Να απελευθερωθεί ο Χαμαγιούν Σαμπετάρα!

Την αθώωση και την αποφυλάκιση του 59χρονου Ιρανού πρόσφυγα Χαμαγιούν Σαμπετάρα ζητά η διεθνής καμπάνια FreeHomayoun εν όψει της δίκης του σε δεύτερο βαθμό στη Θεσσαλονίκη στις 22 Απριλίου. Η καμπάνια υπογράμμισε σε διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου την Παρασκευή ότι η πρωτόδικη καταδίκη του Σαμπετάρα τον Σεπτέμβριο του 2022 σε 18 χρόνια φυλακή για διακίνηση ήταν αποτέλεσμα άλλης μιας άδικης δίκης, όπως αυτές που έχουν οδηγήσει χιλιάδες πρόσφυγες στις ελληνικές φυλακές με βαριές ποινές βάσει ατεκμηρίωτων κατηγοριών και παρά το γεγονός ότι η νομοθεσία εξαιρεί ρητά από τη δίωξη για διακίνηση όσους ζητούν άσυλο.

Όπως έχει δηλώσει σε ελληνικά και διεθνή μέσα η Μάχτα Σαμπετάρα, κόρη του Χαμαγιούν, η οποία ξεκίνησε την καμπάνια για την απελευθέρωση του πατέρα της τον περασμένο Ιούνιο, ο πατέρας της, διαγνωσμένος με καρκίνο, έφυγε από το Ιράν τον Ιούλιο του 2021, καθώς η επιχείρησή του είχε κατασχεθεί και ο ίδιος δεχόταν απειλές, με σκοπό να πάει να ζήσει στη Γερμανία, όπου βρισκόταν με φοιτητική βίζα η κόρη του. Στα μέσα Αυγούστου του 2021 κατάφερε να διασχίσει τον Έβρο μαζί με ομάδα προσφύγων και έμειναν κρυμμένοι σε δασική έκταση για τρεις μέρες, όταν οι διακινητές τούς έδωσαν αυτοκίνητο και ανάγκασαν τον Χαμαγιούν, τον πιο ευάλωτο, να το οδηγήσει. Η αστυνομία σταμάτησε το αυτοκίνητο στη Θεσσαλονίκη και συνέλαβε τον Χαμαγιούν για διακίνηση.

Ο δικηγόρος Δημήτρης Χούλης, από την οργάνωση Human Rights Legal Project Samos, που μαζί με τον δικηγόρο Χάρη Λαδή εκπροσωπούν νομικά τον Χαμαγιούν, σημείωσε στη συνέντευξη Τύπου ότι παρ’ όλο που στο πρωτόδικο δικαστήριο ο Χαμαγιούν είχε εξαιρετική νομική εκπροσώπηση (τότε δεν είχε αναλάβει δικηγόρος του ο κ. Χούλης) «εκείνη τη μέρα στο δικαστήριο δεν βρισκόταν ένας άνθρωπος με δικαιώματα, αλλά ένας μετανάστης που κατηγορείται για διακίνηση και στα μάτια της ελληνικής κοινωνίας έχει απανθρωποποιηθεί».

Σημείωσε ότι το δικαστήριο, χωρίς αιτιολογία, δεν δέχτηκε το αίτημα της υπεράσπισης να παραστεί στο δικαστήριο ο βασικός μάρτυρας κατηγορίας, γνωστής διαμονής, αντιθέτως διαβάστηκε ερήμην του η κατάθεσή του στην αστυνομία – «μια κατάθεση επισφαλής, σε πολύ δύσκολες συνθήκες, καθώς το μέλλον του μάρτυρα εξαρτάται από το να καταδείξει κάποιον σαν διακινητή», επισήμανε ο κ. Χούλης. Υπενθύμισε ότι ο νόμος εξαιρεί από τις διώξεις για διακίνηση τους πρόσφυγες και όσους ζητούν άσυλο και υπογράμμισε ότι, την περίοδο που βρέθηκε στην Ελλάδα ο Χαμαγιούν, με την αστυνομία να προχωρά σε αθρόες άτυπες βίαιες επαναπροωθήσεις, ήταν μονόδρομος να υποκύψει στις πιέσεις των διακινητών και να προσπαθήσει να φύγει όπως όπως από τον Έβρο. «Αν η Ελλάδα σεβόταν τους διεθνείς νόμους το 2021, ο Χαμαγιούν θα πήγαινε στο πρώτο αστυνομικό τμήμα, θα δήλωνε ότι επιθυμεί να ζητήσει άσυλο και θα προστατευόταν. Αν το έκανε όμως εκείνη την περίοδο, θα βρισκόταν γυμνός στην άλλη πλευρά των συνόρων, χτυπημένος και χωρίς χρήματα», σημείωσε. «Δεν έχει τα χαρακτηριστικά του διακινητή, έχει τα χαρακτηριστικά του πρόσφυγα που πηγαίνει στην κόρη του», είπε.

Πρόσθεσε ότι περισσότεροι από 2.000 πρόσφυγες βρίσκονται στις ελληνικές φυλακές καταδικασμένοι με πολυετείς ποινές, συχνά χωρίς δικηγόρο, παρά μόνο αυτόν που ορίζει το κράτος. Επισήμανε το παράδοξο να εμφανίζονται χωρίς δικηγόρο στο δικαστήριο άνθρωποι που κατηγορούνται για διακίνηση, η οποία αποφέρει τεράστια κέρδη. «Η βασική διαφορά του Χαμαγιούν είναι ότι απέκτησε όνομα, χάρη στην προσπάθεια της κόρης του να του εξασφαλίσει νομική υποστήριξη και να αναδείξει διεθνώς την πολιτική διάσταση του ζητήματος», υπογράμμισε.

Η Τζούλια Γουίνκλερ από την οργάνωση borderline europe, μία από τις συντάκτριες της έκθεσης «Ενα νομικό κενό: η συστηματική ποινικοποίηση μεταναστών επειδή οδηγούν μια βάρκα ή ένα αυτοκίνητο στην Ελλάδα» («A legal vacuum: the systematic criminalisation of migrants for driving a boat or car to Greece»), που κυκλοφόρησε τον Ιούλιο 2023, ανέφερε ότι η οργάνωση μελέτησε 41 παρόμοιες δίκες στην Ελλάδα και διαπίστωσε την ευκολία με την οποία καταδικάζονται οι πρόσφυγες. «Οι καταδικαστικές αποφάσεις βασίζονται σε περιορισμένα και αμφιλεγόμενα στοιχεία. Δίνεται έμφαση στην κατάθεση του αξιωματικού που τους συλλαμβάνει αλλά αυτός δεν παρευρίσκεται στο δικαστήριο», είπε. Σημείωσε ότι αυτές οι δίκες διαρκούν κατά μέσο όρο μόνο 37 λεπτά όταν υπάρχει δικηγόρος, μόλις 17 λεπτά όταν διορίζεται δικηγόρος από το κράτος, με τη συντομότερη δίκη να ολοκληρώνεται στα 6 μόλις λεπτά. Το 32% των καταδικασμένων καταδικάζονται σε ποινή φυλάκισης πάνω από 15 έτη, ενώ η μέση ποινή είναι τα 46 έτη φυλακή.

Εκ μέρους της καμπάνιας, η Κιάνα περιέγραψε τις άθλιες συνθήκες που αντιμετωπίζει στις ελληνικές φυλακές ο Χαμαγιούν, πρώτα στον Κορυδαλλό, όπου έμεινε 16 μήνες, και έπειτα στα Τρίκαλα, όπου μεταφέρθηκε αιφνιδιαστικά. Μίλησε για το κελί όπου βρισκόταν με ακόμη 20 φυλακισμένους, κάποιοι να κοιμούνται στο δάπεδο, χωρίς στρώμα, για το άθλιο φαγητό και την έλλειψη ζεστού νερού στις φυλακές των Τρικάλων, παρότι είναι καρκινοπαθής και έχει αναπνευστικά προβλήματα, όπως και για το μεγάλο κόστος των τηλεφωνημάτων προς την κόρη του, καθώς τα πάντα είναι πανάκριβα στις φυλακές. Εκπρόσωποι της καμπάνιας ταξίδεψαν από τη Γερμανία στα Τρίκαλα για να τον επισκεφτούν, αλλά δεν τους επιτράπηκε η είσοδος στη φυλακή.

Η Χάνα Ελίας από την καμπάνια μίλησε για τη στρατηγική της Ε.Ε. να δημιουργεί την ανάγκη για διακινητές τη στιγμή που κατηγορεί πρόσφυγες για διακίνηση. «Όλο και περισσότερα χρήματα δίνονται στη στρατιωτικοποίηση των συνόρων και σε πολιτικές ασφαλείας, τη στιγμή που οι ζωές των ανθρώπων μετράνε όλο και λιγότερο», είπε.

Τέλος, η δημοσιογράφος του TVXS Φωτεινή Λαμπρίδη, που συμμετείχε στη δημιουργία του ντοκιμαντέρ του ευρωβουλευτή Στέλιου Κούλογλου «142 χρόνια», μίλησε για τις τεράστιες ποινές, μεγαλύτερες από αυτές στους μεγαλύτερους εγκληματίες, που επιδικάζονται σε χιλιάδες αδίκως καταδικασμένους πρόσφυγες. Περιέγραψε τη διαρκή απορία στα βλέμματά τους, καθώς δεν καταλαβαίνουν γιατί βρέθηκαν στη φυλακή ούτε γιατί πιθανότατα θα περάσουν εκεί μεγάλο μέρος της ζωής τους.