Πολιτική αναταραχή στη Βρετανία, άνοιξε η διαδικασία διαδοχής της Τρας

Η ανακοίνωση παραίτησης της Λιζ Τρας, της πρωθυπουργού με τη βραχύτερη θητεία στη Βρετανία είναι γεγονός, καθώς έχει οδηγήσει σε πολιτικές εξελίξεις χωρίς σαφές αποτέλεσμα. Η διαδικασία για τη διαδοχή της έχει ξεκινήσει επισήμως, καθώς σύμφωνα με την αρμόδια επιτροπή του Συντηρητικού Κόμματος, έως την Παρασκευή 28 Οκτωβρίου θα έχει ανακοινωθεί νέος ηγέτης των Τόρις και πρωθυπουργός.

Για την ώρα, οι Συντηρητικοί κωφεύουν στις εκκλήσεις της αντιπολίτευσης -αλλά και ορισμένων στελεχών του κόμματος- για γενικές εκλογές και προσπαθούν να αγκιστρωθούν στην εξουσία, καθώς έπειτα από την αποτυχημένη πρωθυπουργία του Μπόρις Τζόνσον και την τραγική ηγεσία της Λιζ Τρας, που ονειρευόταν να μοιάσει στη Μάργκαρετ Θάτσερ, το κόμμα έχει καταποντιστεί δημοσκοπικά.

Η εσωκομματική εκλογική διαδικασία

Τον τρόπο εκλογής νέου ηγέτη και πρωθυπουργού ανακοίνωσε ο επικεφαλής της πανίσχυρης Επιτροπής 1922 του κόμματος, Γκράχαμ Μπρέιντι, ο οποίος εξήγησε ότι οι υποψήφιοι δεν θα είναι περισσότεροι από τρεις και πως κάθε υποψήφιος θα πρέπει να έχει τη δεδηλωμένη στήριξη τουλάχιστον 100 βουλευτών του κόμματος. Ο υψηλός αυτός αριθμός ορίστηκε με δεδομένο ότι οι Συντηρητικοί διαθέτουν 357 βουλευτές και με προφανή στόχο η διαδικασία να μην πάει πολύ μακριά εν μέσω πολιτικής κρίσης, ενεργειακής κρίσης και φυσικά λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, που μπορεί να έχει ανεξέλεγκτες συνέπειες.

Οι επίσημες υποψηφιότητες θα πρέπει να κατατεθούν το αργότερο στις 2 το μεσημέρι της Δευτέρας (4 μ.μ. ώρα Ελλάδας).

Όπως διευκρινίστηκε, αν ένας μόνο υποψήφιος συγκεντρώσει τον απαιτούμενο αριθμό βουλευτών, θα ανακηρυχθεί αυτομάτως νικητής την Δευτέρα. Εάν οι επίδοξοι πρωθυπουργοί είναι δύο, τα μέλη του κόμματος θα αναδείξουν τον νικητή σε διαδικτυακή ψηφοφορία. Στην περίπτωση και τρίτου υποψηφίου, θα προηγηθεί ψηφοφορία των βουλευτών με την οποία θα περάσουν στον επόμενο γύρο (στη διαδικτυακή ψηφοφορία των μελών του κόμματος) μόνο οι δύο πρώτοι. Σε αυτή την περίπτωση, ο νικητής θα ανακοινωθεί την Παρασκευή, 28 Οκτωβρίου.

Η πίεση στην κυβέρνηση των Συντηρητικών είναι μεγάλη, καθώς στις 31 Οκτωβρίου πρέπει να παρουσιαστεί ο προϋπολογισμός που έχει ανακοινώσει ο νυν υπουργός Τζέρεμι Χαντ, που «ξήλωσε» τα μέτρα των Τρας και Κουαρτένγκ, οδηγώντας καθώς όλα δείχνουν τη χώρα σε σκληρή λιτότητα.

Ο Μπόρις και οι άλλοι...

Μέχρι στιγμής επίσημη υποψηφιότητα δεν έχει ανακοινωθεί, ωστόσο ήδη κυκλοφορούν φήμες για φερέλπιδες πρωθυπουργούς με την πλέον διχαστική να είναι αυτή του πρώην πρωθυπουργού, Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος μπορεί να αποπέμφθηκε ως ανεπαρκής και βουτηγμένος στα σκάνδαλα, αλλά όπως λένε άνθρωποι του κύκλου του, θεωρεί την επάνοδό του «ζήτημα εθνικής ευθύνης». Έτσι, διέκοψε τις διακοπές του στην Καραϊβική και επιστρέφει στο Λονδίνο.

Τα ονόματα που έχουν ήδη αρχίσει να ακούγονται είναι ήδη πολλά, χωρίς ωστόσο όλοι να έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον.

• Ο Ρίσι Σούνακ, πρώην υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας, που ενώ εμφανιζόταν ως ο πιο δημοφιλής υποψήφιος για να διαδεχθεί τον Μπόρις Τζόνσον, ηττήθηκε στις εσωκομματικές εκλογές του Ιουλίου από τη Λιζ Τρας. Στη διάρκεια της τότε προεκλογικής εκστρατείας είχε προειδοποιήσει για τους κλυδωνισμούς που θα μπορούσαν να προκαλέσουν στις χρηματαγορές οι φορολογικές περικοπές που είχε εξαγγείλει η Τρας. Και τελικά, δικαιώθηκε... 
• Η Πένι Μόρντοντ, πρώην υπουργός Άμυνας, που υπήρξε ένθερμη υποστηρίκτρια του Brexit. Συμμετείχε στην προηγούμενη εσωκομματική διαδικασία για την ανάδειξη νέας ηγεσίας, φθάνοντας ένα βήμα πριν από τον τελικό γύρο. Φέρεται να έχει «ευρεία απήχηση» λόγω της ικανότητάς της να διατηρεί φιλίες με συναδέλφους της από διαφορετικές πτέρυγες των Συντηρητικών.
• Ο Τζέρεμι Χαντ, νυν υπουργός Οικονομικών, που διαδέχθηκε τον Κούασι Κουάρτενγκ, όταν ο μίνι προϋπολογισμός του απορρίφθηκε επί της ουσίας από τις αγορές, προκαλώντας κατάρρευση της λίρας και εκτόξευση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων. Ο Χαντ φέρεται να έχει δηλώσει ότι δεν θέλει να είναι υποψήφιος, αλλά ποτέ κανείς δεν μπορεί να ξέρει στην πολιτική.
• Ο Μπεν Ουάλας, πρώην υπουργός Άμυνας, με πολύ σκληροπυρηνική στάση έναντι της Ρωσίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Θεωρείται δημοφιλής στο Συντηρητικό Κόμμα. Εξέπληξε πολλούς όταν έθεσε εαυτόν εκτός της κούρσας για τη διαδοχή του Μπόρις Τζόνσον, υποστηρίζοντας ότι προτιμούσε να επικεντρωθεί στα καθήκοντά του στο υπουργείο Άμυνας.

Άλλα ονόματα που ακούγονται είναι αυτό της παραιτηθείσας υπουργού Εσωτερικών, Σουέλα Μπρέιβερμαν και στελεχών όπως ο Μάικλ Γκόουβ και ο Τομ Τάγκεντχατ.

Έπεσε η Τρας, ανέβηκε η λίρα...

Η παραίτηση της Λιζ Τρας πάντως φαίνεται να ωφέλησε τόσο το βρετανικό νόμισμα όσο και τα κρατικά ομόλογα. Οι αποδόσεις των ομολόγων άρχισαν να μειώνονται και η λίρα ανακάμπτει. Γύρω στις 18.00 (ώρα Ελλάδας) η απόδοση του 10ετούς ομολόγου κυμαινόταν στο 3,82% και του 30ετούς στο 3,86%. Οι αποδόσεις των ομολόγων παραμένουν πάντως πολύ πάνω από το επίπεδο όπου βρίσκονταν στα τέλη του 2021, κάτι που δείχνει ότι το αντιστάθμισμα που ζητούν οι επενδυτές για να χρηματοδοτήσουν το βρετανικό χρέος δεν έχει εξαφανιστεί.

Την ίδια ώρα, η ισοτιμία της λίρας έναντι του δολαρίου ήταν στο 1,1323 δολάριο.

Πώς είδαν την παραίτηση της Τρας οι ξένοι ηγέτες

Η απομάκρυνση της Βρετανίδας πρωθυπουργού από την εξουσία, παρά το γεγονός ότι η ίδια δεν ήταν ιδιαίτερα συμπαθής, έχει προκαλέσει μια ανησυχία, καθώς η πολιτική κρίση σε μια μεγάλη οικονομία εγκυμονεί γενικότερους κινδύνους.

Το πιο φαρμακερό σχόλιο έκανε η Μόσχα με την εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα να δηλώνει ότι η Λιζ Τρας θα μείνει στην ιστορία για την «καταστροφική αγραμματοσύνη» της.

Ο Τζο Μπάιντεν, που είχε χαρακτηρίσει «λάθος» τον μίνι προϋπολογισμό των Τρας-Κουαρτένγκ, έκανε μέσω Twitter μια ευχαριστήρια δήλωση, παρά το γεγονός ότι η μεταξύ τους σχέση δεν ήταν ιδιαίτερα θερμή.

«Ευχαριστώ την πρωθυπουργό Λιζ Τρας για τη συνεργασία της σε μια σειρά ζητημάτων, συμπεριλαμβανομένης της ευθύνης της Ρωσίας για τον πόλεμό της εναντίον της Ουκρανίας. Θα συνεχίσουμε τη στενή μας συνεργασία με την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου καθώς εργαζόμαστε μαζί για να αντιμετωπίσουμε τις παγκόσμιες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα έθνη μας».

<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">I thank Prime Minister Liz Truss for her partnership on a range of issues including holding Russia accountable for its war against Ukraine.<br><br>We will continue our close cooperation with the U.K. government as we work together to meet the global challenges our nations face.</p>&mdash; President Biden (@POTUS) <a href="https://twitter.com/POTUS/status/1583107020860772352?ref_src=twsrc%5Etfw">October 20, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>

Ο Εμανουέλ Μακρόν, κατά την άφιξή του στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών, δήλωσε μόνο ότι «μακάρι η Βρετανία να βρει σταθερότητα το συντομότερο δυνατό».