«Ψηφιακό» διαιτολόγιο με αναγνώριση φωνής

Σημαντική συνεισφορά στις καθιερωμένες μεθόδους ελέγχου της δίαιτας για την αποφυγή της παχυσαρκίας και των σοβαρών επιπτώσεών της στην υγεία αναμένεται να προσφέρει εξειδικευμένη εφαρμογή προωθημένης τεχνολογίας από το ΜΙΤ και το πανεπιστήμιο Tufts.

Ήδη λειτουργεί πειραματικά μέσω αμφίδρομης προφορικής επικοινωνίας με ειδική βάση δεδομένων σχετικά με τις θερμίδες ανά κατηγορία τροφής ή συνδυασμού τροφών και γι' αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί ένα είδος «ψηφιακού» διαιτολογίου προσωπικής χρήσης που ταυτόχρονα εκπαιδεύεται.

Βασικό στοιχείο για την επιτυχία οποιουδήποτε σχήματος δίαιτας είναι ο καθημερινός έλεγχος των θερμίδων που λαμβάνει ο άνθρωπος μέσω της τροφής του με αυστηρό προγραμματισμό ως προς το είδος, τον συνδυασμό και το θερμιδικό περιεχόμενο.

Όμως, όσο και αν είναι συνεπής και αποφασισμένος να την ακολουθήσει με τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια, συχνά αδυνατεί να την τηρήσει για πρακτικούς λόγους που ανατρέπουν το πρόγραμμα και αποθαρρύνουν για την παραπέρα εφαρμογή του.

Ως πλέον συχνοί λόγοι αναφέρονται η έλλειψη ελεύθερου χρόνου, το διαρκές κίνητρο που συχνά λειτουργεί καταπιεστικά και η προσεγγιστική κατά περίπτωση αντιστοίχιση ανάμεσα στην ποσότητα της τροφής και των θερμίδων της που μάλλον είναι δύσκολο να έχουν απόλυτα εξατομικευμένο χαρακτήρα.

Άλλωστε οι προσωπικές διατροφικές συνήθειες ήδη από τη φύση τους διαμορφώνουν ένα εξατομικευμένο μοτίβο που συχνά είναι αδύνατον να συνυπάρχει με εκατομμύρια άλλα σε έναν τυποποιημένο πίνακα.

Επομένως ένα προσωπικό διαιτολόγιο μέγιστης ακρίβειας για να αποδώσει χρειάζεται πάρα πολλούς συνδυασμούς σε τροφές και αντίστοιχα σε προσδιορισμό των λαμβανόμενων θερμίδων.

«Ψηφιακό» διαιτολόγιο για κάθε χρήστη

Μια τέτοια ευκολία μπορεί να προσφέρει μόνον η ψηφιακή τεχνολογία με συνδυασμένη αξιοποίηση γνώσης επιστημόνων από διάφορες ειδικότητες.

Την έλλειψη μεγάλης ακρίβειας στη συμβατική ποσοτικοποίηση των θερμίδων έρχεται να υποκαταστήσει ένας συνδυασμός ψηφιακών εφαρμογών κάτω από κοινό «κέλυφος».

Σε γενικές γραμμές περιλαμβάνει αναγνώριση της ανθρώπινης φωνής και κατανόηση της σημασίας λέξεων και νοημάτων καθώς και τη χρήση του διαδικτύου ως πλατφόρμας εφαρμογής.

Επίσης περιλαμβάνει την πρόσβαση σε ειδική βάση δεδομένων σχετικών με το θερμιδικό περιεχόμενο ανά τροφή ή συνδυασμού τροφών επομένως και της σχετικής ορολογίας αλλά και την συνεχή ενημέρωση της με ολοένα περισσότερα δεδομένα.

Η περιπλοκότητα ως προς το είδος και την κατηγορία των περιεχομένων που διαθέτει η βάση για τη θερμιδική αξιολόγηση των γευμάτων δεν σημαίνει κατ' ανάγκην δυσχέρεια στην επιλογή αλλά αντίθετα μεγαλύτερη ακρίβεια προτάσεων ανά άτομο.

Τεχνολογία κατά παχυσαρκίας

Έτσι κάθε άνθρωπος που κινδυνεύει από την παχυσαρκία απαλλάσσεται από την κοπιαστική υποχρέωση να ανατρέχει σε σχετικούς πίνακες προκειμένου να αθροίζει καθημερινά τις λαμβανόμενες θερμίδες και βάσει αυτών να καταλήγει σε συμπεράσματα με πιθανό ενδεχόμενο λάθους.

Αν και υπάρχουν σχετικές εφαρμογές έχει αναφερθεί ότι δεν είναι πάντα τόσο εύχρηστες όσο θα περίμεναν πολλοί άνθρωποι οπότε και τις εγκαταλείπουν.

Η πραγματικά πολύ ενδιαφέρουσα ιδέα προήλθε από ομάδα διατροφολόγων του πανεπιστημίου Tufts που προ ετών πειραματίστηκαν με εφαρμογή σε κινητό σχετικά με το λαμβανομένου ποσότητα θερμίδων.

Για την προωθήσουν ήλθαν σε επαφή με την ομάδα «γλωσσικών συστημάτων» (Spoken Language Systems Group) στο εργαστήριο πληροφορικής και συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης του κορυφαίου Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) στις ΗΠΑ.

Πρότειναν για τη λειτουργία της εφαρμογής κάθε ενδιαφερόμενος να περιγράφει (πιθανόν σε μικρόφωνο υπολογιστή ή κάποιο τερματικό, τηλέφωνο κ.λπ.) προφορικά τι ακριβός έφαγε επικοινωνώντας έτσι μέσω διαδικτύου με βάση δεδομένων.

Το σύστημα λειτουργώντας αυτόματα καταγράφει και αναλύει τις πληροφορίες και ανακτά δεδομένα σχετικά με τα θρεπτικά στοιχεία της τροφής καθώς είναι συνδεδεμένο on line με το υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ.

Το αποτέλεσμα προβάλλεται στην οθόνη του ενδιαφερόμενου μαζί με εικόνες των συγκεκριμένων τροφών ενώ ταυτόχρονα προτείνει με μεγάλη ακρίβεια γεύματα για το συγκεκριμένο είδος τροφών.

Αν για παράδειγμα ο ενδιαφερόμενος ενώ διατηρεί σταθερό το πρωινό του κάποια μέρα αλλάξει μόνον μια από τις τροφές που λαμβάνει ή τροποποιήσει την ποσόητα της, το σύστημα πρέπει να αντιληφθεί τη διαφοροποίηση και να την καταγράψει ως πρόσθετη ή και εναλλακτική λύση.

Ωστόσο επειδή δεν πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο σύστημα με πάρα πολύ μεγάλο λεξιλόγιο, πλήθος όρων και δυνατότητας στην κατανόηση εννοιών κ.λπ., λειτουργεί με σταδιακά αυξανόμενη γνώση ενώ ταυτόχρονα απαντά στα ερωτήματα. Επομένως είναι ακόμη σε πειραματική φάση.

Όπως γίνεται φανερό η διεπαφή του χρήστη με το σύστημα, δηλαδή η αμφίδρομη επικοινωνία, παίζει κομβικό ρόλο επειδή βασίζεται στην αναγνώριση των πληροφοριών που περιλαμβάνει ο προφορικός λόγος και όχι στη μηχανιστική εκτέλεση εντολών ωσάν να επρόκειτο για προηχογραφημένα μηνύματα.

Επομένως καταβάλλεται προσπάθεια να «μιμηθεί» απλουστευμένα τον ανθρώπινο τρόπο αξιολόγησης πληροφορίας και επικοινωνίας με επιπλέον δυνατότητα τον εμπλουτισμό της σχετικής με τις τροφές ορολογίας.

Αναγνώριση φωνής για προτάσεις γευμάτων

Με την κατά το δυνατόν απλούστευση της περιγραφής η διαδικασία με την αναγνώριση της ανθρώπινης φωνής είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα καθώς αναγκαστικά το σύστημα πρέπει να χρησιμοποιεί επιλεκτικά τη σημασία των λέξεων και να «αντιλαμβάνεται» διαφορετικές κατά περίπτωση έννοιες.

Ενα παράδειγμα είναι αυτές που προκύπτουν από μια μικρή περιστασιακή διαφοροποίηση στην σύνθεση του γεύματος που σταθερά επιλεγεί ένας άνθρωπος.

Εφ' όσον το σύστημα λειτουργεί αποτελεσματικά πρέπει να κατανοεί τη λεπτή διάφορα ανάμεσα στην ύπαρξη ή την απουσία μιας από τις τροφές (ή ακόμη και διαφοροποίηση της ποσότητάς της) που συνθέτουν σε μόνιμη βάση το ίδιο γεύμα.

Βεβαίως αν για τον άνθρωπο η απλή συνεννόηση, ανεξαρτήτως πυκνότητας νοημάτων, αποτελεί μια καθημερινή συνήθεια, δεν ισχύει το ίδιο για τις μηχανές και τα ειδικά προγράμματα υπολογιστή που αναγκαστικά «εκπαιδεύονται» στην εξαιρετικά περίπλοκη επεξεργασία της φυσικής γλώσσας.

Είναι πάντως πολύ ενθαρρυντική η διαπίστωση ότι η ευρεία ανάπτυξη προωθημένων εφαρμογών της τεχνολογίας δεν γίνεται μόνον για την επιτυχία μιας δημοσίευσης στις ειδικές επιθεωρήσεις επιστήμης αλλά γιατί συχνά βρίσκει το δρόμο της σε πολλές εφαρμογές της καθημερινότητας μας.