Ρομποτικοί διασώστες σε συνεργασία με τον άνθρωπο

Η συνεργασία ανθρώπων με ρομπότ είναι μια πτυχή της τεχνολογίας που εξελίσσεται γοργά όχι μόνον στο πειραματικό πεδίο των εργαστηρίων αλλά και στην καθημερινή πραγματικότητα. 

Μια από αυτές τις πτυχές είναι η αυξανόμενη προσπάθεια για την συγκρότηση ομάδων από ρομπότ που διαμορφώνοντας μια ενιαία ομάδα, για παράδειγμα σε περίπτωση διασώσεων, αποφασίζει και ενεργεί χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση. 

Τα ρομπότ αυτά χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις μεγάλης ανάγκης όπου η πρόσβαση των ανθρώπων είναι αδύνατη ή ενέχει κινδύνους για τη σωματική τους ακεραιότητα.

Σε παλαιότερες εφαρμογές συνήθως μεμονωμένα ρομπότ με κάμερες, συνήθως σε μη προσβάσιμους χώρους, εκτελούσαν τις εντολές με τηλεέλεγχο που είχε στην διάθεση του ο χειριστής τις περισσότερες φορές με ένα τζόϋ στικ όπως στις παιχνιδομηχανές.

Αν θελήσουμε να το φέρουμε στην φαντασία μας η ομάδα αποτελείται από ειδικής για κάθε περίπτωση ρομπότ τα οποία είναι εκπαιδευμένα έτσι ώστε να διαμορφώνουν ένα δικό τους δίκτυο για να επικοινωνούν μεταξύ τους. Όπως δηλαδή συμβαίνει και στην κλασσική περίπτωση ομάδων διάσωσης με εξειδικευμένα άτομα.

Ο αυτοματοποιημένος τρόπος επικοινωνίας ανάμεσα στα ρομπότ είναι σε τέτοιο βαθμό εξελιγμένη ώστε παραπέμπει στον «απλό» τρόπο συνεννόησης μεταξύ των διασωστών που βρίσκονται μεταξύ της σε επαρκή απόσταση για να ανταλλάσσουν μηνύματα.

Έτσι για παράδειγμα αν κάποιος διασώστες ενημερώνει το κοντινότερο του δια ζώσης ή μέσω ασύρματης επικοινωνίας ότι προχωρεί λίγο, σταματάει, αλλάζει κατεύθυνση, αντιμετωπίζει ένα εμπόδιο κλπ., με απολύτως όμοιο τρόπο συνεννοούνται μεταξύ τους και τα αυτόνομα ρομπότ διάσωσης.

Ανταλλάσσουν περίπου τις ίδιες «φράσεις» αλλά βέβαια σε κώδικα υπολογιστή επομένως με ψηφιακά σήματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις όλη η «ρομποτική» ενδοεπικοινωνία καταγράφεται στους υπολογιστές της ομάδας διάσωσης που επιβλέπει τις κινήσεις των ρομπότ χωρίς οποιοδήποτε πρόβλημα υπερφόρτωσης, παρερμηνείας κλπ., διότι αυτή είναι μια από τις καθιερωμένες λειτουργίες των υπολογιστών.

Ο ανθρώπινος παράγοντας

Όμως δεν συμβαίνει το ίδιο με τους ανθρώπους που επιβλέπουν τις κινήσεις οι οποίοι αντιλαμβάνονται και ερμηνεύουν την ενδοεποικωνία των ρομπότ με διαφορετικό τρόπο, επομένως και με κριτική σκέψη που προκαλεί διαρκείς συλλογισμούς και συμπεράσματα για την πορεία της διάσωσης τα οποία μεν για τα ρομπότ είναι μια τυποποιημένη «συνομιλία» ενώ για τον άνθρωπο είναι μια διαδοχή από πολλά μικρά γεγονότα με την δική τους σημασία.

Σε πρόσφατη συνάντηση επιστημόνων στον τομέα αυτό επιστήμονες από το εργαστήριο επιστήμης υπολογιστών και τεχνητής νοημοσύνης του κορυφαίου Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης παρουσίασαν ένα τρόπο επικοινωνίας των ρομπότ «μοντελοποιημένο» ο οποίος, όπως ανέφεραν, μειώνει τις ενδο-ρομποτικές επικοινωνίες κατά 60% αλλά και τα μηνύματά που καταλήγουν στην ομάδα διάσωσης.

Συνοψίζοντας το πρακτικό αποτέλεσμα της πρότασης που έφεραν στην συνάντηση των επιστημόνων οι ειδικοί του ΜΙΤ επιχειρεί να απλοποιήσει τον μεταξύ τους τρόπο «συνεννόησης» των ρομπότ και μελλοντικά δημιουργεί προϋποθέσεις αρμονικής συνεργασίας με τις ειδικευμένες ομάδες διάσωσής ώστε το τελικό αποτελεμα να είναι το βέλτιστο δυνατό.

Ομάδες ρομπότ

Επίσης σε περιπτώσεις «πολυ-ρομποτικών» ομάδων που λειτουργούν για τους ίδιους λόγους αυτόνομα χωρίς την ανθρώπινη επιτήρηση η μείωση στις μεταξύ τους επικοινωνίες αναμένεται να μειώνει αντίστοιχα και την κατανάλωση ενέργειας από τις μπαταρίες τους προς όφελος της αυτονομίας τους καθώς θα μειώνει αντίστοιχα και την επεξεργαστική ισχύ που θα καταναλωνόταν για την αξιοποίηση τους.

Μέσα από μια απλουστευμένη ερμηνεία στην αρχική περίπτωση με τις πολλές διαδοχικές ενημερώσεις μεταξύ των ρομπότ κάθε ένα από αυτά, υπό προϋποθέσεις, αναθεωρούσαν το είδος των ενεργειών που επρόκειτο να κάνουν μεμονωμένα τις αμέσως επόμενες στιγμές ενώ με τη νέα πρόταση απλοποιείται και αυτή η διαδικασία.

Στόχος είναι ο συνδυασμός εξοικονόμησης ενέργειας και αποτελεσματικότητας των ενεργειών τους σε σχέση πάντα και με το περιβάλλον που κινούνται.

Στην πραγματικότητα βέβαια οι συνθήκες λειτουργίας των ρομπότ αυτών και μέσα από προσομοιώσεις σε υπολογιστές είναι πολύ πιο σύνθετες γιατί πρέπει στην πράξη να βρεθεί ο βέλτιστος συνδυασμός λειτουργιών ώστε οι ενδοεπικοινωνία τους να είναι απρόσκοπτη, ενημερωτική αλλά με περιθώρια αποφάσεων της στιγμής και εξοικονόμησης ενέργειας.

Παράλληλα γίνονται εκτεταμένες εργαστηριακές δοκιμές ώστε σε ένα τέτοιο σύστημα να ενσωματωθεί αποτελεσματικά και ο ανθρώπινος παράγοντας χωρίς όμως να αντιμετωπίζει τα παλαιότερα προβλήματα που δημιουργούσε η ανά να αξιολογούνται κάθε στιγμή οι αποφάσεις των ρομπότ.

Αναμφίβολα στο μέλλον θα δούμε χρήση ομάδων ρομπότ σε ευρεία κλίμακα τα οποία θυμίζοντας ανθρώπινη ομάδα θα αποφασίζουν για τις αναγκαίες ενέργειες σε πολλές διαφορετικές ειδικές περιπτώσεις. Όμως οι ειδικοί επιδιώκουν οι ομάδες αυτές να λειτουργούν και μικτά δηλαδή με την αρμονική παρουσία του ανθρώπου παρατηρητή ή της ομάδα σε καίρια σημεία.

Ίσως μάλιστα να μην απέχει πολύ μια παρόμοια χρήση σε αυτοματοποιημένες διαστημικές αποστολές ή σε συνδυασμό με πληρώματα αστροναυτών.