Το «θολό» τέλος του σφοδρότερου επικριτή του Πούτιν

Υπήρξε ο σφοδρότερος και μακράν ο διασημότερος επικριτής της 25ετούς πολιτικής ηγεμονίας του Βλαντίμιρ Πούτιν στη Ρωσία. Ακόμη και μέσα από τη φυλακή.

Ηταν άλλωστε εκεί, στην παγωμένη «ποινική αποικία» ΙΚ-13 βόρεια του Αρκτικού Κύκλου -από τις πιο σκληρές φυλακές στη Ρωσία, που χαρακτηρίζεται από πολλούς ως μετεξέλιξη των γκούλαγκ- που ο Αλεξέι Ναβάλνι άφησε χθες, όπως ανακοινώθηκε, την τελευταία του πνοή, σε ηλικία μόλις 47 ετών και υπό αρχικά αδιευκρίνιστες συνθήκες.

Συνέβη σχεδόν δύο μήνες μετά τη μεταγωγή του στην περιοχή, μόλις έναν μήνα πριν από τις προεδρικές εκλογές στη Ρωσία -όπου ο Πούτιν κατεβαίνει επισήμως ως «ανεξάρτητος» υποψήφιος, χωρίς ουσιαστικό αντίπαλο και με τη νίκη «στο τσεπάκι»-, παραμονές της συμπλήρωσης δύο ετών του αδιέξοδου πολέμου στην Ουκρανία και εν μέσω αναταραχής στη Δύση από τις «βόμβες» του Ντόναλντ Τραμπ ως προς την ισχύ του Αρθρου 5 περί συλλογικής άμυνας στο ΝΑΤΟ.

«Αισθάνθηκε αδιαθεσία» ενώ έκανε περίπατο σε εξωτερικούς χώρους και «έχασε σχεδόν αμέσως τις αισθήσεις του», ανέφερε η διοίκηση των φυλακών στην Αυτόνομη Περιφέρεια Γιαμάλων Νένετς, όπου είχε μεταφερθεί ο Ναβάλνι, εκτίοντας 19ετή ποινή φυλάκισης υπό αυστηρούς όρους, για πλείστες όσες κατηγορίες: από απάτη έως ίδρυση και χρηματοδότηση εξτρεμιστικής οργάνωσης, με υποκίνηση του ναζισμού.

Κλήθηκε ιατρικό προσωπικό, προστίθεται στην ανακοίνωση των ρωσικών σωφρονιστικών αρχών, αλλά δεν κατέστη δυνατή η ανάνηψη του Ναβάλνι. Μία ημέρα νωρίτερα, ανέφεραν ρωσικά ΜΜΕ, δεν έδειχνε να αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα υγείας, ενόσω αντέκρουε μέσω βιντεοκλήσης τις κατηγορίες σε βάρος του, απευθυνόμενος σε Ρώσους δικαστές. Προσώρας, τα αίτια του θανάτου του ερευνώνται.

Σε μια πρώτη αντίδραση της Μόσχας, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, αρκέστηκε να δηλώσει ότι οι Αρχές διεξάγουν όλους τους απαραίτητους ελέγχους. Η δε εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα, χαρακτήρισε «αποκαλυπτικό για τη Δύση» τον ορυμαγδό καταδικαστικών δηλώσεων που έδειχναν ως υπεύθυνο το Κρεμλίνο.

«Η Ρωσία πρέπει να απαντήσει σε σοβαρά ερωτήματα», τόνισε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ. Πρόκειται για «ζοφερή υπενθύμιση τι είναι ο Πούτιν και το καθεστώς του», σχολίασε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Η Ε.Ε. θεωρεί το ρωσικό καθεστώς αποκλειστικό υπεύθυνο για αυτόν τον τραγικό θάνατο», τόνισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ. «Τη σήψη στην καρδιά του συστήματος που έχει χτίσει ο Πούτιν», επισήμανε ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Αντονι Μπλίνκεν. «Προφανώς ο Ναβάλνι δολοφονήθηκε από τον Πούτιν, όπως τόσες χιλιάδες άλλοι», ανέφερε ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι, ενόσω περιόδευε στη Γερμανία και στο Παρίσι, σε αναζήτηση ευρωπαϊκής στήριξης, την ώρα που αυτή των ΗΠΑ έχει προεκλογικά «παγώσει» στο Κογκρέσο.

Ηγετική φυσιογνωμία της εξωκοινοβουλευτικής ρωσικής αντιπολίτευσης, ιδρυτής τού -επισήμως εξτρεμιστικού κατά τη Μόσχα- Ιδρύματος κατά της Διαφθοράς (FBK), ο Ναβάλνι βρισκόταν πίσω από τα κάγκελα από τις αρχές του 2021. Συνελήφθη με την επιστροφή του στη Ρωσία από τη Γερμανία, όπου είχε νοσηλευτεί από το 2020, με συμπτώματα δηλητηρίασης με τον νευρικό παράγοντα Νόβιτσοκ εν μέσω ρωσικής πτήσης.

Η κυβέρνηση Πούτιν αρνήθηκε τις καταγγελίες περί απόπειρας δολοφονίας. Μετά πάντως τη σύλληψη του Ναβάλνι, η οργάνωσή του κατά της διαφθοράς απαγορεύτηκε στη Ρωσία. Στενοί συνεργάτες του φυλακίστηκαν ή διέφυγαν στο εξωτερικό. Με την ανακοίνωση του θανάτου του, ο Ρωσοκαναδός καλλιτέχνης και ακτιβιστής Πιοτρ Βερζίλοφ, εξέχον μέλος των Pussy Riot, ανακοίνωσε μέσω του X (πρώην Twitter) ότι «σίγουρα θα εκδικηθούμε και θα καταστρέψουμε αυτό το καθεστώς».