Τι αποφασίζουν οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες

Στη σημερινή σύνοδο κορυφής ΝΑΤΟ - Ε.Ε. στις Βρυξέλλες, που έπεται της συνόδου κορυφής της G7 και προηγείται αυτής μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης - ΗΠΑ, αναμένεται να επαναπροσδιοριστεί η Βορειοατλαντική Συμμαχία, μετά την κρίση ταυτότητας των τελευταίων ετών.

Οι ηγέτες που συμμετέχουν στη σημερινή συνάντηση καλούνται να πάρουν σημαντικές αποφάσεις για Ρωσία και Κίνα, τον «άτακτο» σύμμαχό τους στο ΝΑΤΟ, την Τουρκία, για την εμβάθυνση των σχέσεων Ε.Ε. - ΝΑΤΟ και για την κλιματική αλλαγή.  

Στη διάθεση του EURACTIV έχει έρθει ένα προσχέδιο κοινού ανακοινωθέντος της συνόδου κορυφής. Σύμφωνα με αυτό, η σημερινή σύνοδος κορυφής πρόκειται να υιοθετήσει μια σειρά αποφάσεων σε ένα κοινό δελτίο Τύπου περίπου 40 σελίδων, συν μια ατζέντα μεταρρυθμίσεων με τίτλο «ΝΑΤΟ 2030». Σε ένα ξεχωριστό κείμενο, οι ηγέτες θα συμφωνήσουν σχετικά με τον τρόπο ενίσχυσης της ανθεκτικότητας της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας σε αναδυόμενες απειλές και σε ένα νέο σχέδιο δράσης για την κλιματική αλλαγή και την ασφάλεια. Θα αναθεωρηθεί επίσης η πολιτική άμυνας έναντι του κυβερνοχώρου.

Ρωσία - Κίνα

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του EURACTIV την Παρασκευή, η κορυφαία πολιτική προτεραιότητα του Μπάιντεν είναι η Κίνα, με τον Αμερικανό πρόεδρο να επιθυμεί μια πιο δυναμική απάντηση από ότι μέχρι σήμερα, με τους ηγέτες να επισημαίνουν «την αυξανόμενη απόκλιση μεταξύ των "καταπιεστικών" πολιτικών του Πεκίνου και των αξιών μας».

Διπλωματικές πηγές ανέφεραν στο EURACTIV ότι ενώ η Ουάσιγκτον πιέζει για ισχυρή διατύπωση, οι Ευρωπαίοι εμφανίζονται πιο απρόθυμοι, χαρακτηρίζοντας τη Ρωσία ως «απειλή» και την Κίνα μάλλον ως «πρόκληση» και αποφεύγοντας έτσι να βάλουν Μόσχα και Πεκίνο στο ίδιο «καλάθι».

Ωστόσο, 14 κυρίως πρώην Σοβιετικά και Βαλκάνια μέλη, τα οποία είναι πιο κοντά στην άποψη των ΗΠΑ, ευθυγραμμίζονται με την Ουάσιγκτον για την πολιτική στάση απέναντι στην Κίνα, καθώς πιστεύουν ότι μόνο οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να εγγυηθούν την ασφάλειά τους έναντι της επιθετικής Ρωσίας, ανέφεραν διπλωματικές πηγές.

Στη Ρωσία, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ αναμένεται να αναγνωρίσουν ότι η Μόσχα, «εκτός από τις στρατιωτικές της δραστηριότητες, χρησιμοποιεί επίσης ένα υβριδικό οπλοστάσιο εναντίον συμμάχων και εταίρων του ΝΑΤΟ».

Τουρκία

Η δήλωση των ηγετών είναι πιθανό να περιλαμβάνει αναφορά σε αυξημένες διαβουλεύσεις μεταξύ των συμμάχων και να επιδιώκει μεγαλύτερη υπευθυνότητα όταν πρόκειται για εσωτερικές συγκρούσεις.

«Δεσμευόμαστε να ενισχύσουμε τις διαβουλεύσεις όταν απειλείται η ασφάλεια ή η σταθερότητα ενός συμμάχου ή όταν διακυβεύονται οι θεμελιώδεις αξίες και αρχές μας», θα αναφέρεται πιθανότατα στο κοινό ανακοινωθέν, χωρίς να προσδιορίζεται αν η αναφορά θα αφορά μια εσωτερική ή μια εξωτερική απειλή, πράγμα που θα σήμαινε βασικά και τα δύο, έχοντας πάντα κατά νου την κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας.

Μια άλλη παράγραφος πρόκειται να καλεί όλες τις ξένες δυνάμεις να αποσυρθούν από τη Λιβύη, πρόταση για την οποία η Άγκυρα έχει διατυπώσει αντιρρήσεις, καθώς θέλει να διατηρήσει τα στρατεύματά της στη χώρα, ανέφεραν διπλωματικές πηγές. Ενώ η Γαλλία έχει αντιταχθεί σε ένα τέτοιο σενάριο, οι ΗΠΑ παρέμεναν ασαφείς, μάλλον για να μην απογοητεύσει την Τουρκία.

Εμβάθυνση των σχέσεων του ΝΑΤΟ με την Ε.Ε. και άλλους εταίρους

Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ θα τονίσουν επίσης την επιθυμία για εμβάθυνση του διαλόγου και της πρακτικής συνεργασίας με τους εταίρους της συμμαχίας, συμπεριλαμβανομένης της Ε.Ε. και εκείνων στον Ινδικό - Ειρηνικό Ωκεανό (Αυστραλία, Ιαπωνία, Νέα Ζηλανδία και Νότια Κορέα).

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η Τουρκία προσπαθεί να απομειώσει την παράγραφο που ζητά την εμβάθυνση των σχέσεων Ε.Ε. - ΝΑΤΟ στο σκέλος που αφορά στις σχέσεις με την Κύπρο, η οποία είναι μέλος της Ε.Ε., αλλά όχι μέλος του ΝΑΤΟ.

Οι ηγέτες θα επιβεβαιώσουν ακόμη τη δέσμευσή τους για την Πολιτική Ανοιχτής Πόρτας του ΝΑΤΟ, που πρεσβεύει ότι μια πορεία προς ένταξη «παραμένει ανοιχτή σε όλες τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες που μοιράζονται τις αξίες μας και πληρούν τις απαραίτητες ευθύνες και υποχρεώσεις».

Πυρηνικά

Τα μέλη του ΝΑΤΟ είναι επίσης έτοιμα να δηλώσουν ότι «δεν έχουν πρόθεση να αναπτύξουν χερσαίους πυραύλους στην Ευρώπη».

Εφόσον το εν λόγω απόσπασμα παραμείνει στο κοινό ανακοινωθέν, θεωρείται ότι θα αποτελέσει κίνηση για την πιθανή αποκλιμάκωση της έντασης με τη Μόσχα, ενόψει του διαλόγου «στρατηγικής σταθερότητας» στη σύνοδο κορυφής ΗΠΑ - Ρωσίας της Τετάρτης στη Γενεύη, όπου ο έλεγχος των όπλων θα αποτελέσει αντικείμενο των επαφών.

Το σχέδιο κειμένου ωστόσο, τονίζει ότι «όσο υπάρχουν πυρηνικά όπλα, το ΝΑΤΟ θα παραμείνει πυρηνική συμμαχία».

Αφγανιστάν

«Η απόσυρση δεν σημαίνει τερματισμό της σχέσης μας με το Αφγανιστάν» αναμένεται να αναφέρεται στο κείμενο συμπερασμάτων, που θα προβλέπει «άνοιγμα ενός νέου κεφαλαίου», το οποίο θα συνεχίσει να περιλαμβάνει την παροχή οικονομικής υποστήριξης και εκπαίδευσης, καθώς οι μέχρι τώρα διαβουλεύσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν με τους συμμάχους της δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία.  

Κλιματική αλλαγή

Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ αναμένεται να θέσουν τη φιλοδοξία να προσαρμοστεί το ΝΑΤΟ στον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στην ασφάλεια και να συμφωνήσουν να μειώσουν τα αέρια του θερμοκηπίου από στρατιωτικές δραστηριότητες και εγκαταστάσεις σύμφωνα με τις εθνικές δεσμεύσεις βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού.

Ωστόσο, οι διπλωμάτες του ΝΑΤΟ παραμένουν δύσπιστοι. «Δεν μπορούμε να φανταστούμε το F-35 να πετάει με υδρογόνο», δήλωσε διπλωμάτης της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στο EURACTIV, προσθέτοντας ότι η φιλοδοξία μπορεί να σχετίζεται περισσότερο με τον εκσυγχρονισμό των στρατιωτικών δυνάμεων κάποιων μεγάλων συμμάχων, οι οποίες εξακολουθούν να διαθέτουν εξαιρετικά ρυπογόνο εξοπλισμό από τη σοβιετική εποχή. Αυτά τα μέλη, όπως η Πολωνία ή η Τουρκία, είναι πιθανό να ζητήσουν επιπλέον χρήματα για να γίνουν «ελαφρώς πράσινα», καθώς ισχυρίζονται ότι δεν μπορούν να το αντέξουν οικονομικά, ανέφεραν διπλωματικές πηγές.