Η αέναη διαπραγμάτευση και η ελπίδα για ειρήνη

«Είναι πολύ νωρίς για να αποκαλυφθούν οι πιθανές συμφωνίες μεταξύ Μόσχας και Κιέβου για την επίλυση των συγκρούσεων στην Ουκρανία» ξεκαθάρισε χθες ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ενόσω:

● βρισκόταν ακόμη σε εξέλιξη ο νέος γύρος διαπραγματεύσεων μεταξύ των αντιπροσωπειών των δύο εμπόλεμων πλευρών,

● ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν δήλωνε ότι η Μόσχα είναι μεν έτοιμη να συζητήσει το ουδέτερο καθεστώς της Ουκρανίας, πλην όμως θα επιτύχει τους στρατιωτικούς στόχους της, που «βαίνουν βάσει σχεδίου» και δεν περιλαμβάνουν «κατοχή» της γειτονικής χώρας,

● το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης διέτασσε -κατόπιν προσφυγής του Κιέβου- τη Ρωσία να σταματήσει τις εχθροπραξίες στα ουκρανικά εδάφη, χωρίς ωστόσο να εισακούεται, και

● η εφημερίδα «Financial Times» αποκάλυπτε, επικαλούμενη πηγές, προσχέδιο ειρηνευτικής συμφωνίας 15 σημείων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, το οποίο προκάλεσε ευφορία στις διεθνείς αγορές, αλλά το Κίεβο μετέπειτα σχολίασε ότι αντικατοπτρίζει μόνο τη ρωσική πλευρά…

Το εν λόγω κείμενο φέρεται ότι προβλέπει κατάπαυση του πυρός και απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων, εφόσον η Ουκρανία δεσμευτεί σε ουδετερότητα -χωρίς ένταξη στο ΝΑΤΟ, φιλοξενία ξένων βάσεων στα εδάφη της ή αγορά οπλικών συστημάτων- καθώς και σε περιορισμό των Ενόπλων Δυνάμεών της «με αντάλλαγμα την προστασία από συμμάχους, όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Τουρκία».

Τουτέστιν διεθνείς «εγγυήτριες δυνάμεις» όπως μετ’ επιτάσεως ζητά το Κίεβο - αν και είναι προφανώς παράδοξο να ορίζεται ως τέτοια μια χώρα όπως η Τουρκία, που αποτελεί εδώ και 48 χρόνια κατοχική δύναμη της Κύπρου, κράτους-μέλους της Ε.Ε., και σήμερα εγείρει εδαφικές διεκδικήσεις έναντι ενός δεύτερου, της Ελλάδας.

Αυτά ενώ ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι είχε χθες βράδυ τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τούρκο ομόλογό του, Ερντογάν και ο Τούρκος ΥΠΕΞ Τσαβούσογλου περιοδεύει μεταξύ Μόσχας (χθες) και Κιέβου (σήμερα), παγιώνοντας για την Αγκυρα τον ρόλο μεσολαβητή και του χρήσιμου ένθεν κακείθεν συμμάχου.

Με την ουκρανική προεδρία να απορρίπτει, δε, δημόσια τη ρωσική εκδοχή ενός μοντέλου ουδετερότητας τύπου Αυστρίας ή Σουηδίας (μέλη της Ε.Ε., όχι όμως και του ΝΑΤΟ), ο επικεφαλής διαπραγματευτής του Κιέβου, Μιχαΐλο Ποντολιάκ, έθεσε ως όρο ότι οι διεθνείς εγγυήτριες δυνάμεις «δεν θα μένουν στο περιθώριο σε περίπτωση επίθεσης κατά της Ουκρανίας, όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά θα λαμβάνουν ενεργό μέρος στη σύρραξη στο πλευρό της Ουκρανίας και θα της παρέχουν αμέσως τα αναγκαία όπλα».

Κατά τα λοιπά, το ακανδώθες καθεστώτος της Κριμαίας και του Ντονμπάς παρέμενε στον αέρα, ενώ ο Ποντολιάκ υποστήριξε ότι «τα ανθρωπιστικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων των γλωσσικών ζητημάτων, συζητιούνται μόνο μέσα από το πρίσμα των αποκλειστικών συμφερόντων της Ουκρανίας».

Το γεγονός ότι έστω και μετ’ εμποδίων γίνονται διαπραγματεύσεις αποτελεί από μόνο του ένα καλό σημάδι. Ωστόσο είναι διάχυτη πλέον μια αμοιβαία καχυποψία για το κατά πόσο οι δύο πλευρές επιζητούν και ποια διέξοδο τελικά στην κρίση.

Στην 21η ημέρα του πολέμου μεγάλες ουκρανικές πόλεις βομβαρδίζονταν από τους Ρώσους εισβολείς. Η Ουκρανία ανακοίνωνε αντεπίθεση για την απώθησή τους. Και αμφότερες μιλούσαν για μια νέα, πλην διαφορετική, παγκόσμια καθεστηκυία τάξη.

Τόσο ο πρόεδρος Πούτιν όσο και ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας, Σεργκέι Λαβρόφ, σκιαγράφησαν χθες τον πόλεμο στην Ουκρανία ως μια μετάβαση σε μια νέα τάξη πραγμάτων.

Το ίδιο, αλλά από την αντίστροφη, έκανε και ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι κατά τη συγκινησιακά φορτισμένη και επικοινωνιακά άρτια υποστηριγμένη (συνοδεία και βίντεο με το πριν και το μετά του πολέμου) ομιλία του στα μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου μέσω βιντεοκλήσης.

Απευθυνόμενος στο θυμικό τους, έκανε παραλληλισμούς του σημερινού πολέμου στη χώρα του με το Περλ Χάρμπορ και την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου. Και απηχώντας τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ είπε πως «έχω ένα όνειρο, μια ανάγκη: πρέπει να προστατεύσω τους ουρανούς μας».

Αυτή τη φορά μάλιστα δεν ξαναζήτησε απλώς την επιβολή ζώνης απαγόρευσης των πτήσεων πάνω από την Ουκρανία -που τόσο το ΝΑΤΟ όσο και οι ΗΠΑ απέρριψαν εκ νέου-, παρά αξίωσε πιο προηγμένο εξοπλισμό κάνοντας μάλιστα ονομαστική αναφορά στους πυραύλους S-300 (σαν και αυτούς που φυλάσσονται για παράδειγμα στην Κρήτη).

Ζήτησε ακόμη πιο εξοντωτικές κυρώσεις κατά της Μόσχας και κατά όλων όσοι κατέχουν δημόσια αξιώματα, μέχρι και στους κρατικούς υπαλλήλους. Αξίωσε την άσκηση πιέσεων σε όσες δυτικές εταιρείες δεν έχουν ακόμη εγκαταλείψει τη ρωσική αγορά.

Και κάλεσε στη δημιουργία μιας «νέας ένωσης κρατών», αφού «οι διεθνείς οργανισμοί δεν λειτουργούν όσο θα θέλαμε».

Αυτή, ανέφερε, θα μπορούσε να παρεμβαίνει οπουδήποτε σε μια ευρεία γκάμα προκλήσεων: από τη διατήρηση της ειρήνης έως την παροχή βοήθειας σε φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές.

«Εύχομαι να είστε ο ηγέτης του κόσμου» τόνισε στα αγγλικά απευθυνόμενος στον Αμερικανό πρόεδρο Μπάιντεν. Κι αυτό, προσέθεσε, «σημαίνει να είστε ο ηγέτης της ειρήνης».

Τούτων λεχθέντων ο Τζο Μπάιντεν -που την επόμενη εβδομάδα έρχεται για διά ζώσης διαβουλεύσεις με τους ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους στην Ευρώπη- ενέκρινε χθες πακέτο πρόσθετης στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία ύψους 800 εκατομμυρίων δολαρίων και αποκάλεσε πρώτη φορά δημόσια τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν «εγκληματία πολέμου». Για «απαράδεκτη και ασυγχώρητη ρητορική» έκανε λόγο ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.