Επιστρέφουν οι διαγωνισμοί ΑΣΕΠ

Σε δύο γραπτές δοκιμασίες, που θα περιλαμβάνουν ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών (multiple choice) ή ανάπτυξη κειμένου ή συνδυασμό των δύο μεθόδων, θα εξετάζονται οι υποψήφιοι για διορισμό στο Δημόσιο, σύμφωνα με το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών που φέρνει νέο καθεστώς προσλήψεων μέσω ΑΣΕΠ και αναρτήθηκε προς δημόσια διαβούλευση. Βασικό κριτήριο πρόσληψης θα αποτελεί η επίδοση ενός υποψηφίου στον γραπτό διαγωνισμό. Παραμερίζονται τυπικά προσόντα, ενώ εκμηδενίζεται η προηγούμενη εργασιακή εμπειρία.

Σύμφωνα με την τελική μορφή του νομοσχεδίου, πανελλήνιος γραπτός διαγωνισμός ΑΣΕΠ θα διενεργείται «τουλάχιστον μία φορά κάθε δύο έτη», χωρίς αυτό να αποκλείει τη διεξαγωγή δύο διαγωνισμών σε ένα έτος, αν το απαιτούν οι ανάγκες του Δημοσίου σε προσλήψεις. Ο πρώτος γραπτός διαγωνισμός θα διεξαχθεί το 2022. Οι υποψήφιοι για κάθε μόνιμη θέση στο Δημόσιο (με εξαίρεση εργατοτεχνικές θέσεις υποχρεωτικής εκπαίδευσης) θα εξετάζονται με δύο τεστ:

α) εξέταση γνώσεων: οι υποψήφιοι θα εξετάζονται σε διάφορα γνωστικά πεδία, γενικού περιεχομένου, αλλά και πεδία γνώσεων που σχετίζονται με τον κλάδο που έχουν επιλέξει (π.χ. διαφορετικά τεστ μεταξύ πληροφορικάριων και οικονομολόγων).

β) δοκιμασία δεξιοτήτων και εργασιακής αποτελεσματικότητας: κοινό τεστ για όλους τους υποψηφίους ανά κατηγορία εκπαίδευσης με στόχο να σκιαγραφηθεί το «εργασιακό προφίλ» του υποψηφίου.

Καθένα από τα δύο τεστ θα βαθμολογείται με κλίμακα 1-100 και θα έχει συντελεστή βαρύτητας 50%. Το άθροισμά τους δίνει την τελική βαθμολογία του υποψηφίου. Κάποια λίγα μόρια προσφέρουν ακαδημαϊκοί τίτλοι και συγκεκριμένα: 5 μόρια το διδακτορικό, 2 το μεταπτυχιακό, 1 μόριο προσφέρει ένας τίτλος σπουδών μεταπτυχιακού επιπέδου (integrated master). Σε συνδυασμό με τη μη προσμέτρηση εργασιακής εμπειρίας, το νέο πλαίσιο καθίσταται ευνοϊκότερο για έναν νέο σε ηλικία υποψήφιο έναντι ενός μεγαλύτερού του.

Οπως έχει γράψει η «Εφ.Συν.», η επαγγελματική εμπειρία εκμηδενίστηκε καθώς επικράτησε η άποψη ότι είναι δύσκολο να διαπιστωθεί χωρίς αμφισβητήσεις και επακόλουθες ενστάσεις (επικράτησε δηλαδή η λογική «πονάει χέρι, κόψει χέρι» για χάρη των ταχύτερων διαδικασιών).

Ωστόσο, κι ανάμεσα στους νέας ηλικίας υποψηφίους προσφέρονται πιο… ίσες ευκαιρίες στους έχοντες ένα οικονομικό υπόβαθρο. Η θέσπιση γραπτού διαγωνισμού θεωρητικά συμβαδίζει με την αρχή της αξιοκρατίας, ωστόσο έχει αποδειχτεί εμπειρικά ότι παράλληλα ευνοείται και η ανάπτυξη μορφών «παραπαιδείας».

Ετσι, εισέρχονται από μειονεκτική θέση στις γραπτές δοκιμασίες υποψήφιοι από κατώτερα οικονομικά στρώματα που αδυνατούν να δαπανήσουν χρήματα για φροντιστήρια. Οι μορφές «παραπαιδείας» πιθανότατα να ευνοηθούν και από την πρόβλεψη του νομοσχεδίου για δυνατότητα τήρησης «μητρώου θεμάτων» (βλέπε «τράπεζα θεμάτων»), μια μέθοδος που εγκυμονεί κινδύνους διαρροών των θεμάτων.

Ιδιώτες εξεταστές

Πέραν των δύο τεστ, πρόσθετες διαγωνιστικές διαδικασίες (πρακτικές δοκιμασίες ή εξετάσεις ειδικών γνώσεων ή ψυχομετρικά τεστ, π.χ. για σωφρονιστικούς υπαλλήλους) μπορούν να διεξάγονται εφόσον το ζητήσει ο δημόσιος φορέας που προχωρά σε προσλήψεις και το εγκρίνει το ΑΣΕΠ. Σε αντίστοιχες πρόσθετες διαγωνιστικές διαδικασίες προβλέπεται και η είσοδος ιδιωτών εξεταστών με «κατάλληλη επιστημονική εξειδίκευση».

Πέρα από άλλη μια επιβεβαίωση της κυβερνητικής εμμονής στον ιδιωτικό τομέα, πολλοί εντοπίζουν και τον κίνδυνο να παρεισφρήσουν στις εξετάσεις στοχεύσεις και προτεραιότητες που κυριαρχούν στην ιδιωτική αγορά. Για τις θέσεις Ειδικού Επιστημονικού Προσωπικού οι υποψήφιοι θα περνούν και από ατομική συνέντευξη από επιτροπή κατά τα 3/5 στελεχωμένη από το ΑΣΕΠ.

Δεν αλλάζουν οι διαδικασίες πρόσληψης σε θέσεις Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης, όπου διατηρείται η σειρά προτεραιότητας. Η ίδια μέθοδος διατηρείται και για τους ΑμεΑ. Σχετικά με τις προστατευόμενες κοινωνικές ομάδες, αυξάνεται σε 12% (από 10%) το ποσοστό των θέσεων που καλύπτονται από ΑμεΑ.

Οι ποσοστώσεις θέσεων για πολύτεκνους και τέκνα πολυτέκνων μειώνονται στο 10% (από 15%), για τρίτεκνους και τέκνα τριτέκνων μειώνονται στο 5% (από 10%), για συγγενείς ΑμεΑ μειώνονται στο 3% (από 5%). Διατηρούνται ίδια ποσοστά για παλιννοστούντες Πόντιους ομογενείς (2%) και Ελληνες/ίδες της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης (5‰). Και για τις πέντε ομάδες προβλέπονται επίσης πρόσθετα μόρια κατά τον γραπτό διαγωνισμό (π.χ. πολύτεκνοι 5 μόρια, Ελληνες μουσουλμάνοι της Θράκης 0,5 μονάδα). Παραμένουν ως έχουν οι διαδικασίες προσλήψεων συμβασιούχων.

Τέλος, γίνεται ηλεκτρονικό ένα σύνολο διαδικασιών (από την υποβολή δικαιολογητικών έως και τον υπολογισμό μορίων). Το υπουργείο εκτιμά ότι έτσι θα μειωθεί στο μισό ο χρόνος ολοκλήρωσης μιας πρόσληψης που σήμερα, ανά περίπτωση, μπορεί να φτάσει τα δύο χρόνια.