«Ποινικός αυταρχισμός»!

Τα νέα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, που εξήγγειλε το υπουργείο Δικαιοσύνης, έχουν προκαλέσει ήδη αντιδράσεις στον νομικό κόσμο, μια και είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς πως ακόμη μια φορά η κυβέρνηση –μάλιστα με ένα τόσο ευαίσθητο θέμα όπως αυτό της έμφυλης και παιδικής κακοποίησης– εργαλειοποιεί επικοινωνιακά το Ποινικό Δίκαιο και, αντί να επικεντρώνεται σε μέτρα μέριμνας και πρόληψης, επενδύει στο δόγμα «Νόμος και Τάξη», με περισσότερη φυλακή, πλήρη έκτιση ποινών και κατάλυση θεμελιωδών αρχών του κράτους δικαίου.

Παρά τις αντιδράσεις, ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης σε χθεσινή συνέντευξή του (ANT1) δήλωσε και πάλι πως στόχος του είναι «τα δικαιώματα των θυμάτων» και δεν έλειψε η αναφορά στον αποσυμφορητικό νόμο Παρασκευόπουλου, αποκαλώντας τον «το μεγαλύτερο πλήγμα στο κράτος δικαίου». Στις ενστάσεις δικηγορικών συλλόγων πως νομοθετεί άρον άρον, αποκρίθηκε μεν πως «ψέματα λένε οι δικηγορικοί σύλλογοι», επιβεβαιώνοντας, ωστόσο, στην ουσία, πως προχωρά σε πρωτοβουλίες με γνώμονα τα περιστατικά της επικαιρότητας: «Ξέρουν ότι τις νέες ρυθμίσεις τις επεξεργαζόμαστε από την ψήφιση των προηγούμενων [Ποινικών Κωδίκων]. Και μάγοι να είμαστε, δεν μπορούμε σε ένα Σαββατοκύριακο να φτιάξουμε νόμους».

Οι νέες διατάξεις, σύμφωνα με τον υπουργό, θα τεθούν προς ψήφιση στη Βουλή μέσα στον Ιούλιο και θα πρόκειται για τη 18η τροποποίηση των Ποινικών Κωδίκων από το 2019 μέχρι σήμερα, χωρίς να έχει προηγηθεί καμία διαβούλευση με τους φορείς που εμπλέκονται στην απονομή της Δικαιοσύνης. Αυτό υπογραμμίζει σε ανακοίνωσή της με αφορμή τις εξαγγελίες και η Συντονιστική Επιτροπή της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων, η οποία τονίζει παράλληλα πως είναι αυτονόητο ότι «τόσο σοβαρά κοινωνικά προβλήματα δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται με πρακτικές επιλεκτικής νομοθέτησης, στο πλαίσιο επικοινωνιακής διαχείρισης συγκεκριμένων υποθέσεων και υπό την πίεση της κοινής γνώμης». Μάλιστα, αιχμηρά τονίζει πως ο υπουργός Δικαιοσύνης «αμφισβητεί και αναιρεί, κατ’ αρχάς, τον ίδιο του τον εαυτό και το υπουργείο, καθώς προχωρεί σε νέες νομοθετικές ρυθμίσεις “πριν καν στεγνώσει το μελάνι” τής όλως πρόσφατης νομοθέτησης των νέων Ποινικών Κωδίκων» και διαμηνύει ότι «δεν θα μείνουμε απαθείς θεατές πρακτικών και επιλογών, από όπου και αν προέρχονται, που φαλκιδεύουν και συρρικνώνουν το Κράτος Δικαίου».

To μέγεθος των στρεβλώσεων των επιχειρούμενων αλλαγών μπορεί να αποτυπωθεί μέσα από τις καταδικαστικές, για χώρες, αποφάσεις που έχουν εκδοθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, για πρακτικές που το υπουργείο Δικαιοσύνης τώρα προσπαθεί να «υιοθετήσει». Οπως υπογραμμίζει η Συντονιστική Επιτροπή, ειδικά οι διατάξεις που αφορούν τη μη κλήση καταγγελλόντων ενδοοικογενειακής βίας ως μαρτύρων στο ακροατήριο, την προληπτική «προστατευτική φύλαξη» του υπόπτου έως 48 ώρες μετά την παρέλευση του αυτοφώρου αλλά και την υποχρεωτική επιβολή της προσωρινής κράτησης ακόμη και σε περιπτώσεις πλημμελημάτων, πέρα από αντισυνταγματικές, είναι αντίθετες με την ΕΣΔΑ και τη νομολογία του Δικαστηρίου του Στρασβούργου.

«Κατήφορος»

«Τα προτεινόμενα μέτρα αποκαλύπτουν ότι σκοπός του υπουργείου είναι να εργαλειοποιηθεί το πρόβλημα της ενδοοικογενειακής βίας για την εκρίζωση θεμελιωδών θεσμών και αρχών που διέπουν τον φιλελεύθερο πυρήνα του ημεδαπού και ευρωπαϊκού ποινικού δικαίου», τονίζει η Εναλλακτική Παρέμβαση-Δικηγορική Ανατροπή σε ανακοίνωσή της. Με τη θέσπιση ενός καθεστώτος εξαίρεσης δικαιωμάτων και με την ανατροπή θεσμών όπως η αναστολή, για πεδία του ποινικού δικαίου και συγκεκριμένες κατηγορίες αδικημάτων, που μπορούν να επεκταθούν ανεξέλεγκτα ανά πάσα στιγμή, όπως τονίζει η παράταξη, τίθενται υπό διακινδύνευση βασικά δικαιώματα των πολιτών.

«Εχει αποδειχθεί ότι η ποινική αυστηροποίηση, η διαρκής αύξηση των ποινών και περισσότερη φυλάκιση δεν λειτουργούν αποτρεπτικά για τέτοια εγκλήματα μεγάλης κοινωνικής απαξίας, αλλά, σε αρμονία με την κραταιά κουλτούρα της πατριαρχίας, αποσκοπούν σε μικροπολιτικούς σχεδιασμούς και [...] αποπροσανατολίζουν τη συζήτηση, η οποία πρέπει να είναι πώς αναπαράγονται τα έμφυλα στερεότυπα, ακόμα και από τα όργανα που καλούνται να εφαρμόσουν τον νόμο, και πώς ο συστημικός χαρακτήρας της έμφυλης βίας απαιτεί δέσμη μέτρων σύμφωνα με τους άξονες της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης», σημειώνει η παράταξη, υπογραμμίζοντας πως οι κοινωνικοί φορείς και οι γυναικείες οργανώσεις προτάσσουν την ανάγκη λήψης μέτρων ουσιαστικής στήριξης των θυμάτων (λ.χ. επαρκές πλαίσιο οικονομικής, επαγγελματικής στήριξης, επαρκείς ξενώνες, υποδομή για τον άμεσο απεγκλωβισμό των γυναικών και των παιδιών από κακοποιητικά περιβάλλοντα κ.ά.). Και καλεί τους δικηγορικούς συλλόγους να προτάξουν «το επιστημονικό και θεσμικό ανάστημά τους απέναντι στον κατήφορο του ποινικού αυταρχισμού που έχει πάρει η κυβέρνηση».