για τον Ταγίπ Ερντογάν στα 21 χρόνια της πολιτικής ηγεμονίας του στην Τουρκία, η Αγκυρα ανακοίνωσε χθες την επιβολή περιορισμών στις εξαγωγές προς το Ισραήλ, «με άμεση ισχύ».

Περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα προϊόντων, όπως αλουμίνιο, χάλυβα, δομικά υλικά, ηλεκτρικά καλώδια, χημικά λιπάσματα, καύσιμα αεροσκαφών. Σε σύνολο, αφορούν 54 διαφορετικές κατηγορίες.

Οι περιορισμοί θα διατηρηθούν, διευκρινίστηκε, μέχρι να κηρυχθεί κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και το Ισραήλ «να επιτρέψει, σε πλήρη συνεργασία με τον ΟΗΕ, την απρόσκοπτη παροχή όλης της βασικής ανθρωπιστικής βοήθειας».

Είχε προηγηθεί τη Δευτέρα προαναγγελία των κυρώσεων από τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν. Επικαλέστηκε την απόρριψη από το Ισραήλ τουρκικού αιτήματος για συμμετοχή στις ρίψεις από αέρος ανθρωπιστικής βοήθειας στους λιμοκτονούντες αμάχους του μαρτυρικού παλαιστινιακού θύλακα.

Στοιχεία πάντως του τουρκικού συνδέσμου εξαγωγέων TIM καταδεικνύουν ότι οι εξαγωγές προς το Ισραήλ -αν και μειώθηκαν φέτος κατά 21,6% σε ετήσια βάση- κατέγραψαν αύξηση σε μηνιαία βάση, φτάνοντας μέχρι τον Μάρτιο τα 423,2 εκατομμύρια δολάρια. Ενόσω δε η Αγκυρα υποστηρίζει ότι έχει απαγορεύσει οποιαδήποτε προμήθεια ή υπηρεσία στο Ισραήλ που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για στρατιωτικούς σκοπούς, έρευνα του εξόριστου δημοσιογράφου Μετίν Τζιχάν καταδεικνύει άλλα.

Μόλις τον περασμένο Μάρτιο, καταγγέλλει, η εταιρεία Eti Maden -που ανήκει στο κρατικό ταμείο πλούτου της Τουρκίας- έστειλε 21 τόνους μεταλλεύματος βορίου στη Fertilizers & Chemicals Ltd., η οποία εξυπηρετεί τον ισραηλινό στρατό. Το δε πλοίο που χρησιμοποιήθηκε για την αποστολή στα λιμάνια Ασντόντ και Χάιφα ανήκε στην εταιρεία Manta Denizcilik, ιδιοκτησίας κουμπάρου του Ταγίπ Ερντογάν και συνεταίρου του προεδρικού υιού, Μπουράκ Ερντογάν.

Σοβαρές επικρίσεις

Αυτή η διττή πραγματικότητα, στο φόντο της καταγγελτικής ρητορικής του Τούρκου προέδρου απέναντι στο Ισραήλ για τον πόλεμο στη Γάζα, είχε πυροδοτήσει προεκλογικά σωρεία επικρίσεων για την κυβέρνησή του εντός της ίδιας της Τουρκίας.

Τις έκανε «σημαία» του το ακραίο ισλαμιστικό Νέο Κόμμα Ευημερίας του Φατίχ Ερμπακάν -γιου του αείμνηστου πολιτικού μέντορα του Ερντογάν- το οποίο συντάχθηκε μεν στις περσινές εκλογές με το «στρατόπεδο» Ερντογάν, αλλά στις αυτοδιοικητικές εκλογές της 31ης Μαρτίου κατέβηκε ως ανεξάρτητο. Αναδείχθηκε τρίτη πολιτική δύναμη στη χώρα.

Το κατάφερε «ψαλιδίζοντας» τα ποσοστά του κυβερνώντος ισλαμοσυντηρητικού AKP. Ηταν ένας από τους παράγοντες που το βύθισαν, πρώτη φορά από την ίδρυσή του, το 2001, στη δεύτερη θέση σε παντουρκικό επίπεδο. Η μεταστροφή του Ερντογάν αποδίδεται σε μια προσπάθεια επανασυσπείρωσης της λαϊκής του βάσης. Ομως και αυτή προκαλεί νέες αντιδράσεις.

Ο μεγάλος νικητής της 31ης Μαρτίου, το κεμαλικό CHP της αξιωματικής αντιπολίτευσης, στηλίτευσε τις όψιμες κυρώσεις στο Ισραήλ. «Η απόφαση ήρθε με καθυστέρηση 185 ημερών», σχολίασε ο αντιπρόεδρος του κόμματος, αρμόδιος για την εμπορική πολιτική, Βολκάν Ντεμίρ. «Καταδεικνύει πόσο αναίσθητη είναι η κυβέρνηση στα αιτήματα και στις προειδοποιήσεις του λαού μας».

Το Ισραήλ από την πλευρά του προειδοποιεί την Αγκυρα με εμπορικά αντίποινα. Ο Ερντογάν, σχολίασε ο υπουργός Εξωτερικών, Ισραελ Κατς, «θυσιάζει και πάλι τα οικονομικά συμφέροντα του λαού της Τουρκίας για να υποστηρίξει τη Χαμάς. Θα απαντήσουμε αναλόγως».