Την πήρε ο Μίκης κι έμεινε…

«Πριν λίγους μήνες ήταν μια ελπίδα. Τώρα είναι μια βεβαιότητα: η Μαρία Φαραντούρη. Είχε πει πριν λίγους μήνες ο Μίκης: ‘‘Μπορώ να πω ότι είναι ο θηλυκός Μπιθικώτσης. Η φωνή της είναι ζεστή, γνήσια λαϊκή, μελωδική. Η Φαραντούρη μπορεί να δώσει πολλά στον τομέα του τραγουδιού’’».

Ηταν Απρίλης του 1966 (πριν από 51 χρόνια) όταν, νεοσσός στη δημοσιογραφία, πήρα συνέντευξη, που άρχιζε ούτω πώς, από τη 19χρονη τότε Φαραντούρη για το περιοδικό «Η Γενιά μας» της Νεολαίας Λαμπράκη. Η Μαρία ήταν ήδη βεβαιότητα και υποθέτω πως ο συνθέτης, συγκρίνοντάς την με τον Μπιθικώτση, εννοούσε πως ήταν η θηλυκή φωνή του έργου του.

Και η Μαρία δεν άργησε να τον δικαιώσει –να εξελιχθεί σε τραγουδίστρια με δικό της χρώμα, με συνέχεια και συνέπεια, δεσπόζουσα πάνω από πέντε δεκαετίες στον καλλιτεχνικό χώρο. Και μολονότι έχει προχωρήσει και σε άλλες επιλογές, παραμένει η μόνιμη, η πιο ανθεκτική, η αναντικατάστατη ερμηνεύτρια των σπουδαιότερων έργων του Θεοδωράκη, που άλλαξαν το μουσικό τοπίο της Ελλάδας.

Με συναυλίες εδώ αλλά και στο εξωτερικό, ειδικότερα στα χρόνια της δικτατορίας, αρχικά με τον Αντώνη Καλογιάννη και στη συνέχεια, όταν ο συνθέτης βγήκε στο εξωτερικό, σε συναυλίες που εξελίσσονταν σε διαδηλώσεις κατά της χούντας.

Το ξεκίνημα

Οταν πήρα τη συνέντευξη είχε ήδη ερμηνεύσει το «Μαουτχάουζεν», σε στίχους Ιάκωβου Καμπανέλλη –διαχρονικό πλέον έργο που παρουσιαζόταν σε συναυλίες. Κι επειδή ελάχιστα ήταν γνωστά για την ίδια, της ζήτησα να πει πώς ξεκίνησε. Μικρή, λέει, τραγουδούσε στις εθνικές γιορτές του σχολείου και της άρεσε ν’ ακούει καλή μουσική.

Αρχισε μαθήματα πιάνου και φωνητικής. Οι γονείς της, ευτυχώς, δεν την αποθάρρυναν. Λίγο πριν τελειώσει το Γυμνάσιο έγινε μέλος του Συλλόγου Φίλων Ελληνικής Μουσικής. Σε μία από τις συναυλίες που έλαβε τότε μέρος, την άκουσε ο Θεοδωράκης και της υποσχέθηκε συνεργασία.

Τι καλύτερο… Ακολούθησε λίγος καιρός δοκιμασίας, σποραδικές εμφανίσεις σε συναυλίες του Θεοδωράκη, αλλά και άλλων συνθετών: Χατζιδάκι, Ξαρχάκου, Λοΐζου, Λεοντή, Γλέζου… Κι ας δούμε τι έλεγε για τα τραγούδια που ερμήνευε:

«Αισθάνομαι πως το τραγούδι που ερμηνεύω αντιπροσωπεύει την ομορφιά των αισθημάτων, των ελπίδων και των αγώνων του λαού μας. Του λαού που αγαπάει τη ζωή και τον άνθρωπο και μισεί την αδικία και τους πολέμους που γεμίζουν συμφορά την ανθρωπότητα.

Αυτά τα αισθήματα, μαζί με ο,τι άλλο όμορφο έχει η ζωή, εκφράζουν τα τραγούδια που αγαπήθηκαν και τραγουδιούνται απ’ όλους τα τελευταία χρόνια. Γι’ αυτό και είμαι σίγουρη ότι θα επιζήσουν όσο θα υπάρχουν άνθρωποι που θα αισθάνονται το ίδιο».

Προχωρώντας σταθήκαμε στους αγώνες των ημερών εκείνων κατά του βασιλικού πραξικοπήματος και της αποστασίας, που έστρωσαν το χαλί στη χούντα:

«Οχι μόνο με συγκινούν, αλλά και επιβάλλουν να πάρω κι εγώ, με μεγάλη μου χαρά πρέπει να πω, τη θέση μου τραγουδώντας. Ετσι αισθάνομαι ότι συμμετέχω με τον τρόπο μου».

Οι νέοι

Ο λόγος για τους νέους:

«Οι σημερινοί νέοι έχουν καταλάβει ότι ζούμε σε μια κοινωνία που εξελίσσεται με τεράστια άλματα. Μια κατηγορία νέων -μικρή ευτυχώς- αναπαύεται στο σήμερα και φροντίζει για τις ατομικές της ικανοποιήσεις. Μια άλλη -η μεγαλύτερη- αισθάνεται την ανάγκη να πάρει υπεύθυνα μέρος σ’ αυτό το σήμερα. Ετσι μαζί με το δικό της αύριο φροντίζει για τη δημιουργία ενός υποφερτού αύριο για όλους. Αυτούς τους χαίρομαι και τους θαυμάζω».

Ρωτάω αν είναι απαραίτητη η ύπαρξη νεολαιίστικων οργανώσεων.

«Ναι, με την προϋπόθεση ότι βοηθούν στον εξανθρωπισμό των νέων και όχι στον απανθρωπισμό τους».

Και ειδικότερα για τη Νεολαία Λαμπράκη:

«Την αγαπώ, όπως και κάθε προοδευτική οργάνωση άλλωστε, γιατί βοηθάει τους νέους να αποκτήσουν ιδανικά, να βρουν το σωστό προσανατολισμό τους και να αγωνιστούν κατά των εκμεταλλευτών του λαού και των εμπρηστών της ησυχίας του. Η αντίδραση έχει κάθε λόγο να θέλει τον αφανισμό των Λαμπράκηδων, γι’ αυτό δεν με ξενίζει καθόλου το γεγονός ότι σήμερα συγκεντρώνει τα πυρά της εξόντωσής τους. Αλλά μάταιος ο κόπος τους…»

Τις ημέρες εκείνες η Φαραντούρη αναχωρούσε με τον Θεοδωράκη για δίμηνη περιοδεία στις εργατουπόλεις της Γερμανίας. «Αισθάνομαι χαρά και ευθύνη, όχι μόνο γιατί θα συναντήσω ξενιτεμένους συμπατριώτες, αλλά και γιατί θα φέρουμε ένα μεγάλο ξένο κοινό σε άμεση επικοινωνία με τη νέα ελληνική κουλτούρα»…

Στο πλαίσιο

Χρόνος επετείων το 2017 – ζοφερών εν πολλοίς. Επιλεκτικά: Πενήντα από το χουντικό πραξικόπημα, που έβαλε τη χώρα στον γύψο, και πρόσφερε στους Τούρκους την αφορμή να ορμήσουν στην Κύπρο. Πενήντα επίσης από την όψιμη αντίδραση του Κωνσταντίνου να ανατρέψει τη χούντα, με αποτέλεσμα να γελοιοποιηθεί και να αποδράσει στα ξένα (το σθένος που του έλειπε δεν του επέτρεψε να παραμείνει – τι θα του έκαναν;

Ακόμα θα τον είχαμε…) Εκατό από τη μεγάλη σοβιετική επανάσταση, που έθρεψε ελπίδες – για να καταρρεύσει αμαχητί. Και εξήντα από τον θάνατο του Νίκου Καζαντζάκη, που, ευτυχώς, παραμένει ανάμεσά μας.

Λάκης Παπαστάθης αυτοβιογραφούμενος στο ανθεκτικό τηλεοπτικό «Μονόγραμμα». Με αναφορές στα κινηματογραφικά του επιτεύγματα, στα γραφτά, στο τηλεοπτικό «Παρασκήνιο» (όπου είχαμε την τύχη να θητεύσουμε κάποιοι από εμάς – και κάτι αποκομίσαμε). Γόνιμη διαδρομή.

Εν τω μεταξύ έφυγε πρωτοχρονιάτικα από τη ζωή η Ηρώ Σγουράκη, σύζυγος και συνδημιουργός του Γιώργου Σγουράκη – όχι μόνο στο «Μονόγραμμα», αλλά και σε άλλες τηλεοπτικές δημιουργίες, ενώ είχε αναπτύξει γενικώς γόνιμη πολιτιστική δραστηριότητα. Μια ευγενική ψυχή. Ενας χρησιμότατος άνθρωπος.

Φαίνεται ότι οι πίστες των μουσικομάγαζων έχουν ξεμείνει από λαρύγγια. Διαφορετικά δεν εξηγείται η πρεμούρα τηλεοπτικών εκπομπών για νέα ταλέντα (συμπεριλαμβανομένων και… Junior - μην παρουσιαστεί κενό από ταλέντα στο μέλλον).

Και να οι προετοιμασίες, η δοκιμασία, η αγωνία, η ετυμηγορία των κριτών, η συγκίνηση, η προοπτική καριέρας σε μια απονεκρωμένη δισκογραφία με τα διήμερα των εμφανίσεων, ακόμα και φτασμένων.

ΚΑΙ… Αmber alert: Τρία χρόνια χωρίς έρωτα, εξομολογήθηκε από τηλεοράσεως εφήμερη σταρ (από αυτές που είναι περισσότερο γνωστές από τα προσωπικά τους). Μπορείτε να βοηθήσετε;