Από ΠΟΥ μας προέκυψε ο κορονοϊός;

Με μεσοβέζικους συμβιβασμούς, ένθεν κακείθεν «καρφιά», πολλά «θα», «ναι μεν, αλλά» και ρητορικές δεσμεύσεις για τη συγκρότηση κοινού μετώπου κατά της παγκόσμιας απειλής του κορονοϊού κύλησε η χθεσινή πρώτη ημέρα της διήμερης –πρώτης στα χρονικά, ένεκα πανδημίας– τηλεδιάσκεψης της Παγκόσμιας Συνέλευσης Υγείας.

Κοντολογίς, της ετήσιας συνέλευσης των 194 χωρών του ΠΟΥ, που γίνεται υπό την σκιάν της έλλειψης συντονισμού μεταξύ των κρατών, της διεθνούς κούρσας ανταγωνισμού για την ανακάλυψη εμβολίου, αλλά και της ψυχροπολεμικών πια διαστάσεων διαμάχης μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, με αφορμή την παγκόσμια υγειονομική κρίση.

Προς εκτόνωση της έντασης και λείανση των διαφορών, προκρίνεται πλέον η λύση μιας ανεξάρτητης και αμερόληπτης έρευνας για τον χειρισμό της πανδημίας, όταν κι αφότου όμως αυτή θα έχει τεθεί πια υπό έλεγχο. Για τη διεξαγωγή της «το συντομότερο κατάλληλο διάστημα» δεσμεύτηκε γενικόλογα ο –βαλλόμενος από την Ουάσινγκτον– Αιθίοπας γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγεσούς, υποσχόμενος διαφάνεια και λογοδοσία.

Υπέρ αυτής της προοπτικής τάχθηκε κατά τη χθεσινή ομιλία του στη Συνέλευση ακόμη και ο Κινέζος πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ, υποχωρώντας κατά τι στις διεθνείς πιέσεις. Επέμεινε, ωστόσο, ότι η έρευνα θα πρέπει να γίνει αφού κοπάσει η «καταιγίδα». Επανέλαβε εμφατικά ότι η χώρα του χειρίστηκε με απόλυτη διαφάνεια την κρίση.

Ως έμμεση απάντηση στις κλιμακούμενες προς το Πεκίνο επικρίσεις, ο Σι ανακοίνωσε επίσης ότι «η Κίνα θα παράσχει δύο δισεκατομμύρια δολάρια για δύο χρόνια για να βοηθήσει να δοθεί μια απάντηση στον COVID-19». Και δεσμεύτηκε ότι όποια εμβόλια παρασκευάσει η Κίνα θα διατεθούν ως «δημόσιο αγαθό».

Αναλυτές μιλούν για σολομώντεια λύση. Η προτεινόμενη έρευνα –αντίστοιχη με προηγούμενες που έγιναν υπό τον ΠΟΥ σε έκτακτες υγειονομικές καταστάσεις, όπως με το ξέσπασμα του Εμπολα στην Αφρική– απέχει από την πλήρως ανεξάρτητη διεθνή έρευνα που αξίωναν οι ΗΠΑ και η Αυστραλία (η δεύτερη κυρίως σε ρόλο «λαγού»), ούτε αναμένεται να επιφέρει τις δομικές αλλαγές που η Ουάσινγκτον και σύμμαχοί της αξιώνουν για τον διεθνή Οργανισμό. «Αποτελεί ωστόσο ένα είδος συμβιβασμού», σχολιάζει ο διπλωματικός συντάκτης της «Guardian», Πάτρικ Γούιντουρ, «υπό τη διαμεσολάβηση της Ε.Ε. και της Ινδίας».

Αυτή αποτυπώνεται στο σχέδιο απόφασης που κατήρτησε η Ε.Ε., με αίτημα «μια σταδιακή διαδικασία αμερόληπτης, ανεξάρτητης και ολοκληρωμένης αξιολόγησης» των προσπαθειών του ΠΟΥ να συντονίσει τις διεθνείς αντιδράσεις έναντι του COVID-19. Χωρίς, δε, να κατονομάζεται πουθενά η Κίνα, ζητείται από τον ΠΟΥ σε στενή συνεργασία με άλλους διεθνείς φορείς και χώρες «να εντοπιστεί η ζωονοτική προέλευση του ιού και να καθοριστεί μέσω ποιας οδού πέρασε στον ανθρώπινο πληθυσμό».

«Καρφιά» κατά Τραμπ

Το κείμενο αναμένεται να τεθεί σήμερα προς ψήφιση και λέγεται ότι τυγχάνει της υποστήριξης της πλειοψηφίας των μελών της Παγκόσμιας Συνέλευσης Υγείας. Δίνοντας το στίγμα, κατά τις χθεσινές ομιλίες τους στην τηλεδιάσκεψη, ο μεν Γάλλος πρόεδρος Μακρόν τόνισε ότι η συγκυρία επιτάσσει να μην υπάρχουν ούτε «εφησυχασμός», αλλά ούτε και «αβάσιμες κατηγορίες» – δήλωση που εκλήφθηκε ως «καρφί» για τη ρητορική της κυβέρνησης Τραμπ περί «κινεζικού ιού».

Η δε Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ, εξέφρασε την υποστήριξή της στον ΠΟΥ, καλώντας άπαντες να μεριμνήσουν για τη βιωσιμότητα της χρηματοδότησής του. Τουτέστιν, πρώτες και κύριες οι ΗΠΑ, που εν μέσω πανδημίας «πάγωσαν» κάθε συνδρομή στον «κινεζο-κεντρικό», κατά δήλωση Τραμπ, διεθνή οργανισμό...

Παραμονή πάντως της ψηφοφορίας –για την οποία ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές εξέφραζαν χθες στο πρακτορείο AFP συγκρατημένη αισιοδοξία, ακόμη και για έγκριση με ομοφωνία– η Ουάσινγκτον διατηρούσε πολύ υψηλά τους τόνους.

Η πανδημία «ξέφυγε εκτός ελέγχου» σε μεγάλο βαθμό λόγω της δαπανηρής «αποτυχίας» του ΠΟΥ, τόνισε στην ομιλία του ο Αμερικανός υπουργός Υγείας και Ανθρώπινων Υπηρεσιών, Αλεξ Αζαρ. «Αυτός ο οργανισμός απέτυχε να συλλέξει τις πληροφορίες που χρειαζόταν ο κόσμος και αυτή η αποτυχία στοίχισε πολλές ζωές», ανέφερε. Και υπήρξε «τουλάχιστον ένα κράτος-μέλος γελοιοποίησε τις υποχρεώσεις του ως προς τη διαφάνεια, με τεράστιο κόστος για ολόκληρο τον κόσμο», συμπλήρωσε, αποφεύγοντας ωστόσο να αναφερθεί ονομαστικά στην Κίνα.

Στα αυτιά των περισσότερων συνέδρων φαίνεται ωστόσο ότι ακόμη αντηχούσαν τα λόγια της εναρκτήριας ομιλίας του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες. «Είδαμε εκδηλώσεις αλληλεγγύης, αλλά πολύ λίγη ενότητα στην απάντησή μας στον Covid-19.

Οι χώρες ακολούθησαν διαφορετικές στρατηγικές, συχνά αντικρουόμενες, και γι’ αυτό πληρώνουμε όλοι μεγάλο τίμημα», τόνισε. «Ο Covid-19 πρέπει να είναι ένα καμπανάκι αφύπνισης. Ηρθε η ώρα να σταματήσουμε τις ύβρεις. Είτε θα περάσουμε μαζί αυτήν την πανδημία, είτε αποτυγχάνουμε»...