Το σούπερ Σάββατο θα κρίνει το Brexit

Το πρώτο σημαντικό βήμα στις Βρυξέλλες έγινε. Πίσω στο Λονδίνο όμως το κοινοβουλευτικό ναρκοπέδιο, που έχει ενώπιόν του ο Μπόρις Τζόνσον, μπορεί να τινάξει τα πάντα στον αέρα. Πέρα λοιπόν από τα πανηγύρια και το κλίμα αισιοδοξίας, που ο Βρετανός πρωθυπουργός και οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλλιεργούν τεχνηέντως, το καυτό ερώτημα παραμένει: θα μαζευτούν τα «κουκιά» για να περάσει αύριο από τη διχασμένη Βουλή των Κοινοτήτων η συμβιβαστική συμφωνία που έκλεισε ο Τζόνσον με την Ε.Ε. για το Brexit;

Η ψηφοφορία που διεξάγεται το «Σούπερ Σάββατο» -όπως ονομάστηκε λόγω της εξαιρετικά κρίσιμης έκτακτης συνεδρίασης του βρετανικού κοινοβουλίου (της πρώτης σαββατιάτικης μετά τον πόλεμο στα νησιά Φόκλαντ το 1982)- βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού.

Οι χαοτικοί πολιτικοί συσχετισμοί στο σώμα παραμένουν απαράλλαχτοι και οι Βορειοϊρλανδοί κοινοβουλευτικοί σύμμαχοι της κυβέρνησης μειοψηφίας του Τζόνσον από το κόμμα DUP είναι πάλι έτοιμοι να ναρκοθετήσουν την έγκριση της συμφωνίας, όχι απλά στερώντας από τον πρωθυπουργό τις 10 ζωτικές ψήφους των βουλευτών τους αλλά απειλώντας να συμπαρασύρουν και σκληροπυρηνικούς μπρεξιστές βουλευτές των κυβερνώντων Συντηρητικών, όπως συνέβη και επί πρωθυπουργίας Μέι.

«Θα ενθαρρύνουμε και άλλους να αντιταχθούν» είπε χωρίς περιστροφές στο ιρλανδικό κανάλι RTE ο Σάμι Γουίλσον, βουλευτής του υπερσυντηρητικού ενωτικού DUP. «Δεν νομίζω πως μπορώ να μιλήσω εξ ονόματός τους, παρά μόνο να πω πως μόλις έφυγα από τη Βουλή και καθώς έβγαινα με σταμάτησαν τουλάχιστον τέσσερις Συντηρητικοί, οι οποίοι μου είπαν πως νομίζουν ότι αυτός είναι ένας επαίσχυντος τρόπος συμπεριφοράς, οπότε θα δώσουμε μάχη γι’ αυτό. Στο παρελθόν η Τερέζα Μέι πίστευε πως είχε εξασφαλίσει τη στήριξη των βουλευτών κι έπειτα ανακάλυψε με έκπληξη πως δεν την είχε. Υποψιάζομαι πως κατά πάσα πιθανότητα το ίδιο μπορεί να συμβεί ξανά το Σάββατο»...

Το DUP προανήγγειλε πως θα καταψηφίσει το ντιλ, επειδή δεν ευνοεί την οικονομική ανάπτυξη και τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της Βόρειας Ιρλανδίας, «υπονομεύοντας την ακεραιότητα της Ενωσης» των τεσσάρων εθνών του Ηνωμένου Βασιλείου.

Πρακτικά θεωρούν πως (και) ο Τζόνσον «κρέμασε» το κόμμα, αποδεχόμενος ένα ειδικό υβριδικό καθεστώς για τη Βόρεια Ιρλανδία μέσω του οποίου χαράσσεται ένα αόρατο τελωνειακό σύνορο στο εσωτερικό της χώρας και δη στη Θάλασσα της Ιρλανδίας.

Ως ενωτικοί προτεστάντες (θιασώτες δηλαδή της ένωσης της Βόρειας Ιρλανδίας με τη Μεγάλη Βρετανία και της απόσχισής της από τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας), φοβούνται πως η συμφωνία θα αποδυναμώσει τους δεσμούς με την υπόλοιπη χώρα, με κίνδυνο να ισχυροποιηθούν οι βλέψεις των εθνικιστών καθολικών (όπως το Σιν Φέιν) για αποτίναξη του βρετανικού ζυγού και επανένωση της διχοτομημένης ιρλανδικής νήσου.

Συν τοις άλλοις, η συμβιβαστική... κωλοτούμπα του Τζόνσον (αφού κι εκείνος απέρριπτε παλιότερα ένα τελωνειακό σύνορο στη Θάλασσα της Ιρλανδίας), αφαιρεί τελικά από το DUP το δικαίωμα βέτο επί του ειδικού καθεστώτος που θα ισχύσει στη Βόρεια Ιρλανδία μετά το Brexit.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός έχει ήδη αποπειραθεί να... γλυκάνει το κόμμα με εξαγγελίες για γενναία κρατική χρηματοδότηση ούτως ώστε οι βορειοϊρλανδικές αρχές και επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν τους κραδασμούς από τις επερχόμενες αλλαγές.

Πιθανολογείται δε πως θα επιχειρήσει να το μεταπείσει, δίνοντάς του επιπλέον ανταλλάγματα, τα οποία είναι αμφίβολο αν θα πιάσουν τόπο. «Δεν θα υπερψηφίσουμε τη συμφωνία το Σάββατο, το Σάββατο όμως δεν είναι το τέλος. Δεν είναι καν η αρχή του τέλους» φοβέρισε ανοιχτά μιλώντας στο Sky News η ηγέτιδα του κόμματος Αρλίν Φόστερ.

Αντιπολίτευση

Δεδομένης της αναγγελίας όλων των κομμάτων της βρετανικής αντιπολίτευσης πως θα καταψηφίσουν (και) τη νέα συνθήκη αποχώρησης, με τον ηγέτη των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν να τη στηλιτεύει ως «χειρότερη κι από τη συμφωνία της Μέι», η κυβέρνηση πολύ δύσκολα θα καταφέρει να την περάσει αύριο στη Βουλή.

Ηδη, φανατικοί ευρωσκεπτικιστές βουλευτές αφήνουν υπόνοιες πως το Brexit του Τζόνσον δεν είναι αρκετά... σκληρό ώστε να εγγυάται πως η χώρα αποδεσμεύεται πλήρως και οριστικά από το ευρωπαϊκό μπλοκ, παρότι εκείνος καυχήθηκε πως βγάζει «συνολικά κι εξ ολοκλήρου» το Ηνωμένο Βασίλειο από την Ε.Ε. «παίρνοντας πίσω τον έλεγχο των νόμων, των συνόρων, των χρημάτων και του εμπορίου μας», όπως τουίταρε χαρακτηριστικά, χρησιμοποιώντας με νόημα το σύνθημα της (παραπλανητικής) προεκλογικής εκστρατείας υπέρ του Brexit για το δημοψήφισμα του 2016.

Καθόλου σίγουρη δεν μπορεί να θεωρηθεί ούτε η θετική ψήφος των 21 μετριοπαθών Συντηρητικών βουλευτών που εκπαραθυρώθηκαν πρόσφατα από το κόμμα, ούτε και των ανεξάρτητων φιλοευρωπαίων βουλευτών, αρκετοί εκ των οποίων θα ήθελαν η συμφωνία να τεθεί σε επιβεβαιωτικό δημοψήφισμα.

Εξίσου ασαφές παραμένει πόσοι αντάρτες ευρωσκεπτικιστές βουλευτές των Εργατικών θα την υπερψηφίσουν. Ο Τζόνσον όμως δεν το βάζει κάτω. Ελαβε μάλιστα ένα άκομψο χέρι βοηθείας από τον απερχόμενο πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, που έσπευσε -ως μη όφειλε- να προκαταλάβει πως η Ε.Ε. δεν θα δώσει άλλη παράταση στο Brexit, αν η συμφωνία απορριφθεί (για τέταρτη φορά συνολικά) στη βρετανική Βουλή, παρότι αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες δεν απέκλεισαν το ενδεχόμενο νέας αναβολής, αν κριθεί αναγκαία.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός πάντως σκοπεύει να θέσει στα μέλη του κοινοβουλίου το εκβιαστικό δίλημμα: είτε να εγκρίνουν αύριο τη συμφωνία του είτε να βρεθούν αντιμέτωποι με Brexit χωρίς συμφωνία, επιμένοντας πως ό,τι κι αν γίνει η χώρα θα βγει από την Ε.Ε. στις 31 Οκτώβρη.

Μένει να φανεί αν, σε περίπτωση αρνητικού αποτελέσματος, θα επιχειρήσει όντως να παρακάμψει τον νόμο που μπλοκάρει το άτακτο Brexit, υποχρεώνοντάς τον να ζητήσει αύριο τρίμηνη αναβολή, ή αν οι διαφωνούντες βουλευτές θα μπορέσουν να περάσουν κάποια τροπολογία που να του χαλάει πάλι τα σχέδια.