Μνήμες και μυρωδιές φάμπρικας, βγαλμένες από τη ζωή και τις εμπειρίες ενός εκ των πρωταγωνιστών της δισκογραφικής βιομηχανίας στον τόπο μας. Η φάμπρικα είναι η πρωτοπόρα (μακαρίτισσα πλέον) δισκογραφική εταιρεία Columbia και εκ των πρωταγωνιστών της ο Δημήτρης Φεργάδης, ο οποίος υπήρξε από τα διευθυντικά στελέχη της (στο τμήμα παραγωγής).
Τις εμπειρίες του από αυτή τη σχέση καταγράφει στο βιβλίο του «Με αφορμή την Columbia» - υπότιτλος «Η βιομηχανία της δισκογραφίας στην Ελλάδα κατά τον 20ό αιώνα» (εκδ. ΚΨΜ). Μια καλαίσθητη εικονογραφημένη έκδοση 380 σελίδων.
Γράφει ο ίδιος: «Η πενηντάχρονη δουλειά και πείρα μου στη δισκογραφία, η μνήμη και οι μαρτυρίες συνεργατών και φίλων συναδέλφων παλαιότερων από εμένα, πρωταγωνιστών τις εποχές που δενότανε τ’ ατσάλι στην ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ, και τα όσα διασωσμένα -λίγα- πολύτιμα έγγραφα φυλαγμένα στα φυλλοκάρδια, πιστεύω πως είναι ικανά στοιχεία να γραφτεί η πρώτη ολοκληρωμένη -κατά προσωπική έποψη- πολύπλευρη ιστορία της δισκογραφικής βιομηχανίας στην Ελλάδα τον 20ό αιώνα».
Επειδή είναι αδύνατο να μεταφέρω το περιεχόμενο του βιβλίου, θα σταθώ σε κάποια κατατοπιστικά αποσπάσματα μερικών από αυτούς που το προλογίζουν:
Γνώση και μνήμη
● Νίκος Σαράντης (δήμαρχος Αγίων Αναργύρων-Καματερού): «Το βιβλίο του Δημήτρη Φεργάδη για την ιστορία της Columbia είναι ένας θησαυρός γνώσης και μνήμης. Περνάνε από τις σελίδες του πρόσωπα και διαδρομές ζωής, αλλά μαζί τους και κάτι το πολυτιμότερο: Η αποτύπωση της μουσικής δημιουργίας στη χώρα μας επί δεκαετίες ως γεγονός τέχνης και πολιτισμού και ταυτόχρονα ως μια διαδικασία παραγωγής, που είναι το απαραίτητο στοιχείο για την επαφή της τέχνης με τους ανθρώπους και την κοινωνία. Τέχνη και τεχνική καλλιτεχνική δημιουργία και υλική εμπραγμάτωσή της, αυτή η πολυσύνθετη δημιουργικότητα ήταν το έργο ζωής του Δημήτρη Φεργάδη».
● Παναγιώτης Κουνάδης (μουσικολόγος): «Η έκδοση του βιβλίου αυτού δεν θα προκαλέσει μόνο συναισθήματα χαράς και συγκίνησης σ’ αυτούς που αγαπούν το ελληνικό τραγούδι, αλλά θα αποτελέσει και μια βάση για την ιστορία της ”ταλαιπωρημένης και πολύπαθης” ελληνικής δισκογραφίας από τις κατά καιρούς λογοκριτικές παρεμβάσεις των μηχανισμών εξουσίας».
● Γιώργος Β. Μονεμβασίτης (μουσικοκριτικός): «Ο Δημήτρης Φεργάδης βίωσε εκ του σύνεγγυς όλες τις μικρές και τις μεγάλες ιστορίες και επαναστάσεις που διαμόρφωσαν το σύμπαν και την ιστορία της δισκογραφίας, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο: τη μετάβαση από τους δίσκους των 78 στροφών σε αυτούς των 45 και των 33 στροφών. Την εμφάνιση και την καθιέρωση των κάθε είδους κασετών. Την κυριαρχία των δίσκων ακτίνας (το cd, να μη λησμονούμε και τα… νεοελληνικά μας) και την άτακτη υποχώρηση των δίσκων (τα LP, να μη λησμονούμε). Την επιβολή των υπολογιστών και των περιφερειακών τους, που προκάλεσαν τις αναπόφευκτες παράπλευρες απώλειες στη δισκογραφία. Και, τέλος, την αναπόφευκτη, κατόπιν αυτών, παρακμή της…»
● Πέτρος Δραγουμάνος (στατιστικολόγος ελληνικής δισκογραφίας): «Οι ξεχωριστές και σπάνιες αναμνήσεις [του Δημήτρη Φεργάδη] από τη μακρόχρονη, πολυεπίπεδη πορεία του στις δύο σημαντικές ελληνικές δισκογραφικές εταιρείες, την Columbia και τη Minos-EMI, που αποτυπώνονται στο βιβλίο του, είναι πολύτιμες για όλους μας και για την ιστορία της δισκογραφίας».
● Μανώλης Μητσιάς (τραγουδιστής): «Ο Μίμης δεν έζησε απλώς την εποχή της μεγάλης έκρηξης της σύγχρονης ελληνικής δισκογραφίας. Ηταν απ’ αυτούς που συμμετείχαν με το ήθος τους στην έκρηξή της. Ηταν συνδημιουργός στο ελληνικό τραγούδι του ’60, του ’70, μέχρι που πέρασε στους βετεράνους του επαγγέλματος. Επαγγέλματος, που με τον ακέραιο χαρακτήρα του, το ανέδειξε σε καλλιτεχνικό λειτούργημα».
Η κατεδάφιση
Η Columbia έκλεισε, αναφέρεται προς το τέλος του βιβλίου, και το εργοστασιακό της συγκρότημα πέρασε στην κατασκευαστική εταιρεία Marmin, με πρόεδρο τον Μάκη Μάτσα, πρόεδρο επίσης της δισκογραφικής εταιρείας Minos-EMI. O οποίος, σε συνέντευξή του στον Φώτη Απέργη στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» (25-26 Δεκεμβρίου 1999), βεβαίωνε ότι «θα διατηρηθεί εκεί το κέντρο διανομής, κυρίως όμως θα διατηρηθούν τα εναπομείναντα ιστορικά μηχανήματα και θα επαναλειτουργήσουν τα studios, εξοπλισμένα φυσικά με τη σύγχρονη τεχνολογία». Και παράλληλα έκανε λόγο για ένα ίδρυμα με το όνομα του Μίνου Μάτσα (πατέρα του νυν προέδρου), με σκοπό την υποστήριξη νέων καλλιτεχνών.
Τελικά, στα χρόνια που ακολούθησαν, το στούντιο της Columbia κατεδαφίστηκε, πλην ενός κτιρίου που είχε κριθεί διατηρητέο. «Οποιαδήποτε ολιγωρία δεν τιμά κανέναν υπεύθυνο και αρμόδιο» επισημαίνει ο Δημήτρης Φεργάδης, που εκτιμούσε ότι εκεί θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα μουσείο δισκογραφίας.
♦
Γνωρίζετε ότι υπάρχουν 128 είδη καρκίνου (ξορκισμένος να ’ναι!), από τα οποία ωστόσο 40% μπορούν να προληφθούν και να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά; Και ακόμα ότι η νόσος οφείλει τ’ όνομά της στον Ιπποκράτη, ο οποίος διέκρινε στον όγκο χαρακτηριστικά που θυμίζουν κάβουρα; Αυτά και άλλα ενδιαφέροντα αναφέρει ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος στο βιβλίο του «Επτά παραμύθια ζωής», υπότιτλος «Είναι η νόσος ένα αμετάφραστο μήνυμα;» (εκδ. Αρμός). Και θα το φιλοξενούσα ευχαρίστως παραδίπλα, αν ήταν στη θεματογραφία της σελίδας, καθ’ ότι χρήσιμο και καλογραμμένο για όσους δεν φοβούνται ή -και- φοβούνται τις λέξεις.
«Είναι γνωστό ότι έχετε ένα αρχείο. Εχετε αποφασίσει πού θα καταλήξει;» Ερώτηση του Γιάννη Αντωνόπουλου στον Γιάννη Πετρίδη, σε εκτενή συνέντευξη στο περιοδικό «Οδός Πανός». Ενός ανθρώπου που κοντά μισό αιώνα μάς γνωρίζει ό,τι καλύτερο από μουσική και τραγούδι ανά τον κόσμο. Και η απάντησή του: «Ηδη μου το ζητούν από ένα μεγάλο μουσείο, το Center for Popular Music, που θα ανοίξει στο Μανχάταν. Εγώ θα ήθελα να μείνει στην Ελλάδα. Θα προσπαθήσω με κάποια ιδιωτικά ιδρύματα εδώ. Αλλά αν δεν γίνει τίποτα, θα καταλήξει εκεί». Να μη μείνει κάτι της προκοπής εδώ.
Είκοσι χρόνια από την έκδοση του «Ναι» της Μαργαρίτας Καραπάνου, ο λογοτεχνικός της ήρωας -ο ψυχίατρος Ice όπως τον έλεγε η ίδια, που δεν είναι άλλος από τον συγγραφέα Αλέξανδρο Αδαμόπουλο στον οποίο είναι αφιερωμένο- μιλάει στο νέο δικό του βιβλίο με τον τίτλο «Τα όχι του ΝΑΙ» (εκδ. οδός Πανός) για το πώς γράφτηκε το «Ναι», που ίσως και να ’κρυβε μέσα του πολλά όχι, όπως επισημαίνεται στο οπισθόφυλλό του.
ΚΑΙ… O σουλτάνος να οργιάζει, με την ανοχή των άλλων.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας