Παιχνίδια της κυβέρνησης με τα δικαιώματα του Δημοσίου επί των δασών

Φωτιές άναψε το τελευταίο δεκαπενθήμερο στα Ιόνια Νησιά, και δη σε Λευκάδα και Ζάκυνθο, ο συνδυασμός κτηματογράφησης και ανάρτησης δασικών χαρτών.

Στις αρχές του μήνα, στη Λευκάδα (λόγω προανάρτησης στο Κτηματολόγιο), οι πολίτες ανακάλυψαν ότι, με βάση εγκύκλιο του υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας (που υπέγραφε ο γ.γ. Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Κ. Αραβώσης, με ημερομηνία 02.12.2021), το δασαρχείο, ως όφειλε, δήλωσε ως δημόσια δασική έκταση το 50% του νησιού. Το δασαρχείο Ζακύνθου –σαν έτοιμο από καιρό– είχε δηλώσει από τις 29.01.2021 (πριν από την εγκύκλιο!) το 50% της ζακυνθινής γης ως δημόσιο, ενώ της Κεφαλονιάς πάνω από το 60%.

Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα απ’ την αρχή. Το 2021 ψηφίστηκε ο νόμος 4819 «Ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη διαχείριση αποβλήτων», στον οποίο παρεισέφρησε το εντελώς άσχετο –δεν ήταν δα και η πρώτη φορά– άρθρο 152 σχετικά με τις ιδιοκτησιακές ρυθμίσεις για τις δασικού και χορτολιβαδικού χαρακτήρα εκτάσεις σε Επτάνησα, νησιά του Β. και του Ν. Αιγαίου, Ήπειρο, Κρήτη και Μάνη, ενόψει της καταγραφής στο Κτηματολόγιο. Τι έλεγε αυτό το άρθρο συνοπτικά; Ότι τα δασαρχεία έπρεπε να δηλώσουν το σύνολο των δασικών εκτάσεων, ακόμα και των δασωμένων αγρών, ως δημόσια περιουσία, δηλαδή ό,τι δασικό έχει αναρτηθεί στους δασικούς χάρτες θα ανήκει στο Δημόσιο χωρίς αυτό να έχει τίτλους ιδιοκτησίας, διότι «ακόμη και εάν δεν διαθέτουν επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου, δεν είναι δυνατό να γνωρίζουν εκ των προτέρων εάν οι πολίτες διαθέτουν τίτλους ιδιοκτησίας συνταχθέντες μέχρι την 1η.7.2001 το αργότερο».

«Και πού είναι το πρόβλημα;» θα ρωτήσει κάποιος. «Εδώ κάνουμε αμάν να μην ιδιωτικοποιούνται τα πάντα!» Δεν είναι τόσο απλό. Ειδικά για τα Επτάνησα, όταν το 1864, μετά την ένωση με την Ελλάδα, το ελληνικό κράτος διαδέχθηκε την Ιόνιο (ή Επτάνησο Πολιτεία), όπως είχε διαμορφωθεί ιστορικά, υπήρχε ατομική ιδιοκτησία, δημοτική, κοινοτική, αλλά όχι του Δημοσίου, όπως όρισε αργότερα και ο νόμος ΡΝ/1866 (που προέβλεπε ότι στα Ιόνια Νησιά θα ισχύει ο Ιόνιος Αστικός Κώδικας).

Προς επίρρωσιν των παραπάνω, με το άρθρο 62 του ν. 998/1979 οριζόταν ότι ενώ σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα το βάρος της απόδειξης δικαιώματος νομής ή κυριότητας το είχαν οι ιδιώτες, για τις περιοχές που αναφέραμε παραπάνω το είχε το Δημόσιο. Αυτό επιβεβαιώθηκε με αλλεπάλληλες αποφάσεις του Αρείου Πάγου που έχουν δημιουργήσει απαρέγκλιτη νομολογία πάνω στο συγκεκριμένο θέμα.

Τα αντανακλαστικά σας τσεκάραμε, βρε κουτά!

Μόλις έγινε αντιληπτό από τους κατοίκους της Λευκάδας, με προεξάρχοντα τον δήμαρχο Χαράλαμπο Καλό, υπήρξαν έντονες αντιδράσεις. Στις 04.02.2023 έκαναν έκτακτο δημοτικό συμβούλιο και ζητούσαν ανάκληση της δήλωσης από το δασαρχείο. Η παράταξη «ΑΝΑΣΑ» ζήτησε να συγκληθεί έκτακτο περιφερειακό συμβούλιο, στο οποίο συμμετείχαν και ο υφυπ. Περιβάλλοντος Γ. Αμυράς και ο γ.γ. Δασών Ευ. Γκουντούφας, το οποίο έγινε στις 09.02.2023, ενώ στις 08.02.2023 με τηλεδιάσκεψη συνεδρίασε η ΠΕΔΙΝ (Περιφερειακή Ενωση Δήμων Ιονίων Νήσων) με παρόντες όλους τους δημάρχους των Ιονίων νησιών εκτός από τον κ. Αρετάκη, δήμαρχο Ζακύνθου – δεν έπεσε κανείς από τα σύννεφα, διότι τα τελευταία τριάμισι χρόνια λάμπει διά της απουσίας του· ίσως έψαχνε στολή για το γνωστό ζακυνθινό Piccolo Καρναβάλι… Επίσης, έκτακτη συνεδρίαση συγκάλεσε και το δημοτικό συμβούλιο Ζακύνθου. Ολοι οι φορείς αντιδρούσαν σφόδρα στην παραπάνω εγκύκλιο.

Στις 15.02.2023, ο Δικηγορικός Σύλλογος Ζακύνθου παρέθεσε συνέντευξη Τύπου, στην οποία συμμετείχαν και λογιστές, μηχανικοί, πολεοδόμοι κ.ά. Ακούστηκαν πολλά: «Αυτή η ρύθμιση είναι αντισυνταγματική και προσκρούει ευθέως στο άρθρο 17 του Συντάγματος περί προστασίας της ιδιοκτησίας», «Το κράτος προσπάθησε να προκαταλάβει αυτό που θα εμφανιστεί στην ανάρτηση του Κτηματολογίου ως αδήλωτο και να το καπηλευτεί, να πει “δεν είναι αγνώστου ιδιοκτησίας” αλλά είναι δικό μου», «Το κράτος εντέχνως προσπάθησε να κλείσει το θέμα της χρησικτησίας», «Ισως ζητηθούν πίσω κάποιες επιδοτήσεις της Ε.Ε.», «Κάποια οικόπεδα δεν θα είναι πια άρτια και οικοδομήσιμα» και το βασικότερο: Πώς να βρουν τίτλους ιδιοκτησίας οι κάτοικοι ενός νησιού που ισοπεδώθηκε και κατακάηκε από τη σεισμοπυρκαγιά του 1953 και με δεδομένο ότι η χρησικτησία είναι μεν τίτλος, αλλά δεν έχει αποδεικτική οντότητα; Μόνο σε χρονοβόρους και κοστοβόρους δικαστικούς αγώνες θα οδηγούνταν.

Ο βουλευτής Ζακύνθου της Ν.Δ., Διονύσης Ακτύπης, βγήκε στα ζακυνθινά Μέσα και διερρήγνυε τα ιμάτιά του (αφού είχε και ο ίδιος ψηφίσει τον ν. 4819/2021) για το πόσο ευεργετική ήταν αυτή η ρύθμιση, πόσο ευνοούσε τους ιδιώτες που σέρνονταν τουλάχιστον επί επτά χρόνια στα δικαστήρια για να αποδείξουν ότι είναι δική τους η δασική περιοχή και τώρα τους λύνονται τα χέρια και πόσο αυτός ο νόμος βοήθησε να ανακαλυφθεί η πενικιλίνη (εντάξει, μόνο αυτό δεν είπε). Ανέφερε, μάλιστα, κάποια στιγμή: «Δεν μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε, υπάρχει Σύνταγμα, δεν μπορούμε να βγάζουμε νόμους αντισυνταγματικούς, γιατί αυτοί καταπίπτουν». Miracolo! Ο βουλευτής της κυβέρνησης που έκανε το Σύνταγμα χαρτοπολτό, που έχει κακοποιήσει σε ασύλληπτο βαθμό το κράτος δικαίου, μιλάει για αντισυνταγματικούς νόμους. 

Εποχή θήρας ψήφων

Εχοντας ζήσει τα τελευταία τέσσερα χρόνια την ασυδοσία και τα ντιλ της κυβέρνησης, γνωρίζοντας ότι το 2022, με το σχέδιο «Anti-Nero», το ΥΠΕΝ ανέθεσε στο ΤΑΙΠΕΔ τον καθαρισμό δασών και δασικών εκτάσεων, γιατί να μη σκεφτούμε ότι με αυτή την εγκύκλιο του υπουργείου θα βλέπαμε καμιά μέρα αυτά τα δασικά φιλέτα (που θα ανήκαν πια στο Υπερταμείο) να… κόπτονται παρουσία του πελάτου, κατά προτίμηση από την Αραβική χερσόνησο;

Στις 15.02.2023, τελικά, η εγκύκλιος άλλαξε – μεγάλος κουμανταδόρος οι εκλογές! Σε συνάντηση που είχαν οι βουλευτές Ιονίων νήσων της Ν.Δ. με τον Κ. Αραβώση ενημερώθηκαν ότι η εγκύκλιος θα τροποποιηθεί και θα προβλέπει ό,τι ίσχυε ώς τώρα. Βγήκε η περιφερειάρχης Ρόδη Τσαγκαροπούλου και πανηγύριζε, διότι, κατόπιν ενεργειών της, λύθηκε το πρόβλημα. Και οι «γαλάζιοι» βουλευτές το ίδιο. Συνωστισμός ενεργειών! Εκείνον τον βουλευτή της Ζακύνθου σκέφτομαι, που ντελάλιζε τα καλά του νόμου και κατάντησε σαν τους οπαδούς στο γήπεδο: «Μπράβο, παιχταρά μου! Αντε, ρε παλτό!»

Ο βουλευτής Κέρκυρας της Ν.Δ. Στέφανος Γκίκας, σχολίασε το εξής: «Με την εν λόγω εγκύκλιο το ΥΠΕΝ θωρακίζει την περιουσία των πολιτών, ενώ απομακρύνεται πλέον το ενδεχόμενο λανθασμένης ερμηνείας του νόμου από τις οικείες Διευθύνσεις Δασών». Μιλάμε για ανάληψη ευθύνης, όχι φλωριές!

Δικαιούμαστε να σκεφτούμε ότι ένας νόμος ψηφισμένος, όπως τόσοι άλλοι, το 2021, μέσα στην πανδημία του κορονοϊού, θα περνούσε στο αβαβά, που λέμε λαϊκά, αφού αυτοί που σήμερα παριστάνουν τους ενσυναίσθητους πολιτικούς είχαν ενημερωθεί εγκαίρως για τα προβλήματα που θα δημιουργούνταν: Το 2021 είχε γίνει τηλεδιάσκεψη παρουσία του υφυπουργού κ. Αμυρά, του γ.γ. Δασών κ Γκουντουφά και του προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου κ. Γιατρά με το Δημοτικό Συμβούλιο Ζακύνθου, όπου ενημερώθηκαν όλοι σχετικά. Επίσης, η παράταξη «ΑΝΑΣΑ» είχε θέσει το ζήτημα στο περιφερειακό συμβούλιο τρεις φορές μέσα στο 2022. Ο κ. Γιατράς είχε ενημερώσει τον βουλευτή από τον Ιούλιο του 2022. Καμία αντίδραση μέχρι τη σύμπτωση της αναταραχής στη Λευκάδα –Τι να κάνουμε; Δεν μπορούμε να τα προβλέπουμε και όλα– με την προεκλογική περίοδο… 

Ο τομεάρχης Περιβάλλοντος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Σωκράτης Φάμελος, ανέφερε, μεταξύ άλλων: «Υπό την πίεση των αντιδράσεων, και εκ των υστέρων, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ τράπηκε σε άτακτη υποχώρηση και εξέδωσε νέα αναιρετική εγκύκλιο, η οποία όμως δεν μπορεί να κρύψει την ανεπάρκεια των υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ενώ διαλαλούσαν αυτοθαυμαζόμενοι ότι έλυσαν διά παντός τα ζητήματα κυριότητας των δασικών εκτάσεων, πολλαπλασίασαν τελικά τα προβλήματα, την ταλαιπωρία των πολιτών και των υπηρεσιών αφήνοντας ταυτόχρονα αθωράκιστη την προστασία των δασών από τα μεγάλα συμφέροντα». 

ΥΓ. Γνωρίζοντας ότι θα θυμίσω το παλιό ανέκδοτο «…το οποίο σκουλήκι», θα ήθελα να επισημάνω ότι, τις προηγούμενες μέρες, τα Επτάνησα έζησαν σε περιφερειακή κλίμακα ό,τι ζουν σε τοπική κλίμακα οχτώ χρόνια τώρα οι κάτοικοι της ορεινής Ζακύνθου που κάποια στιγμή ξημερώθηκαν και, από το πουθενά, τους είχαν αρπάξει την περιουσία των προγόνων τους.