Αναλυτές τoν «μετέφρασαν» ως ακόμη ένα σημάδι του ρήγματος στη συμμαχία μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης, μια πρόδηλη κίνηση περιφρόνησης στην επιθετική πολιτική του Αμερικανού προέδρου Τραμπ: από τη διπλωματία έως το εμπόριο.
«Ενα από τα πιο αντιπαραγωγικά μέτρα για την περιφερειακή και διεθνή ειρήνη και ασφάλεια» τoν χαρακτήρισε από την πλευρά του ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Μάικ Πομπέο, δηλώνοντας «ενοχλημένος και βαθιά απογοητευμένος».
Μένει ακόμη βέβαια να φανεί εάν και πώς θα λειτουργήσει αποτελεσματικά ο μηχανισμός που αποφάσισαν να δημιουργήσουν από κοινού Ε.Ε., Κίνα και Ρωσία για την παράκαμψη των επικείμενων πρόσθετων κυρώσεων των ΗΠΑ σε βάρος του Ιράν.
Αρχής γενομένης από τις 5 Νοεμβρίου, κοντολογίς σε μόλις έξι εβδομάδες, στο στόχαστρο της Ουάσινγκτον θα μπουν και οι εξαγωγές ιρανικού πετρελαίου -προοπτική που ήδη εκτίναξε την τιμή του brent σε υψηλό τετραετίας, με ώθηση και την τελευταία απόφαση του ΟΠΕΚ να μην αυξήσει την παραγωγή.
«Εχοντας επίγνωση του επείγοντος και της ανάγκης για απτά αποτελέσματα, οι συμμετέχοντες χαιρέτισαν (...) την πρωτοβουλία δημιουργίας ενός Φορέα Ειδικού Σκοπού (SPV) για τη διευκόλυνση των πληρωμών που σχετίζονται με τις εξαγωγές του Ιράν, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου» αναφέρεται στην ανακοίνωση της συνάντησης που είχαν αργά το βράδυ της Δευτέρας, στη Νέα Υόρκη, αξιωματούχοι των εναπομείναντων -μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ- συμβαλλόμενων μερών στη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν (Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Ε.Ε., Ρωσία, Κίνα, Ιράν).
«Αυτό σημαίνει ότι τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. θα ιδρύσουν μια νομική οντότητα για τη διευκόλυνση νόμιμων χρηματοοικονομικών συναλλαγών με το Ιράν» διευκρίνισε η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι.
Ο μηχανισμός «θα επιτρέψει στις ευρωπαϊκές εταιρείες να συνεχίσουν τις εμπορικές συναλλαγές με το Ιράν βάσει του ευρωπαϊκού δικαίου», υπογράμμισε, «και θα μπορούσε να είναι ανοιχτός και για άλλες χώρες-εταίρους ανά τον κόσμο».
Αν και οι τεχνικές λεπτομέρειες μένει να αποσαφηνιστούν στο άμεσο μέλλον, η λογική του μηχανισμού βασίζεται στην ανταλλαγή ιρανικού πετρελαίου με ευρωπαϊκά προϊόντα, χωρίς άμεση χρηματική συναλλαγή.
«Για παράδειγμα», εξηγεί ο Guardian, «το Ιράν θα μπορούσε να στέλνει αργό πετρέλαιο με μια γαλλική εταιρεία, εξασφαλίζοντας πίστωση την οποία θα μπορούσε στη συνέχεια να χρησιμοποιήσει για την πληρωμή μιας ιταλικής εταιρείας που εξάγει προϊόντα στο Ιράν, χωρίς ποτέ να δίνονται απευθείας χρηματικά ποσά σε ιρανικά χέρια, είτε να μεταφέρονται μέσω τραπεζών». Σε κάθε περίπτωση το νόμισμα αναφοράς θα είναι το ευρώ.
«Η Ε.Ε. είναι δυνατή στη ρητορική και αδύναμη στο να περάσει σε πράξεις» σχολίασε καυστικά ο «γερακίσιος» σύμβουλος Εθνικής Ασφάλεια των ΗΠΑ, Τζον Μπόλτον. «Θα παρακολουθούμε την εξέλιξη αυτής της δομής, που ακόμη δεν υπάρχει και δεν έχει καν ημερομηνία έναρξης λειτουργίας» υπογράμμισε σε απειλητικούς τόνους. «Δεν σκοπεύουμε να επιτρέψουμε στην Ευρώπη ή σε οποιονδήποτε άλλο να ξεγλιστρήσει από τις κυρώσεις μας».
«Οι ΗΠΑ μπορούν να αναπροσαρμόσουν το εύρος των κυρώσεων για να “τσακώσουν” τις ευρωπαϊκές εταιρείες» εξηγεί στο δίκτυο CNBC ο Ρότζερ Μάθιους, ανώτερο στέλεχος της νομικής εταιρείας Dechert LLP, με ειδίκευση στο διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο. «Δεν αποκλείεται να βάλουν ακόμη και τον ίδιο τον μηχανισμό SPV στο στόχαστρο», τονίζει, «αν και αυτό πολιτικά θα ανέβαζε τον πήχη».
Το ρίσκο είναι ακόμη μεγαλύτερο για όσες ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν θυγατρικές στις ΗΠΑ ή απασχολούν Αμερικανούς εργαζόμενους, παρατηρεί στο Twitter ο Ρίτσαρντ Νέφιου, πρώην αξιωματούχος επί προεδρίας Μπαράκ Ομπάμα και συγγραφέας του βιβλίου «Η τέχνη των κυρώσεων».
«Ολα θα εξαρτηθούν από το πόσο μακριά θέλουν να το τραβήξουν οι Αμερικανοί και πόσο θα τους το επιτρέψουν οι Ευρωπαίοι συνάδελφοί μας» εκτιμά ο Βλαντίμιρ Γερμακόφ, στέλεχος του ρωσικού ΥΠΕΞ. Σύμφωνα πάντως με τον Τζάρετ Μπλανκ -πρώην μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας των ΗΠΑ στη συμφωνία με το Ιράν επί προεδρίας Ομπάμα- στο όλο εγχείρημα «ο συμβολισμός είναι πιθανόν η μεγαλύτερη συνεισφορά της Ευρώπης και μπορεί να είναι αρκετός, αναλόγως του τι θα πράξουν η Κίνα, η Ινδία και η Τουρκία με το (ιρανικό) πετρέλαιο».
Στην τελική, υπογραμμίζει, «η κίνηση με τον μηχανισμό πληρωμών ανοίγει τον δρόμο για μακροπρόθεσμη υποβάθμιση της δύναμης των κυρώσεων των ΗΠΑ».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας