Αντίστροφη μέτρηση για νέο... συνασπισμό

Η Βρετανία είναι χωρισμένη σε 650 μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες. Το εκλογικό σύστημα της χώρας είναι πλειοψηφικό ενός γύρου. Με άλλα λόγια, κάθε περιφέρεια εκλέγει έναν βουλευτή, που συνήθως υποστηρίζεται από κάποιο κόμμα, ο οποίος μάλιστα δεν χρειάζεται να έχει την απόλυτη πλειοψηφία. Αρκεί να βγει πρώτος, ακόμη και με μία ψήφο διαφορά από τον δεύτερο. Ετσι το βασικό χαρακτηριστικό αυτού του συστήματος είναι ότι μετατρέπει τις εκλογικές σχετικές πλειοψηφίες σε κοινοβουλευτικές απόλυτες πλειοψηφίες. Με αυτό τον τρόπο, από τη μία ενισχύεται ο δικομματισμός και από την άλλη ο σχηματισμός ισχυρών μονοκομματικών κυβερνήσεων. Είναι χαρακτηριστικό πως από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, τα δύο μεγάλα κόμματα, το Συντηρητικό και το Εργατικό, συγκέντρωναν μαζί πάνω από το 85% των ψήφων. Σε ορισμένες αναμετρήσεις, μάλιστα, το ποσοστό αυτό έφτανε το 95%.

Ολα αυτά όμως ανήκουν στο παρελθόν. Ηδη από τις τελευταίες γενικές εκλογές, το 2010, για τον σχηματισμό κυβέρνησης χρειάστηκαν δύο κόμματα. Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες συνεργάστηκαν με τους Συντηρητικούς, οι οποίοι υπολείπονταν 19 βουλευτές για να σχηματίσουν αυτοδύναμη κυβέρνηση. Είναι αξιοσημείωτο πως αυτή ήταν η δεύτερη φορά στη νεότερη ιστορία της χώρας που η Βρετανία είχε το λεγόμενο «μετέωρο κοινοβούλιο» (hung parliament), αλλά όπως όλα δείχνουν από εδώ και πέρα θα αποτελεί πάγια κατάσταση.

Αυτό υποστηρίζουν πολλοί αναλυτές, επισημαίνοντας πως, δύο μόλις μήνες πριν από τις εκλογές, το μόνο πράγμα που είναι σίγουρο για το αποτέλεσμα είναι ότι και η επόμενη κυβέρνηση θα είναι τουλάχιστον δικομματική. Κάποιοι, μάλιστα, εκτιμούν πως θα χρειαστεί η συμμετοχή περισσότερων κομμάτων.

Οπως καταδεικνύουν όλες οι δημοσκοπήσεις στις εκλογές της 7ης Μαΐου, αν δεν αλλάξει κάτι δραματικά, τα μικρότερα κόμματα στη Βουλή των Κοινοτήτων θα ενισχυθούν σημαντικά. Συντηρητικοί και Εργατικοί φαίνεται να βρίσκονται ο ένας δίπλα στον άλλον, ξεπερνώντας οριακά το καθένα το 30%. Ποσοστό που απαιτεί τη συνεργασία κομμάτων για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Ετσι το δυνατό δικομματικό βρετανικό Κοινοβούλιο φαίνεται να παραχωρεί τη θέση του σε μια πολυκομματική Βουλή, «πλησιάζοντας το μοντέλο των υπόλοιπων Κοινοβουλίων της βόρειας Ευρώπης», υπογραμμίζουν με στωικότητα οι αναλυτές εδώ στη Βρετανία.

Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της εφημερίδας Guardian, αν οι εκλογές διεξάγονταν, σήμερα θα ήταν πολύ πιθανόν οι Συντηρητικοί του Ντέιβιντ Κάμερον να εξέλεγαν 276 βουλευτές και οι Εργατικοί του Εντ Μίλιμπαντ 271. Και οι δύο τους αρκετά μακριά από το «μαγικό» νούμερο των 326 εδρών που απαιτούνται για τον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης. Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες θα εξέλεγαν 27 βουλευτές, σχεδόν τους μισούς από αυτούς που έχουν στο παρόν Κοινοβούλιο, καθώς φαίνεται πως είναι οι μεγάλοι χαμένοι της συγκυβέρνησης με τους Τόρηδες. Το άκρως δεξιό και ευρωσκεπτικιστικό κόμμα του Νάιτζελ Φάρατζ, το Κόμμα Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP), αν και ήρθε πρώτο στις ευρωεκλογές του 2014 και πιθανότατα ποσοστιαία να φτάσει το 15%, δεν φαίνεται να εκλέγει πάνω από έξι βουλευτές. Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι Πράσινοι. Αν και θα δουν το ποσοστό τους να ανεβαίνει σημαντικά και να φτάνει το 6,5%, κατά πάσα πιθανότητα δεν θα μπορούν να εκλέξουν παρά μόνο έναν βουλευτή.

Τρικομματική;

Αυτό που καταγράφει σημαντική άνοδο είναι το αριστερό Εθνικό Κόμμα της Σκοτίας (SNP). Υπολογίζεται ότι μπορεί να εκλέξει μέχρι και 50 βουλευτές από τους συνολικά 59 που βγαίνουν στη Σκοτία. Θέσεις που ώς τώρα κατείχαν κυρίως οι Εργατικοί.

Με αυτά και με τα άλλα, το πιο πιθανό σενάριο είναι να σχηματιστεί μια κυβέρνηση συνεργασίας μεταξύ Εργατικών, SNP και ίσως άλλων μικρότερων κομμάτων. Ολα αυτά, βέβαια, με την προϋπόθεση ότι μέχρι τις εκλογές του Μαΐου δεν θα υπάρξει καμία δραματική αλλαγή στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Καθώς, όπως είπε και ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, «μια μέρα είναι πολύ χρόνος για την πολιτική»· πόσο μάλλον δύο μήνες.

Πάντως, το αξιοσημείωτο είναι ότι πολλοί αναλυτές, μεταξύ αυτών και η Τζένι Ράσελ, αρθρογράφος της εφημερίδας Times, ανησυχούν πως η χώρα θα είναι δύσκολο να κυβερνηθεί από έναν πολυκομματικό συνασπισμό. Υποστηρίζουν ότι θα δημιουργηθεί «διοικητικό και πολιτικό χάος». Ιδωμεν...