Περί έρωτος το ανάγνωσμα…

«Το να μη σ’ αγαπούν μπορεί να είναι μια κακοτυχία, αλλά αν δεν αγαπάς εσύ είναι συμφορά», έχει αποφανθεί ο Αλμπέρ Καμί. Του Βαλεντίνου αύριο, του εισαγόμενου -αποκαλούμενου και εμποράκου - αγίου, που έχει «φορεθεί» τα τελευταία χρόνια και σ’ εμάς - «Αυξεντίου, Μύρωνος οσίων» αναγράφει πάντως το ημέτερο ορθόδοξο εορτολόγιο.

Ως… συμβολή στην ημέρα του εισαγόμενου αγίου Βαλεντίνου

Προσωπικά «γνώρισα» τον άγιο Βαλεντίνο πριν από κάποια χρόνια στο εξωτερικό. Οπου ένας φίλος με τον οποίο συγκατοικούσα, έλαβε την ημέρα αυτή μια ανθοδέσμη από μια κοπελιά. «Στον Βαλεντίνο μου», έγραφε σ’ ένα μπιλιετάκι.

«Σιγά, ρε φίλε, μην είσαι ο Βαλεντίνο!», τον πειράξαμε, καθώς υποθέσαμε ότι τον ταύτιζε με τον θρυλικό Χολιγουντιανό ηθοποιό. Ωσπου κάποιος που κάτεχε, έδωσε την εξήγηση.

Κι ήταν εκεί που διαπίστωσα την, εμπορική κυρίως, απήχηση που είχε ο εν λόγω άγιος, με την ανταλλαγή δώρων μεταξύ μεγάλων, αλλά και μικρότερων, κατά προτίμηση με πρόσωπα που είχαν ή επεδίωκαν σχέση.

Ν’ αγαπάς

Αλλά ας μην εμφανίζομαι αρνητικός προς όσους εννοούν να γιορτάζουν και ούτω πώς τους έρωτές τους, για τον πρόσθετο λόγο ότι χρειάζεται κι ένα τέτοιο διάλειμμα στην τρέχουσα ζοφερή πραγματικότητα.

Οι αρχαίοι μας πρόγονοι άλλωστε τιμούσαν (πριν τα ρημάξει όλα ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Θεοδόσιος, ο αποκαλούμενος και μέγας) τον έρωτα με κοτζάμ θεά, την Αφροδίτη, που, όπως δηλώνεται στη μυθολογία, μολονότι σύζυγος του κακάσχημου Ηφαιστου, υπήρξε –ίσως ως εκ τούτου– ερωμένη του Αρη, του Ποσειδώνα, του Διόνυσου και άλλων ενδεχομένως, με τους οποίους απόκτησε και παιδιά (όπως τον Ερωτα, με τον Αρη).

Να μνημονεύσω και το βιβλικό ερωτικό «Ασμα Ασμάτων», το αποδιδόμενο στον βασιλιά Σολομώντα, ο οποίος, λέει, ενώ είχε… 700 συζύγους και 300 παλλακίδες (σύνολο 1.000), ξέμεινε μ’ ένα κοριτσόπουλο, με το οποίο έζησε μια αγροτική μεν, βασιλική δε, ζωή – εξ ου και η βουκολική ατμόσφαιρα του άσματος.

Και περνάω σε μερικούς δικούς μας σύγχρονους ανθρώπους της τέχνης, που έχουν δοξάσει τον έρωτα, σε κουβέντες που είχα μαζί τους (περιλαμβάνονται στο πόνημά μου «Ενας κι ένας – 46 + 1 άνθρωποι της τέχνης από κοντά» - ιδού η γκρίζα διαφήμιση):

Ελλη Αλεξίου: «Διότι η ευτυχία του έρωτα –αυτό πλέον το διαπίστωσα πολύ μεγάλη– δεν είναι να σ’ αγαπούν, η ευτυχία του έρωτα είναι ν’ αγαπάς. Μόνο όταν αγαπάς πλουτίζεται ο συναισθηματικός σου κόσμος».

Της αιωνιότητας

Λιλή Ζωγράφου: «Για μένα έρωτας είναι η αιωνιότητα. Μια αιωνιότητα που έχει τη διάρκεια που έχει η ευτυχία για τον κάθε άνθρωπο. Βέβαια ο έρωτας δεν είναι ποτέ διαρκής, και μάλιστα η σωματική ένωση είναι τόσο σύντομη, που δεν έχουμε καταφέρει να την απεικονίσουμε και να την εκφράσουμε.

Είναι μια κραυγή σπαραχτική, που βγαίνει από μέσα μας, όπως βγαίνει από τα ζώα. Τόσο μεγάλη, τόσο ωραία και τόσο λυτρωτική κι ευτυχισμένη. Που εκείνη τη στιγμή νιώθεις ότι είναι αιώνια. Η αιωνιότητα είναι η διάρκεια της ευτυχίας που νιώθεις».

Μελίνα Μερκούρη: «Δεν θα μπορούσα να φτιάξω τίποτα στη ζωή μου αν δεν ήμουν ερωτευμένη».

Στέλιος Καζαντζίδης: «Ο έρωτας; Τι να λέμε… Χωρίς έρωτα δεν υπάρχει ζωή. Η δημιουργία στον άνθρωπο είναι ο έρωτας, εμπνέει τον άνθρωπο και δημιουργεί. Είναι ωραίο πράγμα ο έρωτας, πολύ ωραίο…».

Υπάρχει βέβαια και η ακραία, η άγρια εκδοχή του έρωτα, όπως εκφράζεται από τη Σωτηρία Μπέλλου (σε συνέντευξή της στη Λόλα Νταϊφά – στο βιβλίο της «Μουσικοί Διάλογοι»), όπου στην ερώτηση «Αν κάποιος σκοτώσει από αγάπη τον δικαιολογείτε;», απαντάει: «Ναι, ναι, ναι, να αγιάσουν τα χέρια του όταν σκοτώσει από αγάπη […] Σκότωσε γιατί αγαπούσε, δεν βρήκε ανταπόκριση στην αγάπη, καλά έκανε που τον σκότωσε ή τη σκότωσε»!

Κι ας κλείσω με μια κομμάτι ασεβή ερωτική εικόνα του Τάσου Λειβαδίτη (από το έργο του «Ο διάβολος με το κηροπήγιο»): «Κι ο νεαρός εφημέριος, κάθε βράδι, κοιμόταν με μια γυναίκα γυμνή στο μυαλό του / αλλά άσχημη – να ’χει, τουλάχιστον, κάτι να του συχωρεθεί».

Στο πλαίσιο

Τον έρωτα ύμνησε σε πολλά τραγούδια της η Δανάη που πέθανε, κλεισμένη παρά τη θέλησή της, σε μια αυτοαποκαλούμενη Μονάδα Φροντίδας Ηλικιωμένων, πριν από επτά χρόνια, στις 18 Ιανουαρίου 2009. Το «παρά τη θέλησή της» προκύπτει από σειρά ιδιόχειρων σημειωμάτων, που έστελνε σε φίλους της.

Οι κατά νόμο δικοί της όμως επέλεξαν να τη μεταφέρουν στην προαναφερόμενη μονάδα, που οι ενδιαφερόμενοι φίλοι της ανακάλυψαν λίγο πριν «φύγει». Τα ’χω ξαναγράψει και δεν μου αρέσει να τα επαναλαμβάνω, αλλά είναι και ο μνημονευόμενος παραδίπλα Τάσος Λειβαδίτης, που γράφει κάπου… «γιατί σημασία έχει ποιος θα πεθάνει με λιγότερη μοναξιά».

Η Καίτη Δρόσου, που «έφυγε» την περασμένη εβδομάδα στο Παρίσι, όπου ζούσε τα τελευταία χρόνια, δεν ήταν μόνο η αφοσιωμένη σύζυγος του πολύπαθου Αρη Αλεξάνδρου, που της έχει αφιερώσει και το περίφημο «Κιβώτιο».

Υπήρξε η ίδια λογία, με σημαντικό έργο, ενώ, επιπλέον, δημοσιογραφούσε προδικτατορικά, και μάλιστα στο καλλιτεχνικό ρεπορτάζ, όπου τη συναντούσαμε οι παλιότεροι. Και την εκτιμούσαμε ως έναν άνθρωπο με ευαισθησίες, γνώσεις και χιούμορ.

Αφιερωμένο, πλουσιότατα, το νέο τεύχος του περιοδικού «Μετρονόμος» στα 50 δημιουργικά χρόνια του Μάνου Ελευθερίου. Του ποιητή, του στιχουργού (κι άντε να ορίσεις, όταν έχεις να κάνεις με τέτοιους δημιουργούς, τη διαφορά μεταξύ ποίησης και στίχων για τραγούδι), του μυθιστοριογράφου, του σχολιογράφου, του ερευνητή, του συλλέκτη πολύτιμων χειρογράφων, του φίλου.

«Δεν πάμε τώρα να τα πούμε;» τον ζόρισα προ ετών για μια συνέντευξη, που προφανώς βαριόταν. «Προτιμώ να πάμε να τα πιούμε», αντέτεινε.

ΚΑΙ… «Ετσι που την ευτέλισαν την απιστία τα “ροζ” αναγνώσματα, δεν αξίζει ούτε για αμάρτημα».