Επιβράβευση του αλτρουισμού

Eνα μεγάλο «ευχαριστώ» -μια επιβράβευση του αλτρουισμού και της ανιδιοτέλειας όπως εκφράστηκαν μέσα στον εφιάλτη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου- θα απευθυνθεί την ερχόμενη Δευτέρα στο Δημαρχείο Θεσσαλονίκης προς τους απόγονους αθηναϊκής οικογένειας που έσωσαν το 1944 ένα δίχρονο κοριτσάκι υιοθετώντας το, προκειμένου να γλιτώσει από τα ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης.

Το ίδρυμα Yad Vashem, που λειτουργεί στο Ισραήλ από το 1953 ως το παγκόσμιο κέντρο για την τεκμηρίωση, έρευνα, εκπαίδευση και ανάμνηση του Ολοκαυτώματος, πρόκειται να αποδώσει στους απόγονους της οικογένειας Σταύρου και Βασιλικής Οικονομάκου τον τίτλο του «Δικαίου των Εθνών».

Στόχος εξάλλου του ιδρύματος είναι να αναγνωρίζει την προσφορά ανθρώπων που αψήφησαν τον κίνδυνο και χωρίς να προσδοκούν κάποια ανταμοιβή πρόσφεραν καταφύγιο σε Εβραίους για να τους σώσουν τη ζωή. Η ζωή που έσωσε το ζεύγος Οικονομάκου ακούει στο όνομα Βικτώρια Μπενουζίλιο και σήμερα, σε ηλικία 73 ετών, ζει στη Θεσσαλονίκη.

Η ιστορία της Βικτώριας Μπενουζίλιο και του ζεύγους Οικονομάκου έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που απαρτίζουν την πιο συγκλονιστική εκδοχή του μυθιστορήματος της ελπίδας, όπως γράφεται σε σκοτεινούς καιρούς. Οι δύο γονείς της Βικτώριας, Σάμμυ Μπενουζίλιο και Στερίνα Μολίνα, και όλοι οι συγγενείς της συνελήφθησαν και στάλθηκαν στο Αουσβιτς-Μπιρκενάου από όπου επέζησε τελικά μόνο η μητέρα της Βικτώριας.

Η δίχρονη όπως και η εφτάχρονη αδελφή της (Ρενίκα) σώθηκαν χάρη στην προειδοποίηση ενός αστυνομικού ότι το μέλλον τους ήταν αβέβαιο κι έτσι η Βικτώρια κατέληξε τελικά στην οικογένεια Οικονομάκου, η οποία είχε σχέσεις με τους Μπενουζίλιο και περιέθαλψε το παιδί σαν να ήταν δικό τους. «Μου φέρονταν σαν να ήμουν πριγκίπισσα, ο πατέρας μου -σ.σ. αναφέρεται στον Οικονομάκο- ήταν άγιος άνθρωπος» διηγείται η ίδια η Βικτώρια Μπενουζίλιο.

Επιστρέφοντας όμως η Στερίνα από το Αουσβιτς, μετά τη λήξη του πολέμου, το ατομικό πλέον δράμα μπήκε σε νέα φάση. Η μικρή δεν θυμόταν καθόλου τη μητέρα της και αναγνώριζε ως φυσικούς γονείς το ζεύγος Οικονομάκου. Η μητέρα έλεγε ότι η σκέψη να ξαναβρεί τα παιδιά της τής έδινε δύναμη να αντέξει τα δεινά του στρατοπέδου, το κορίτσι έβλεπε στο πρόσωπό της μια ξένη γυναίκα. Η μητέρα δέχτηκε και άφησε τη Βικτώρια για ένα διάστημα στο ζεύγος Οικονομάκου και την επισκεπτόταν κάθε μέρα μέχρι να την αποδεχτεί η μικρή.

Στη συνέχεια η Στερίνα παντρεύτηκε έναν Θεσσαλονικό Εβραίο που έχασε επίσης τη γυναίκα του και το παιδί του στο Αουσβιτς-Μπιρκενάου και μετακόμισαν από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη. Διατήρησαν όμως επαφή με τον Σταύρο και τη Βασιλική μέχρι τον θάνατό τους σχεδόν πριν από πενήντα χρόνια.

Τη λάτρευαν

Το 2009 η ανιψιά του Σ. Οικονομάκου, Κωνσταντίνα Νικολοπούλου-Οικονομάκου απευθύνθηκε στον Σύλλογο Απογόνων Θυμάτων του Ολοκαυτώματος ρωτώντας για την τύχη του παιδιού. Της απάντησε ο γιος της Βικτώριας, Λεβή Μπενουζίλιο: «Η μητέρα μου Βικτώρια (αλλιώς Νίκη) έμενε με την οικογένεια του θείου σας Σταύρου Οικονομάκου, για τον οποίο, όπως και για τη γυναίκα του, θυμάμαι από μικρό παιδί να μιλά με απέραντη τρυφερότητα και αγάπη. Ξέρω ότι είχαν ένα πολύ όμορφο σπίτι, αγαπούσαν τη μουσική, είχαν πιάνο, τη λάτρευαν και ξέρω πόσο δύσκολο ήταν για όλα τα μέρη αυτού του δράματος να επιστρέψει στην πραγματική της μητέρα, όταν εκείνη γύρισε από τον θάνατο».

Την εκδήλωση της Δευτέρας διοργανώνουν ο Δήμος Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την πρεσβεία του Ισραήλ και την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, ενώ θα συμμετάσχει και το 28ο ΓΕΛ Θεσσαλονίκης, το οποίο θα παρουσιάσει θεατρικό δρώμενο.