Ανησυχία από τον ΟΗΕ για την αστυνομική βία

Η αστυνομική βία, οι επαναπροωθήσεις προσφύγων και οι διώξεις υπερασπιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανησυχούν ιδιαίτερα τους εμπειρογνώμονες της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Στις τελικές παρατηρήσεις τους για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα, που δημοσιοποιήθηκαν πριν από μερικές ημέρες, οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ καλούν την Ελλάδα να εφαρμόσει κατά προτεραιότητα μέτρα μέσα σε τρία χρόνια, προκειμένου να συμμορφωθεί με τις διεθνείς υποχρεώσεις της.

Οι εμπειρογνώμονες είχαν εξετάσει εξονυχιστικά τους εκπροσώπους του ελληνικού κράτους σε δύο πολύωρες συνεδριάσεις στη Γενεύη στις 21 και 22 Οκτωβρίου σχετικά με την εφαρμογή του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, όπως αποτυπώνεται στην τρίτη περιοδική έκθεση της Επιτροπής. Οι εξηγήσεις της ελληνικής πλευράς δεν έπεισαν την Επιτροπή, η οποία, εκτός από την ανησυχία της για σοβαρές παραβιάσεις σχεδόν σε κάθε τομέα, διαπιστώνει επίσης ελλιπή πληροφόρηση της Επιτροπής εκ μέρους της Ελλάδας.

Για την Πύλο

Στο θέμα της αστυνομικής βίας, η Επιτροπή ανησυχεί σοβαρά για τις αναφορές για χρήση υπερβολικής και θανατηφόρας βίας από τις δυνάμεις επιβολής του νόμου ιδιαιτέρως κατά ειρηνικών διαδηλωτών και δημοσιογράφων, με δακρυγόνα, χημικά, κανόνια νερού και χειροβομβίδες κρότου λάμψης, που έχουν προκαλέσει σοβαρούς τραυματισμούς. Ζητά άμεση και διεξοδική διερεύνηση από ανεξάρτητη αρχή και δίωξη των ενόχων, όπως και ενίσχυση του Συνηγόρου του Πολίτη προκειμένου να μπορεί να ερευνά έγκαιρα και αποτελεσματικά τις υποθέσεις αστυνομικής αυθαιρεσίας.

Η Επιτροπή ανησυχεί σοβαρά επίσης για τις καταγγελίες για επαναπροωθήσεις και για την έλλειψη συστηματικών ερευνών και την έλλειψη απόδοσης ευθυνών. Εκφράζει τη λύπη της για τον θάνατο εκατοντάδων μεταναστών στο ναυάγιο της Πύλου, ενώ επισημαίνει την ανησυχία της για την κράτηση προσφύγων και μεταναστών για τους οποίους δεν υπάρχει προοπτική απέλασης σε άλλες χώρες.

Ως προς τους υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επισημαίνει τα υπερβολικά αυστηρά κριτήρια για την εγγραφή οργανώσεων στο Μητρώο του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου και προσθέτει ότι «ανησυχεί ιδιαίτερα για τη νομική παρενόχληση και τις ποινικές διώξεις κατά των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως για την απαγόρευση ταξιδιών στο εξωτερικό και τη δέσμευση περιουσιακών στοιχείων που επιβλήθηκαν στον κ. Παναγιώτη Δημητρά από το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι.

»Ως προς αυτό, η Επιτροπή εκφράζει τη λύπη της που το συμβαλλόμενο Κράτος δεν παρείχε πληροφορίες σχετικά με την υπόθεση». Οι εμπειρογνώμονες εκφράζουν επίσης ανησυχία μεταξύ άλλων:

● Για την επίμονη περιθωριοποίηση και τις διακρίσεις κατά των Ρομά.

● Για τις διακρίσεις κατά των ίντερσεξ ατόμων και για το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει υιοθετήσει την ενημερωμένη Διεθνή Ταξινόμηση Νοσημάτων του ΠΟΥ, αλλά αντιθέτως εξακολουθεί να θεωρεί τη διεμφυλικότητα ως «διαταραχή ταυτότητας φύλου».

● Για τις συνθήκες διαβίωσης και θεραπείας σε ψυχιατρικά ιδρύματα, με χρήση φυσικών και χημικών περιορισμών και με διαδικασίες ακούσιου εγκλεισμού που δεν τηρούν τις προβλεπόμενες εγγυήσεις.

● Για την έλλειψη πληροφοριών σχετικά με μέτρα που εξασφαλίζουν ανεξάρτητη και αμερόληπτη έρευνα σε υποθέσεις διαφθοράς.

● Για τον νόμο για τη συνεπιμέλεια, που εκθέτει τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας και τα παιδιά τους σε κίνδυνο για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ως προς τα ουσιαστικά θετικά βήματα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η Επιτροπή αναφέρεται μόνο σε τρεις νομοθετικές πρωτοβουλίες: τον νόμο για τον πολιτικό γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, τον νόμο για τις άδειες διαμονής σε περίπου 30.000 εργαζόμενους μετανάστες που ζουν τρία χρόνια στην Ελλάδα και τον νόμο για την Επιτροπεία των ασυνόδευτων ανηλίκων.

Στα χαρτιά

Στις θετικές πτυχές αναφέρονται επίσης η έγκριση Εθνικών Στρατηγικών ή Εθνικών Σχεδίων Δράσης σχεδόν για κάθε ζήτημα και κοινωνική ομάδα τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Προκύπτει όμως εκ του αποτελέσματος ότι τα σχέδια και οι στρατηγικές έχουν μείνει στα χαρτιά, καθώς δεν έχει προχωρήσει η υιοθέτησή τους και πολύ περισσότερο η εφαρμογή τους στην πράξη.

Η επόμενη περιοδική έκθεση της Επιτροπής έχει προγραμματιστεί για το 2030 και ο διάλογος των εμπειρογνωμόνων με τις ελληνικές αρχές για το 2032. Κατ’ εξαίρεση, η Ελλάδα καλείται να ενημερώσει μέχρι τον Νοέμβριο του 2027 για τις ενέργειές της στα θέματα της αστυνομικής βίας, των επαναπροωθήσεων και των διώξεων των υπερασπιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

●Το κείμενο των καταληκτικών παρατηρήσεων της Επιτροπής έχει μεταφραστεί από το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι («Επιτροπή Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ: Καταληκτικές παρατηρήσεις και συστάσεις για την Ελλάδα»)