Οι χωρισμένοι δεν γιορτάζουνε ποτέ

Το Brexit τυπικά έγινε, τα πανηγύρια στο Λονδίνο και τα (κροκοδείλια;) δάκρυα στις Βρυξέλλες τέλειωσαν και οσονούπω τα παζάρια -και τα... όργανα- ξαναρχίζουν. Υπό αυτό το πρίσμα, Μπόρις Τζόνσον και Μισέλ Μπαρνιέ ξεδίπλωσαν ταυτόχρονα χθες τα αντικρουόμενα οράματα και τις κόκκινες γραμμές τους για τις μελλοντικές σχέσεις των άρτι... διαζευγμένων Ηνωμένου Βασιλείου και Ε.Ε.

Οι μεγαλοστομίες, οι συγκαλυμμένες απειλές και το πολιτικό θέατρο περίσσεψαν για άλλη μία φορά, καθώς τόσο ο Βρετανός πρωθυπουργός όσο και ο επικεφαλής των Ευρωπαίων διαπραγματευτών έλαβαν στρατηγικά θέσεις μάχης, κάνοντας επίδειξη δύναμης εν όψει της έναρξης στις 3 Μαρτίου των… πολεμικών διαπραγματεύσεων ανάμεσα στις δύο πλευρές.

Βασικότερος πλην όχι μοναδικός στόχος η σύναψη διμερούς συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου που να προασπίζει τα συμφέροντα αμφότερων, απαιτώντας -επομένως- αμοιβαίους συμβιβασμούς, όπως συνέβη και με τη συμφωνία αποχώρησης.

Ως γνωστόν, παρά το διαζύγιο της 31ης Ιανουαρίου, το Ηνωμένο Βασίλειο θα παραμείνει… παντρεμένο με τους κανονισμούς της Ε.Ε. στη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου που λήγει στις 31 Δεκεμβρίου. Με δεδομένο πως τυχόν παράτασή της απαγορεύτηκε διά νόμου από την κυβέρνηση Τζόνσον, τα παζάρια πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέσα στο χρονικά ασφυκτικό 10μηνο που απομένει.

Σε διαφορετική περίπτωση παραμονεύει πάλι ο κίνδυνος ενός Brexit χωρίς συμφωνία στα τέλη του χρόνου - κίνδυνος που οι Βρυξέλλες επιμένουν πως απειλεί σαφώς περισσότερο το Λονδίνο αντί του ευρωπαϊκού μπλοκ, με απότοκο να τεθούν οι εμπορικές συναλλαγές υπό καθεστώς δασμών και ποσοστώσεων, όπως προβλέπουν οι όροι του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.

Αυτόν τον κίνδυνο έσπευσε πάντως να επισείσει ουσιαστικά ο Τζόνσον, προκαλώντας πτώση στην ισοτιμία της βρετανικής λίρας έναντι του ευρώ και του δολαρίου.

Αφού φρόντισε να εκθειάσει την προοπτική της σύναψης συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ, υποβαθμίζοντας εμμέσως την «ανάγκη» μιας τέτοιας συμφωνίας και με την Ε.Ε., ο Βρετανός πρωθυπουργός τόνισε σε χθεσινή του ομιλία πως η χώρα του δεν πρόκειται να αποδεχτεί την ευρωπαϊκή αξίωση για συνέχιση της ευθυγράμμισης με τους κανονισμούς της Ε.Ε. πέραν της 31ης Δεκεμβρίου, παίρνοντας ως αντάλλαγμα ευρύτερη πρόσβαση στην ενιαία αγορά.

«Δεν υπάρχει ανάγκη μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου να περιλαμβάνει την αποδοχή των κανονισμών της Ε.Ε. για την πολιτική ανταγωνισμού, τις [κρατικές] επιδοτήσεις, την κοινωνική προστασία, το περιβάλλον ή οτιδήποτε παρόμοιο, όπως [δεν υπάρχει ανάγκη] η Ε.Ε. να είναι υποχρεωμένη να αποδεχτεί τους βρετανικούς κανονισμούς», διακήρυξε, χαρακτηρίζοντας «υστερικές» τις αντιδράσεις έναντι του ενδεχόμενου το Ηνωμένο Βασίλειο να υιοθετήσει πιο χαλαρές προδιαγραφές από τις ευρωπαϊκές για την υγιεινή των τροφίμων, την κτηνοτροφία και τις αγροτικές καλλιέργειες, στα πρότυπα των Ηνωμένων Πολιτειών.

Καναδάς και Αυστραλία

«Η επιλογή εμφατικά δεν είναι “συμφωνία ή μη συμφωνία”. Το ερώτημα είναι κατά πόσον συμφωνούμε για μια εμπορική σχέση με την Ε.Ε. συγκρίσιμη με του Καναδά ή περισσότερο της Αυστραλίας», ισχυρίστηκε ο Τζόνσον, αναφερόμενος στη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου Ε.Ε.-Καναδά (CETA) και στο υπό διαπραγμάτευση αντίστοιχο ντιλ Ε.Ε.-Αυστραλίας.

«Οι εμπορικές συναλλαγές σε παρόμοια βάση με της Αυστραλίας θα ήταν εν πολλοίς ίδιες με εκείνες υπό τους όρους του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Με άλλα λόγια, είναι ένας διαφορετικός τρόπος να λεχθεί πως το Ηνωμένο Βασίλειο θα αφήσει [την Ε.Ε.] χωρίς εμπορική συμφωνία», εξηγούσε εύγλωττα το BBC. Αφού λοιπόν φοβέρισε ξανά με άτακτο Brexit, ο Τζόνσον κράτησε επιθετική στάση και στο ζήτημα της αλιείας, ξεκαθαρίζοντας πως, ενώ είναι έτοιμος να κλείσει συμφωνία για πρόσβαση Ευρωπαίων ψαράδων στα βρετανικά ύδατα, την πρωτοκαθεδρία θα έχουν αναφανδόν οι Βρετανοί.

Απέρριψε επίσης την πιθανότητα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να έχει οποιαδήποτε δικαιοδοσία επί της χώρας του, π.χ. στον μελλοντικό μηχανισμό επίλυσης διαφορών με την Ε.Ε., όπως επιζητούν οι Βρυξέλλες.

Ο Μπαρνιέ από την πλευρά του τόνισε πως προϋποθέσεις για τη σύναψη συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με «μηδενικούς δασμούς και μηδενικές ποσοστώσεις» παραμένουν η κανονιστική ευθυγράμμιση του Ηνωμένου Βασιλείου με το ευρωπαϊκό μπλοκ και η αποδοχή εκ μέρους του Λονδίνου ισότιμων όρων ανταγωνισμού έναντι της Ε.Ε. Στην ομιλία του, κατά την οποία παρουσίασε το προσχέδιο της εντολής που αναμένεται να λάβει από τα υπόλοιπα 27 κράτη-μέλη, ο Ευρωπαίος διαπραγματευτής έκανε μεταξύ άλλων λόγο για «συνεχιζόμενη αμοιβαία πρόσβαση» στα ευρωπαϊκά και βρετανικά ύδατα, εμμένοντας παράλληλα στον ρόλο που θα εξακολουθήσει να έχει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Ο Μπαρνιέ αναφέρθηκε επίσης στη συμφωνία για την ασφάλεια και την ανταλλαγή πληροφοριών που θα πρέπει να συναφθεί ανάμεσα στις δύο πλευρές για θέματα πάταξης του οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας, εκφράζοντας την «αλληλεγγύη» της Ε.Ε. προς τις βρετανικές αρχές μετά το νέο τρομοκρατικό χτύπημα την Κυριακή στο νότιο Λονδίνο.

Ο δράστης, ο 20χρονος Σουντές Αμάν, πρόλαβε να κλέψει ένα μεγάλο μαχαίρι και να τραυματίσει δύο περαστικούς προτού πέσει νεκρός από σφαίρες αστυνομικών με πολιτικά που τον παρακολουθούσαν. Πριν από λίγες μέρες είχε αποφυλακιστεί πρόωρα, έχοντας εκτίσει τη μισή ποινή του. Το 2018 είχε καταδικαστεί σε κάτι περισσότερο από τρία χρόνια φυλάκιση για κατοχή και διασπορά τρομοκρατικού υλικού, εγκωμιάζοντας παλιότερα το «Ισλαμικό κράτος» που έσπευσε να αναλάβει την ευθύνη της επίθεσης, παρότι η βρετανική αστυνομία τη χαρακτήρισε «μεμονωμένη».

Ο 20χρονος είχε ριζοσπαστικοποιηθεί σε τέτοιο βαθμό που είχε ενθαρρύνει την κοπέλα του να εξαπολύσει επιθέσεις με κάθε διαθέσιμο μέσο, φτάνοντας σε σημείο να την προτρέψει να αποκεφαλίσει τους γονείς της…

Υστερα από ανάλογο περσινό τρομοκρατικό χτύπημα με δράστη έτερο εξτρεμιστή ισλαμιστή που είχε επίσης αποφυλακιστεί πρόωρα, ο Τζόνσον δήλωσε πως η υπομονή του εξαντλήθηκε. Η κυβέρνησή του εξήγγειλε επείγουσα τροποποίηση της νομοθεσίας για τις πρόωρες αποφυλακίσεις τρομοκρατών, επιδιώκοντας μάλιστα με μια αμφισβητούμενη νομικά κίνηση να επιβάλει αναδρομικές αλλαγές στις ποινές που εκτίουν ήδη κατάδικοι για τρομοκρατία.