Παλίμψηστοι τοίχοι

Παλίμψηστο: όρος της αρχαιολογίας που υποδηλώνει έναν πάπυρο ή περγαμηνή, το αρχικό περιεχόμενο των οποίων σβήστηκε με απόξεση για να γραφτεί πάνω του κάποιο άλλο. Ο βαθμός εξαφάνισης της παλιάς γραφής ποικίλλει, φυσικά, από έγγραφο σε έγγραφο. Κάποιες φορές, τα ίχνη του αρχικού κειμένου είναι αντιληπτά μόνο με ειδικό μηχάνημα· άλλοτε, πάλι, όπως στο παλίμψηστο του Εφραίμ του Σύρου που φυλάσσεται στο παρισινό Εθνικό Μουσείο, διακρίνονται ευκρινώς διά γυμνού οφθαλμού.

Η ίδια ακριβώς τεχνική εφαρμόζεται στην πράξη και στον διάλογο των τοίχων. Περνώντας προχθές από τη διασταύρωση του Σταυρού στον Γέρακα, διαπίστωσα λ.χ. ότι ελάχιστα ίχνη απέμειναν πια από τη διακήρυξη ταξικής περηφάνιας που κοσμούσε τον ίδιο χώρο το μακρινό καλοκαίρι του 2008 (1). Τον Μάιο του 2010, το σύνθημα είχε ήδη «διορθωθεί» δύο φορές: μία από φασίστες, που αντικατέστησαν τον «προλετάριο» με τον «εθνικιστή» και τα «φράγκα» με το «ΚΚΕ», και τη δεύτερη με επαναφορά της πρωτότυπης διατύπωσης (2). Μισή δεκαετία μετά, χρειάζεται πλέον αρχαιολόγος –ή δυνατή φαντασία– για να αναζητήσει κανείς το αρχικό μήνυμα (3-4).

Ελαφρά διαφορετική (αλλά όχι καλύτερη) τύχη είχε το έμβλημα της Ε.Ο. 17Ν που φιλοτεχνήθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2005 στην περίμετρο του σταθμού Δουκίσσης Πλακεντίας του μετρό (5). Τρεις μέρες αργότερα, το μήνυμα ιδεολογικής συμπαράστασης προς την έγκλειστη οργάνωση συντροφευόταν ήδη από άσχετες αλλά εξίσου εμφυλιοπολεμικές διακηρύξεις (6), που πολλαπλασιάστηκαν προτού κλείσει δίμηνο από το αρχικό τόλμημα (7). Αποτύπωση του συσχετισμού δυνάμεων, θα έλεγαν ίσως οι παλιότεροι – αποκαλυπτική για το ποιο ακριβώς είναι σήμερα το «όπιο του λαού», που αποσπά τις εύφλεκτες μάζες από τα αμιγώς επαναστατικά τους καθήκοντα...

Κάθε επιτυχία έχει και το τίμημά της

Οσο ο Βασίλης Λεβέντης βρισκόταν στα τηλεοπτικά κάγκελα ως η φωνή της συνείδησης του μέσου απολιτίκ μικροαστού και ακούσιος πελάτης πιτσαδόρων, τα αποτυπώματα της αυτοδιαφήμισης του κόμματός του (ων ουκ έστιν αριθμός) κινδύνευαν μόνο από τις καιρικές συνθήκες ή, το πολύ πολύ, από το πινέλο κάποιου θιασώτη των καθαρών τοίχων.

Οι μνημονιακοί καιροί μάς επιφυλάσσουν όμως τη μια έκπληξη μετά την άλλη –και ο τρελός του χωριού όχι μόνο μπήκε με τα τσαρούχια στη Βουλή αλλά αναδεικνύεται και σε κρίσιμο μπαλαντέρ, από τη στάση του οποίου εξαρτάται ενδεχομένως η επιβίωση της κυβέρνησης ενόψει της «τελικής λύσης» του ασφαλιστικού διά της ευθανασίας. Εξ ου και, παρά τις αρχικές δυσκολίες να το συνειδητοποιήσει κάποιος, η Ενωση Κεντρώων αντιμετωπίζεται πλέον όπως κάθε κόμμα εξουσίας.

Το πιστοποιεί η φωτογραφία που τραβήχτηκε σε πάροδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, ένα δεκαήμερο προτού ο πρόεδρος συμμετάσχει ως ίσος προς ίσους στο προχθεσινό συμβούλιο των αρχηγών.