Ο Αμάτο, η «υπόθεση Ούστικα» και η ιταλική δημοκρατία

Η Ιταλία είναι χώρα μυστηρίων με βαθιές σχέσεις νεοφασιστικού χώρου και «εκτροχιασμένων» μυστικών υπηρεσιών και όλοι γνωρίζουν ότι ως μεγάλη χώρα του ΝΑΤΟ, ιδίως την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, ήταν πεδίο δράσης πρακτόρων πάσης φύσεως και προελεύσεως. Σε μια «ανοιχτή πληγή» για τη χώρα αναφέρθηκε ο Ιταλός πρώην πρωθυπουργός Τζουλιάνο Αμάτο. Μετριοπαθής σοσιαλιστής, συνεργάτης του Μπετίνο Κράξι, ο Αμάτο ήταν κατ’ επανάληψη ένας από τους κύριους υποψήφιους για την προεδρία της Δημοκρατίας.

Τώρα σε συνέντευξή του στην εφημερίδα La Repubblica αποφάσισε να μιλήσει για την τραγωδία της Ούστικα: για την πτώση δηλαδή στα ανοιχτά του νησιού αυτού της Τυρρηνικής θάλασσας, στις 27 Ιουνίου του 1980, ενός αεροσκάφους DC-9 της εταιρείας Itavia με ογδόντα έναν επιβαίνοντες. Δεν σώθηκε ούτε ένας. Μετά από σαράντα τρία χρόνια δεν υπάρχει μια αδιάψευστη αλήθεια ως προς την πραγματική αιτία του θανάτου τόσων ανθρώπων. Οι ιταλικές ένοπλες δυνάμεις αρχικά επέμειναν ότι επρόκειτο για δομική, εσωτερική κατάρρευση του αεροπλάνου και στη συνέχεια ότι επρόκειτο για βόμβα που εξερράγη εν πτήσει.

Ο Αμάτο όμως επανέρχεται τώρα στο όλο θέμα και παρουσιάζει μια εντελώς διαφορετική πραγματικότητα. Οπως δήλωσε, σύμφωνα με τα όσα γνωρίζει το αεροσκάφος της Ιtavia κατέπεσε επειδή χτυπήθηκε από πύραυλο της γαλλικής πολεμικής αεροπορίας. Ο Ιταλός πρώην πρωθυπουργός και πρώην πρόεδρος του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας πρόσθεσε ότι την νύχτα εκείνη, στα τέλη Ιουνίου του 1980, στην κεντρική Μεσόγειο βρισκόταν σε εξέλιξη μια άσκηση του ΝΑΤΟ η οποία έπρεπε να προσφέρει άλλοθι για μια καλά μελετημένη δολοφονική ενέργεια: για να καταρριφθεί αεροσκάφος που θα μετέφερε από την Τρίπολη στη Βαρσοβία τον Λίβυο συνταγματάρχη Μουαμάρ Καντάφι.

Μόνο που ο Καντάφι ειδοποιήθηκε εγκαίρως -ίσως από τον Ιταλό σοσιαλιστή Μπετίνο Κράξι- και δεν ανέβηκε ποτέ στο στρατιωτικό αεροσκάφος του. Οπως φαίνεται, πλήρωσαν με τη ζωή τους ογδόντα ένας ανυποψίαστοι πολίτες που είχαν ξεκινήσει το ταξίδι τους από την Μπολόνια και μετά μία ώρα θα έπρεπε να προσγειωθούν στο Παλέρμο της Σικελίας. O γνωστός Ιταλός πολιτικός ζήτησε να μπορέσει να πέσει επιτέλους άπλετο φως στην όλη υπόθεση και πρόσθεσε πως θεωρεί ότι για την όλη αυτή επιχείρηση είχαν ενημερωθεί και οι Αμερικανοί στρατηγοί του ΝΑΤΟ. Δεν ξέρουμε αν θα σημειωθεί όντως ουσιαστική πρόοδος στο πεδίο των δικαστικών ερευνών. Οταν ρωτήθηκε σχετικά ο ίδιος ο σημερινός «κατήγορος», δήλωσε ότι δεν διαθέτει νέα συγκεκριμένα αποδεικτικά στοιχεία που να μπορεί να προσκομίσει. Κάλεσε όμως «όποιον γνωρίζει να μιλήσει επειγόντως».

Αυτό που παράλληλα προκαλεί εντύπωση είναι πως στις δηλώσεις του ο Τζουλιάνο Αμάτο υπογραμμίζει ότι «η Ιταλία την περίοδο εκείνη ήταν μια χώρα με περιορισμένη εθνική κυριαρχία» και ότι κατά την άποψή του από μέρους της Γαλλίας δεν επιδείχτηκε η αναγκαία διάθεση συνεργασίας. Οσο για τους πρωταγωνιστές της ιταλικής πολιτικής της δεκαετίας του ογδόντα, επιβεβαιώνει ουσιαστικά ότι δεν είχαν πρόσβαση στο σύνολο των στοιχείων και πληροφοριών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην εξακρίβωση της αλήθειας.

Περιμένουμε με έναν κάποιο σκεπτικισμό τις όποιες σημαντικές εξελίξεις. Τέλος, μια απορία: μετά από τέσσερις δεκαετίες οι συνθήκες και οι ισορροπίες της δημοκρατικής ζωής της Ιταλίας έχουν αλλάξει ή πρόκειται πάντα για μια χώρα στην οποία μέρος των μυστικών υπηρεσιών γνωρίζει πολλά περισσότερα πράγματα από την κυβέρνηση και τα μέλη του κοινοβουλίου της;