Συνεχίζει, όχι όμως με επιτυχία, η εφαρμογή του νόμου Κεραμέως για την ανάδειξη εκπροσώπων των φοιτητών στις γενικές συνελεύσεις των τμημάτων, συνδιοικητικά όργανα των ΑΕΙ. Φοιτητικοί σύλλογοι και παρατάξεις αντιδρούν έντονα, καλώντας σε μαζική αποχή από τις διαδικασίες που κρίνονται διαβλητές αλλά και διαλυτικές για τον φοιτητικό συνδικαλισμό.
Το νέο θεσμικό πλαίσιο για την εκπροσώπηση των φοιτητών στα όργανα διοίκησης των ΑΕΙ, όπως αυτό καθορίζεται από τον νόμο-πλαίσιο 4957/21.7.2022 και την Κοινή Υπουργική Απόφαση 123024/Ζ1/6-10-2022, ισχύει από τις 7 Οκτωβρίου 2022. Σύμφωνα με αυτά, οι εκπρόσωποι των φοιτητών εκλέγονται με άμεση και μυστική ψηφοφορία που διεξάγεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά, μέσω του συστήματος ΖΕΥΣ, από ενιαίο ψηφοδέλτιο, ενώ δεν έχουν δικαίωμα συμμετοχής στη διαδικασία όσοι έχουν ξεπεράσει τα ν+ν/2 έτη σπουδών.
Ο νέος νόμος έχει εφαρμοστεί –ή τουλάχιστον έχει επιχειρηθεί να εφαρμοστεί– σε ορισμένα Τμήματα του Πανεπιστημίου Αθήνας, στο Δημοκρίτειο, στο Γεωπονικό καθώς και στα Πανεπιστήμια Θεσσαλίας, Πειραιά και Πάτρας, όπου προκηρύχθηκαν μεν εκλογές, χωρίς όμως να υπάρξουν υποψήφιοι στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Εξαιρέσεις αποτελούν το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, όπου ο αριθμός των υποψηφίων ήταν μονοψήφιος, ενδεικτικό της απαξίωσης, και το Πολυτεχνείο Κρήτης, με συντριπτική αποχή και υπόνοιες για νοθεία.
Σε λίγες μέρες, σε τρία μεγάλα ιδρύματα της πρωτεύουσας, το Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθήνας (πρώην ΑΣΟΕΕ) και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, είναι προγραμματισμένες οι αντίστοιχες διαδικασίες, με τις αντιδράσεις να χτυπούν κόκκινο.
Μαζική αποχή, η απάντηση στις τηλε-εκλογές
«Θέλουν να μετατρέψουν τις φοιτητικές εκλογές σε ένα σύστημα πελατειακών σχέσεων κόντρα στην εκλογή εκπροσώπων με βάση τη δυνατότητα εκπροσώπησης των φοιτητικών συμφερόντων με προμετωπίδα τον συλλογικό δρόμο και τις διεκδικητικές πρακτικές εντός των συλλόγων. Οι “εκπρόσωποι” των φοιτητών δεν θα λογοδοτούν σε κανέναν, ούτε θα δεσμεύονται από τις αποφάσεις των συλλογικών οργάνων του Συλλόγου», διαβάζουμε στην απόφαση του Φοιτητικού Συλλόγου Μεταλλειολόγων και άλλων Φοιτητικών Συλλόγων του ΕΜΠ που καλούν σε αποχή από τη διαδικασία.
«Τόσο πολύ τους έκαιγε να υλοποιήσουν τον νόμο-πλαίσιο, που αποφάσισαν να το κάνουν λίγες μέρες πριν κλείσουν οι σχολές για Χριστούγεννα», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο Αγγελος Θωμόπουλος, πρόεδρος του Φ.Σ. Τοπογράφων ΕΜΠ, εκλεγμένος με την Πανσπουδαστική Κ.Σ. «Αυτό που τους ενοχλεί και με το οποίο θέλουν να ξεμπερδέψουν είναι η φωνή, οι συλλογικοί αγώνες, οι σύλλογοί μας. Ξέρουν πως μέσα από τους συλλόγους μας έχουμε καταφέρει να υψώσουμε εμπόδια στην πολιτική και τις αποφάσεις των κυβερνήσεων που υποβαθμίζουν τις σπουδές μας. Γι’ αυτό, η επιδίωξη για ηλεκτρονικές εκλογές και η υπονόμευση των συλλόγων είναι διαχρονική επιλογή όλων των κυβερνήσεων. Μέσα από τις μαζικές και δημοκρατικές μας διαδικασίες έχουμε εκλέξει τους πραγματικούς μας εκπροσώπους που δεσμεύονται και λογοδοτούν στους φοιτητές και όχι στα υπουργεία και τις κυβερνήσεις», τονίζει ο Αγγελος, με την ΠΚΣ να ζητάει να ανακληθούν οι εκλογές και κανένας να μη συμμετάσχει σε αυτές.
Με αποχή απαντά και η ΕΑΑΚ. Οπως μας λέει ο Αλέξανδρος Τζούμας, φοιτητής στο Μετσόβιο, στις εκλογές της 12ης Ιανουαρίου δεν θα συμμετάσχει καμία παράταξη. «Και οι εννέα φοιτητικοί σύλλογοι έχουμε αρνηθεί», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» και προσθέτει: «Η διαδικασία είναι αδιαφανής, άρα αντιδημοκρατική και διαβλητή. Στο ΕΜΠ έχει κλείσει η δήλωση των υποψηφιοτήτων χωρίς να ξέρουμε καν ποιοι είναι. Ωστόσο γνωρίζουμε ότι είναι μερικές δεκάδες, ενώ στις κανονικές φοιτητικές εκλογές είναι παραδοσιακά εκατοντάδες. Πότε θα μάθουμε τι πρεσβεύει ο κάθε υποψήφιος;» διερωτάται. Μέλη της ΕΑΑΚ υπογραμμίζουν πως οι ηλεκτρονικές εκλογές αποπολιτικοποιούν τη διαδικασία και επιβάλλονται «από τα πάνω», χωρίς τη συναίνεση των φοιτητών, συμπληρώνοντας επίσης πως ήδη από το 2019 είχε επιχειρηθεί η αξιοποίηση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας ΖΕΥΣ για ψηφιακές συνελεύσεις, όμως εξαιτίας των αντιδράσεων έμεινε στα χαρτιά.
Την αντίθεσή του στη διαδικασία εκφράζει και το Διοικητικό Συμβούλιο του Φοιτητικού Συλλόγου της ΑΣΟΕΕ «Σωτήρης Πέτρουλας», που κάνει λόγο για «ωμή παρέμβαση» στις διαδικασίες των φοιτητών. «Τα μόνα όργανα που έχουν λόγο στις Συνελεύσεις των Τμημάτων είναι οι Φοιτητικοί Σύλλογοι. Οι μόνες εκλογές που αναγνωρίζουμε είναι αυτές των Φοιτητικών μας Συλλόγων», διαμηνύουν οι σπουδαστές του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθήνας.
Και η ΠΑΣΠ-ΑΣΟΕΕ συντάσσεται με την αποχή από τις ψηφιακές κάλπες, όπως μας λέει ο Γιάννος Καμζόλας, γραμματέας της παράταξης. Η απάντηση στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο έχει ήδη δοθεί από τους φοιτητές, αφού στα περισσότερα Τμήματα δεν έχουν καλυφθεί καν οι θέσεις των υποψηφιοτήτων. «Οι ηλεκτρονικές εκλογές με ενιαίο ψηφοδέλτιο είναι η συνέχεια της προσπάθειας της κυβέρνησης να αποδυναμώσει τη φωνή μας. Με διορισμένους επιχειρεί να αφαιρέσει τη δυνατότητα συνδιαμόρφωσης και λήψης αποφάσεων από τους πραγματικά ενδιαφερομένους», σχολιάζει. Μάλιστα, ψέγει τις υπερεξουσίες της εφορευτικής επιτροπής, η οποία θα συσταθεί με κλήρωση και «με έναν ψηφιακό κλειδάριθμο θα ανοίγει τις εικονικές κάλπες και οι φοιτητές θα δίνουν τα στοιχεία τους. Ελλοχεύουν κίνδυνοι διαβλητότητας, αφού μπορεί να παρεμβαίνει στη διαδικασία», υποστηρίζει.
Ομοίως, από τις εκλογές απέχει και το Δίκτυο Προοδευτικών Αριστερών Φοιτητών. «Διαφωνούμε με την ηλεκτρονική διαδικασία, καθώς δεν μας εγγυάται κανείς το αδιάβλητο. Πώς εξασφαλίζεται η ταυτοπροσωπία; Πώς επιβεβαιώνεται ποιοι και πόσοι ψήφισαν; Πώς, τελικά, διασφαλίζεται το αποτέλεσμα των εκλογών; Από την άλλη, τα ενιαία ψηφοδέλτια δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από μια προσπάθεια να καταργηθούν όλες οι συλλογικές διαδικασίες. Η θέσπιση του εν λόγω μέτρου κινείται στο ίδιο πλαίσιο με τη γενικότερη πολιτική της Ν.Δ. και της προσπάθειάς της να χτίσει μια απολιτίκ γενιά, κάτι το οποίο εξυπηρετεί τα σχέδιά της για εφαρμογή μιας πλήρως νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Ομως, ήδη φαίνεται από τα μεγάλα ποσοστά αποχής ότι οι φοιτητικοί σύλλογοι εξακολουθούν να έχουν δύναμη και θα αντισταθούν σε αυτές τις μεθοδεύσεις», μας λέει η Αθηνά Κοτσακά από τη Σχολή Διοικητικών, Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, που συμμετέχει στο Δίκτυο.
Σε αποχή καλούν και οι Αγωνιστικές Κινήσεις που υποστηρίζουν πως «η αστική τάξη τρέμει τη νεολαία και τον φοιτητικό συνδικαλισμό και προσπαθεί να στήσει ανταγωνιστικές δομές κόντρα στους φοιτητικούς συλλόγους», κάνοντας παράλληλα λόγο για «όργανα πλήρως ελεγχόμενα από το κράτος και την εκάστοτε πρυτανεία», που «αποτελούν αποστειρωμένες δομές νομιμοποίησης της αντιλαϊκής πολιτικής και μέσο ανταγωνισμού και κατάργησης των φοιτητικών συλλόγων».
Διασπασμένη η ΔΑΠ
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, η οποία εμφανίζεται διασπασμένη. Ενδεικτική είναι η ανακοίνωση της ΔΑΠ Νομικής, που χαρακτηρίζει το μέτρο των ενιαίων ψηφοδελτίων «βαθιά αναχρονιστικό» και «παράγοντα αποπολιτικοποίησης των φοιτητικών συλλόγων». Επιρρίπτει ευθύνες στους χειρισμούς της ΟΝΝΕΔ και του κυβερνώντος κόμματος για το γεγονός ότι η «κάποτε δυναμικότερη φοιτητική νεολαία είναι ανύπαρκτη», εξαπολύει δριμεία επίθεση στην ίδια την υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως, λέγοντας ότι «πούλησε την ψυχή της για μια θέση στο υπουργείο», ενώ παίρνει αποστάσεις από τα στελέχη της κεντρικής ηγεσίας της ΔΑΠ, τα οποία και χαρακτηρίζει «τροχονόμους συμφερόντων» και «θλιβερά φερέφωνα».
Αυτή η... ανταρσία δεν θα μπορούσε να μείνει αναπάντητη από την κυβερνητική παράταξη. Η «διευκρινιστική ανακοίνωση» από τα κεντρικά ενημέρωνε ότι η επίμαχη ανακοίνωση βγήκε από άτομα που δεν συμμετείχαν στις εσωκομματικές εκλογές και ότι: «Η επίσημη θέση της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ πανελλαδικά είναι ότι το νομοσχέδιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση αναφέρεται στην εκπροσώπηση των φοιτητών στα όργανα διοίκησης του Πανεπιστημίου, κάτι που δυναμώνει τη συμμετοχή και φωνή των φοιτητών σε αποφάσεις που σχετίζονται με ζητήματα φοιτητικής μέριμνας και αναγκών των φοιτητών». Ωστόσο, μέχρι στιγμής, τα περισσότερα σχήματα της ΔΑΠ στις σχολές παρεκκλίνουν από την κεντρική γραμμή, αφού στην πλειονότητά τους δεν κατεβάζουν υποψηφίους στα Τμήματα όπου προκηρύσσονται εκλογές.
Εκλογές-παρωδία
Οι διαδικασίες για την ανάδειξη εκπροσώπου των φοιτητών στο Πολυτεχνείο Κρήτης, που προβάλλονται από την κυβέρνηση ως «επιτυχημένο παράδειγμα» εφαρμογής του νέου νόμου, αποδείχθηκαν τελικά φιάσκο. Οι καταγγελίες για λαθροχειρίες, για εκλογές-παρωδία, ακόμα και οι υπόνοιες για νοθεία έρχονται βροχή τόσο από τον ενιαίο σύλλογο φοιτητών του Πολυτεχνείου όσο και από τους συλλόγους των Σχολών και Τμημάτων αλλά και τις φοιτητικές παρατάξεις.
Τα νούμερα που προέκυψαν από τις εκλογές που διεξήχθησαν στις 15 Νοεμβρίου είναι από μόνα τους αποκαλυπτικά τόσο για την (μη) αποδοχή του νέου συστήματος από τους φοιτητές όσο και για τη (μη) νομιμοποίηση των νέων εκπροσώπων τους στη διοίκηση. Συγκεκριμένα, ενώ στις κανονικές φοιτητικές εκλογές του περασμένου Μαΐου είχαν συμμετάσχει πάνω από 1.300 φοιτητές, εκ των οποίων συνολικά 300 ήταν υποψήφιοι, στις εκλογές-παρωδία οι υποψήφιοι ήταν μόλις 20 και όλοι από τη ΔΑΠ-ΝΔΦΚ. Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα, στις πέντε Σχολές του Πολυτεχνείου η συμμετοχή των φοιτητών στην ηλεκτρονική ψηφοφορία κινήθηκε από το 8% έως το 16% και αντίστοιχα η αποχή από 84% έως 92%.
Ηταν τέτοια η απαξίωση των φοιτητών προς τη διαδικασία, που δεν κατάφεραν ούτε καν να συσταθούν εφορευτικές επιτροπές, οι οποίες τελικά συγκροτήθηκαν με αδιαφανείς διαδικασίες και πάλι αποκλειστικά από φοιτητές της ΔΑΠ. Μέχρι και ευθείες υπόνοιες για νοθεία διατυπώθηκαν, αφού ο διαχειριστής της ηλεκτρονικής πλατφόρμας ΖΕΥΣ ήταν κι αυτός μέλος της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ και, όπως καταγγέλλει ο Φοιτητικός Σύλλογος της Σχολής Αρχιτεκτόνων-Μηχανικών, μπορούσε να παρεμβαίνει στη διαδικασία κατά τη διεξαγωγή της και να καθορίζει τα αποτελέσματα, ενώ πήρε στα χέρια του τα προσωπικά δεδομένα των ψηφοφόρων, χωρίς καμία διαδικασία να προβλέπει την καταστροφή της λίστας αυτής.
Τη νομιμότητα των διαδικασιών αμφισβητεί κι ο φοιτητικός σύλλογος της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, που κατήγγειλε ότι δόθηκε αδικαιολόγητη παράταση στην ψηφοφορία της Σχολής Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης αλλά και ότι υπήρξε καθυστέρηση 27 ωρών στη δημοσίευση των αποτελεσμάτων. Αντίστοιχες καταγγελίες έχει εκδώσει ο Ενιαίος Φοιτητικός Σύλλογος Πολυτεχνείου καθώς και οι Φοιτητικοί Σύλλογοι Μηχανικών Ορυκτών Πόρων, Μηχανικών Περιβάλλοντος, οι παρατάξεις της Ενωτικής Πρωτοβουλίας Φοιτητών Πολυτεχνείου Κρήτης, της Πανσπουδαστικής Κ.Σ. κ.ά.
Διακριτικές αλλά σαφείς αποστάσεις από τη διαδικασία κρατά ο νέος πρύτανης του ιδρύματος, καθηγητής Μιχάλης Ζερβάκης. Μιλώντας στην «Εφ.Συν.», ο κ. Ζερβάκης αναφέρει αρχικά ότι δεν ήταν αυτός που διεξήγαγε την ηλεκτρονική εκλογική διαδικασία (σ.σ. εκλέχθηκε στις 30.11.22), ωστόσο γνωρίζει για τις μεγάλες αντιδράσεις που προκλήθηκαν, αναφέροντας πως σε έναν βαθμό είναι βάσιμες. «Ασφαλώς οι εκλογές για την ανάδειξη του εκπροσώπου των φοιτητών θεωρούνται έγκυρες με βάση τον νέο νόμο-πλαίσιο και δικαίωμα ψήφου στα όργανα της διοίκησης έχουν μόνο οι νέοι εκπρόσωποί τους, έστω και αν οι φοιτητικοί σύλλογοι δεν τους αναγνωρίζουν», λέει, τονίζοντας, πάντως, πως «η Σύγκλητος θα είναι πάντα ανοιχτή για τις τοποθετήσεις των φοιτητικών συλλόγων και παρατάξεων» και ότι «δεν τίθεται καμία αμφισβήτηση για τον ρόλο των εκπροσώπων που αναδείχτηκαν στις φοιτητικές εκλογές του περασμένου Μαΐου».
Παταγώδης αποτυχία
Πάντως, η εικόνα μέχρι στιγμής αποτυπώνει παταγώδη αποτυχία και απαξίωση του νέου συστήματος από τα ίδια τα μέλη της φοιτητικής κοινότητας, που φαίνεται να μην ανέχονται την ωμή κρατική παρέμβαση και υπονόμευση των συλλόγων τους και να αρνούνται να δώσουν λευκή επιταγή στα συμβούλια διοίκησης, τα οποία θα επικυρώνουν αποφάσεις που είναι κόντρα στα συμφέροντα των φοιτητών.
Την προνοητικότητα να αναστείλει τη διενέργεια των ηλεκτρονικών εκλογών είχε ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης Γιώργος Κοντάκης, προφανώς και υπό το βάρος των φοιτητικών αντιδράσεων.
Αν και οι εκλογές στα 16 Τμήματα του Πανεπιστημίου είχαν προκηρυχθεί από τις 16/11, λίγες μέρες μετά, στις 25/11, με απόφασή του η προκήρυξη ανεστάλη. Ο πρύτανης έστειλε στην υπουργό Παιδείας επιστολή με ερωτήματα αναφορικά με επιμέρους θέματα της εκλογικής διαδικασίας και έκτοτε οι ηλεκτρονικές εκλογές είναι στον αέρα. Σε ό,τι αφορά την εκπροσώπηση των φοιτητών στα όργανα του ιδρύματος, αυτή γίνεται κανονικά από τους εκλεγμένους εκπροσώπους των φοιτητικών εκλογών, των οποίων η θητεία λήγει τον Αύγουστο, με το τέλος του ακαδημαϊκού έτους.
Αντίστοιχη περίπτωση ανάκλησης της εκλογικής διαδικασίας συναντάμε και από τον πρόεδρο του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης της Νομικής του ΕΚΠΑ, Χαράλαμπο Γ. Χρυσανθάκη.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας