Κοντά σε συμβιβασμό για το Brexit

Τα πάντα παραμένουν στον αέρα, όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά κι ο διάβολος κρύβεται ως γνωστόν στις λεπτομέρειες.

H χθεσινή ατμόσφαιρα ωστόσο σε Βρυξέλλες και Λονδίνο μύριζε… αισιοδοξία πως το νερό μπήκε πια στο αυλάκι και το «μονοπάτι» προς έναν δύσκολο και χρονικά αστραπιαίο συμβιβασμό για το Brexit μετεξελίσσεται σε δρόμο προς μια τελική συμφωνία -πάντα μέχρι αποδείξεως του εναντίου, αφού κανείς μα κανείς δεν τολμούσε ακόμα να βάλει το χέρι στη φωτιά πως το αδιανόητα παρατεταμένο και βασανιστικό αδιέξοδο οδεύει προς οριστική άρση.

«Ο Μπόρις Τζόνσον φαίνεται να βρίσκεται στα πρόθυρα επίτευξης συμφωνίας για το Brexit, έχοντας κάνει μείζονες παραχωρήσεις έναντι των απαιτήσεων της Ε.Ε. για τα ιρλανδικά σύνορα», έγραφε χθες η έγκριτη Guardian, επικαλούμενη ευοίωνα μηνύματα από τις τεχνικές διαπραγματεύσεις Βρετανών και Ευρωπαίων που συνεχίζονται πυρετωδώς στις Βρυξέλλες.

Σύμφωνα με πηγές και των δύο πλευρών, ένα προσχέδιο συμφωνίας ενδέχεται να δημοσιοποιηθεί σήμερα, αν η Ντάουνινγκ Στριτ δώσει το τελικό πράσινο φως.

Στόχος, το νομικό κείμενο μιας νέας συνθήκης αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. να κατατεθεί προς συζήτηση στην κρίσιμη ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής αύριο και μεθαύριο.

Οι πληροφορίες από βρετανικά και διεθνή ΜΜΕ συνέκλιναν πως οι διαπραγματευτικές ομάδες συμφώνησαν επί της αρχής πως θα υπάρξει ένα αόρατο τελωνειακό σύνορο στη Θάλασσα της Ιρλανδίας (ουσιαστικά ανάμεσα στη Μεγάλη Βρετανία και το ευρωπαϊκό μπλοκ), αποσοβώντας έτσι τυχόν επαναφορά επιτόπιων ελέγχων στα χερσαία σύνορα μεταξύ Δημοκρατίας της Ιρλανδίας και Βόρειας Ιρλανδίας, η οποία θα βρεθεί υπό ένα διπλό υβριδικό καθεστώς μετά το Brexit.

«Η Βόρεια Ιρλανδία θα είναι de jure [εκ του νόμου] στην τελωνειακή επικράτεια του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά de facto [εκ των πραγμάτων] στην τελωνειακή ένωση με την Ε.Ε.» εφαρμόζοντας πλήρως τον ενωσιακό τελωνειακό κώδικα στα αγαθά που θα διακινούνται εκεί από τη Βρετανία, δήλωσε χθες διπλωματική πηγή στην Guardian.

Υπαναχώρηση

Αν τα πράγματα δεν στραβώσουν τελευταία στιγμή, όπως έχει συμβεί αμέτρητες φορές ώς τώρα, ο φανατικός μπρεξιστής Μπόρις Τζόνσον (που κατάπιε ξαφνικά την πολεμική του γλώσσα, αφήνοντας κατά μέρος τις εθνικιστικές κορόνες έναντι των Ευρωπαίων) δείχνει διατεθειμένος να κάνει… γαργάρα και να συναινέσει σε μια συμβιβαστική λύση που -κατά τραγική ειρωνεία- ακόμα και η καταρρακωμένη (και από τον ίδιο) προκάτοχός του Τερέζα Μέι είχε απορρίψει ως «συνταγματικό αίσχος», υποστηρίζοντας πως κανένας Βρετανός πρωθυπουργός δεν μπορεί να την αποδεχτεί!

Σε περίπτωση που όντως ισχύσει αυτή η εξαιρετικά περίπλοκη όσο και παράδοξη χρυσή τομή, θα δοθεί η δυνατότητα στον Τζόνσον να μην επιστρέψει με άδεια χέρια από τη σύνοδο στο βρετανικό κοινοβούλιο.

Εκεί θα προσπαθήσει να πουλήσει τη συμφωνία ως δική του νίκη και υποχώρηση των Ευρωπαίων, κομπάζοντας αφενός πως πέτυχε εν τέλει να τους πείσει να τροποποιήσουν τη συνθήκη αποχώρησης κόντρα στην αρχική κατηγορηματική τους άρνηση και αφετέρου πως κατάφερε να βγάλει «συνολικά και εξ ολοκλήρου» το Ηνωμένο Βασίλειο από την Ε.Ε.

Παρά τις χλιαρές προσώρας αντιρρήσεις που εκφράζουν οι Βορειοϊρλανδοί κοινοβουλευτικοί σύμμαχοι των Τόρις από το κόμμα DUP (έχοντας τορπιλίσει τη συμφωνία της Μέι, απορρίπτοντας παράλληλα ένα ειδικό καθεστώς για τη Βόρεια Ιρλανδία και ένα τελωνειακό σύνορο στη Θάλασσα της Ιρλανδίας), ο σκληροπυρηνικός μπρεξιστής υπουργός επί των κοινοβουλευτικών θεμάτων Τζέικομπ Ρις-Μογκ υποστήριξε χθες πως η κυβέρνηση μειοψηφίας του Τζόνσον έχει ήδη βρει τις απαιτούμενες ψήφους στη Βουλή για να εγκριθεί η συμφωνία στην έκτακτη συνεδρίαση του Σαββάτου, αν φυσικά έχει προϋπάρξει λευκός καπνός στη σύνοδο κορυφής.

Τα «κουκιά» δεν αποκλείεται να μαζευτούν κι από αντάρτες ευρωσκεπτικιστές βουλευτές των Εργατικών. Ο Ρις-Μογκ άφησε πάντως να εννοηθεί πως, σε περίπτωση ναυαγίου στη σύνοδο, η σαββατιάτικη συνεδρίαση του κοινοβουλίου μπορεί και να μη γίνει.

«Αν φτάσουμε σε συμφωνία την Πέμπτη ή την Παρασκευή κι αν η Βουλή των Κοινοτήτων μπορέσει να ψηφίσει [...] υπέρ αυτής της συμφωνίας το Σάββατο, ενδέχεται να μην είναι καν αναγκαίο να σκεφτούμε μια αναβολή» του Brexit, δήλωσε χθες ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Λίο Βαράντκαρ, του οποίου η συνάντηση με τον Τζόνσον την περασμένη Πέμπτη έγινε το σημείο καμπής που δρομολόγησε τις θετικές εξελίξεις που διαφαίνονται τώρα.

«Ηρθε η ώρα οι καλές προθέσεις να μετατραπούν σε νομικό κείμενο» τόνισε ο επικεφαλής των Ευρωπαίων διαπραγματευτών Μισέλ Μπαρνιέ, θεωρώντας από τη μια πως είναι «πιθανή» μια συμφωνία αυτή τη βδομάδα, δίνοντας από την άλλη τελεσίγραφο μέχρι χθες τα μεσάνυχτα στους Βρετανούς να αποδεχτούν τον συμβιβασμό.

Στις εκκρεμότητες συγκαταλέγεται η εξεύρεση λύσης για το πως οι τοπικές αρχές στο Μπέλφαστ θα αποκτήσουν ισχυρότερο λέγειν επί του ειδικού καθεστώτος της Βόρειας Ιρλανδίας, χωρίς να έχουν όμως δικαίωμα βέτο, όπως προέβλεπε το σχέδιο Τζόνσον.

Εκτακτη σύνοδος;

Σήμερα ο Μπαρνιέ αναμένεται να ξεκαθαρίσει αν τα χάσματα γεφυρώθηκαν ή αν οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει να συνεχιστούν για οριστικοποίηση των λεπτομερειών. Σε χθεσινή τηλεφωνική επικοινωνία του Βρετανού πρωθυπουργού με τον Γάλλο πρόεδρο, ο Εμανουέλ Μακρόν φέρεται να αναγνώρισε πως έχει σημειωθεί πρόοδος, εγείροντας το ενδεχόμενο τεχνικής παράτασης του Brexit προκειμένου να δοθεί χρόνος για να ολοκληρωθούν τα παζάρια επί του τελικού κείμενου της νέας συνθήκης.

Οι Βρυξέλλες επιδιώκουν να είναι νομικά στεγανό ώστε να διασφαλίζει τόσο την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς της Ε.Ε. όσο και την ειρηνευτική συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής στην Ιρλανδία.

Δεν αποκλείεται λοιπόν να υπάρξει έκτακτη ευρωπαϊκή σύνοδος κορυφής πριν από την τρέχουσα προθεσμία για Brexit στις 31 Οκτωβρίου, με πιθανολογούμενη ημερομηνία την 29η του μηνός, ούτως ώστε οι ηγέτες να υπογράψουν επισήμως το… συναινετικό διαζύγιο.

Ο Μπόρις Τζόνσον, που κάνει γελαστός το αντιγριπικό εμβόλιό του, θα προσπαθήσει να εμφανιστεί χαρούμενος και για τις υποχωρήσεις που φαίνεται ότι έκανε έναντι των Ευρωπαίων, ώστε να υπάρξει συμφωνία για το Brexit