Η «Εφημερίδα των Συντακτών» ήρθε για να μείνει

Η «Εφημερίδα των Συντακτών» μπήκε ήδη στον δέκατο χρόνο της κυκλοφορίας της. Το φύλλο που κρατάτε στα χέρια σας έχει αριθμό 2.650. 

Οταν ξεκινήσαμε τον Νοέμβριο του 2012 ελάχιστοι πίστευαν ότι αυτό το παράτολμο εγχείρημα θα άντεχε και θα ξεπερνούσε δυσκολίες, αντιπαλότητες, εμπόδια και κυρίως τον πόλεμο από εχθρούς και «φίλους».  Ομως αυτή η εφημερίδα και η ιστοσελίδα της είναι πλέον ένα αναμφισβήτητο επίτευγμα. Εγραψε και γράφει ιστορία, παραμένοντας έπαλξη ελευθερίας του Τύπου και πολυφωνίας. 

Ηδη από τις 4 Σεπτεμβρίου του 2012 με μια σύντομη παρέμβαση είχαν επισημανθεί τρία βασικά χαρακτηριστικά για την επιτυχία του εγχειρήματός μας: πρώτον, η συλλογικότητα, σε συνθήκες άγριες και πρωτοφανείς για τη σύγχρονη ελληνική ιστορία, δεύτερον, η ανεξάρτητη, πλουραλιστική και σε βάθος ενημέρωση καθώς και η σκληρή, αλλά έντιμη κριτική προς κάθε κατεύθυνση και, τρίτον, η προσπάθεια να συλλάβουμε και να συνδιαμορφώσουμε το καινούργιο. Το πείραμα πέτυχε. Και όχι μόνο αυτό, αλλά άνοιξε νέους δρόμους. 

Επιβεβαιώσαμε ότι μια ανεξάρτητη, συνεταιριστική εφημερίδα, που λειτουργεί με συλλογικές διαδικασίες και δεν συνδέεται με πολιτικά, οικονομικά και εκδοτικά συμφέροντα μπορεί να αντέξει ακόμη και σε συνθήκες σκληρού ανταγωνισμού και συνεχούς υπονόμευσης. 

Η εφημερίδα αυτή δεσμεύτηκε από την πρώτη στιγμή να συμβάλει στη διαμόρφωση του νέου πολιτικού και κοινωνικού τοπίου σε προοδευτική κατεύθυνση. Δεν έκρυψε ποτέ τον προοδευτικό προσανατολισμό της. 

♦ Ολόκληρο το 48 σελίδων ειδικό ένθετο για τα 9 χρόνια της «Εφ.Συν.»

Τι πετύχαμε αυτά τα εννέα χρόνια; Η «Εφημερίδα των Συντακτών» δεν είναι απλά ακόμη ένα μέσο ενημέρωσης, που λειτουργεί στις συνθήκες της ελεύθερης αγοράς. Ξεχωρίζει για τη δημοσιογραφική πληρότητά της, για την ουσιαστική ενημέρωση που προσφέρει, για τη ρηξικέλευθη αρθρογραφία της, για τα εξονυχιστικά ρεπορτάζ, για τις διεισδυτικές έρευνες, για τα αποκλειστικά θέματα, για την εμφάνισή της. 

Εχει ανοίξει με τη θεματολογία της ζητήματα που δεν τολμούν να αγγίξουν τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης –έντυπα και ηλεκτρονικά– τα οποία είναι ασφυκτικά εγκλωβισμένα σε σχέσεις διαπλοκής και εξάρτησης της ιδιοκτησίας τους με συγκεκριμένα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. 

Γιατί ξεχωρίζει η «Εφημερίδα των Συντακτών»; Το στοιχείο που διαφοροποιεί τελείως την εφημερίδα μας από όλα τα άλλα μέσα ενημέρωσης είναι το γεγονός ότι το σύνολο του περιεχομένου της και των ποιοτικών χαρακτηριστικών της είναι οργανικά δεμένο με τον ανεξάρτητο και αυτοδιαχειριστικό χαρακτήρα της, τη δομή οργάνωσής της και τον συλλογικό τρόπο λειτουργίας της. 

Η «Εφημερίδα των Συντακτών» θέλησε να είναι και έγινε η μοναδική εφημερίδα που διατηρεί ζωντανό τον δημόσιο διάλογο ανάμεσα σε όλες τις δημοκρατικές και τις προοδευτικές δυνάμεις του τόπου. Εναν διάλογο που προωθεί νέες ιδέες, αναλύσεις και προτάσεις στον τεράστιο χώρο που καλύπτουν οι δυνάμεις της Αριστεράς, κοινοβουλευτικής και εξωκοινοβουλευτικής, της Κεντροαριστεράς και της Οικολογίας. Ετσι ανιχνεύονται νέες τάσεις σε στενή σύνδεση με την κοινωνία πολιτών και τα ποικιλόμορφα κινήματα που έχουν αναπτυχθεί στις πρωτοφανείς συνθήκες των τελευταίων χρόνων. 

Τι εκφράζει η «Εφημερίδα των Συντακτών»; Η εφημερίδα μας θεωρείται και αναγνωρίζεται από τα πρώτα χρόνια της κυκλοφορίας της ως η κατ’ εξοχήν εφημερίδα της ευρύτερης Αριστεράς. Αυτό δείχνουν τα εκατοντάδες άρθρα και οι παρεμβάσεις από όλες τις ψηφίδες που συνθέτουν το πολύχρωμο μωσαϊκό της σύγχρονης πληθυντικής Αριστεράς. Η πολυφωνία της εφημερίδας μας δεν είναι πολυτέλεια, είναι καταστατική δέσμευση και καταργεί στην πράξη τις κομματικές περιχαρακώσεις. Ταυτόχρονα, οι διαφορετικές οπτικές για όλα τα μεγάλα ζητήματα είναι προϋπόθεση για να ανοίξουν νέοι ορίζοντες, νέοι προβληματισμοί στην κοινωνία. 

Με την πλούσια εμπειρία των εννέα χρόνων της «Εφημερίδας των Συντακτών» μπορούμε να πούμε ότι αποτελεί πλέον τομή στην ιστορία του ελληνικού Τύπου επειδή άλλαξε τα δεδομένα και έδειξε τον δρόμο για την «επιστροφή» και επιβεβαίωση της ανεξάρτητης, έγκυρης και ποιοτικής εφημερίδας σε μια εποχή που κυριαρχείται κυρίως από τη μαζική παραγωγή και διάδοση των ψευδών και παραποιημένων ειδήσεων στον κόσμο του Διαδικτύου, έναν κόσμο έρμαιο της χειραγώγησης. Ομως η εφημερίδα μας έδειξε σε όλους έναν διαφορετικό δρόμο και με την επιτυχημένη πρωτοποριακή δομή και λειτουργία της όλα αυτά τα χρόνια. Τα όργανα της εφημερίδας από τη Διεύθυνση και τη Συντακτική Επιτροπή ώς το Δ.Σ. της Ανώνυμης Εταιρείας και το Δ.Σ. του Συνεταιρισμού έχουν αυτοτελή ύπαρξη και διακριτούς ρόλους, αλλά συνεργάζονται με μοναδικό στόχο τη στήριξη, την ενίσχυση και την ανάπτυξη της εφημερίδας και της ιστοσελίδας. 

Αυτό το πρότυπο λειτουργίας δοκιμάστηκε στην πράξη όλα αυτά τα χρόνια, πέτυχε και αποδείχθηκε η καλύτερη συλλογική λειτουργία ενός εγχειρήματος όπως το δικό μας. 

Και σε αυτό τον τομέα η πρωτοποριακή εμπειρία της «Εφημερίδας των Συντακτών» είναι αντικείμενο μελέτης πανεπιστημιακών σχολών αλλά και πηγή έμπνευσης για ανάλογα εγχειρήματα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. 

Ωστόσο, τα αντικειμενικά εμπόδια είναι τεράστια και δυστυχώς παραμένουν ακλόνητα. Κατ’ αρχάς η πανδημία, η οποία αποτελεί μια δοκιμασία για όλους μας, και οι συνθήκες «έκτακτης ανάγκης» που επηρέασαν και τις κυκλοφορίες των εφημερίδων. Υστερα, είναι το σταθερό πλέον φαινόμενο της συγκέντρωσης ιδιοκτησίας των ΜΜΕ σε λίγα χέρια που καθιστά τα περισσότερα μέσα ιδεολογικούς μηχανισμούς και εργαλεία προώθησης των συμφερόντων μερικών ολιγαρχών. Το μοναδικό πλέον πρακτορείο διανομής του Τύπου έχει βασικό μέτοχο ιδιοκτήτη πολλών εφημερίδων που ανταγωνίζονται όλες τις άλλες, γεγονός που αποτελεί ευθεία απειλή για την ελευθερία του Τύπου. Τα σημεία πώλησης των εφημερίδων συρρικνώνονται πανελλαδικά, ενώ πλήρης αδιαφάνεια καλύπτει τον πραγματικό αριθμό των εφημερίδων που πωλούνται, εφόσον ο περιβόητος γραμμωτός κώδικας (barcode) δεν έχει ακόμη νομοθετηθεί – κάτι που το ζητάμε εδώ και χρόνια. 

Ομως τα εμπόδια και οι δυσκολίες δεν μας πτοούν. Παλεύουμε και θα συνεχίσουμε να παλεύουμε. Οσα πετύχαμε μέχρι τώρα και όσα καταφέρνουμε καθημερινά οφείλονται στην προσπάθεια όλων όσοι ξεπερνούν πάντα κάθε προσδοκία και κρατούν ζωντανή την εφημερίδα και την ιστοσελίδα της. Και κυρίως, στην ανταπόκριση των χιλιάδων αναγνωστών μας, στη στήριξη των εκατοντάδων φίλων και συνεργατών μας. 

Η «Εφημερίδα των Συντακτών» ήρθε πριν εννέα χρόνια για να μείνει για πολλά ακόμη χρόνια.