Αρχισε πριν από τέσσερα χρόνια, δοκιμαστικά, πειραματικά θα έλεγα, για να εξελιχθεί, στα λίγα χρόνια που ακολούθησαν, σε θεσμό - ειδικότερα σε μια ευαίσθητη περιοχή, που δοκιμάζεται από τις αρνητικές συμπεριφορές του απέναντι γείτονα. Είναι το Φεστιβάλ Καστελόριζου «Πέρα από τα σύνορα», μια γιορτή κινηματογράφου και πολιτισμού, όπως αυτοχαρακτηρίζεται, 25 Αυγούστου-1 Σεπτεμβρίου στο ακριτικό νησί.
Οργανωτής το Ιδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔΙΣΜΕ), που στα έντεκα χρόνια από τη δημιουργία του (2008), με επικεφαλής την Ειρήνη Σαρίογλου (ερευνήτρια-ιστορικό, επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Πόλης), έχει αναπτύξει γόνιμη δραστηριότητα σε δημιουργία και προβολές ανά την Ελλάδα ντοκιμαντέρ, εκδόσεων και άλλων εκδηλώσεων, με τη συμμετοχή συναφών πολιτιστικών φορέων. Ειδικότερα στη διοργάνωση του Φεστιβάλ Καστελόριζου, που φέτος διεξάγεται υπό την αιγίδα του υπουργείου Εξωτερικών και του Δήμου Μεγίστης, τη συμμετοχή της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, του Συνδέσμου Αναβίωσης Μεγίστης Σίδνεϊ κ.ά.
25 ντοκιμαντέρ
Στο επικείμενο φεστιβάλ θα διαγωνιστούν 25 ντοκιμαντέρ (τα οποία επελέγησαν από 404 προτάσεις) από 18 χώρες, γεγονός που δηλώνει το αυξανόμενο ενδιαφέρον, δεδομένου ότι το 2016 συμμετείχαν 7 χώρες, 10 το 2017 και 12 το 2018. Στη θεματογραφία των ντοκιμαντέρ που θα διαγωνιστούν κυριαρχεί το προσφυγικό-μεταναστευτικό, ενώ στα ελληνικά ντοκιμαντέρ που θα προβληθούν περιλαμβάνεται και «Η Δεύτερη Ευκαιρία, ᾽62» του Μενέλαου Καραμαγγιώλη, με πρωταγωνιστές ήρωες «μιας σκοτεινής και δύσκολης καθημερινότητας, χωρίς καμιά προοπτική και ελπίδα».
Τα έργα θα διαγωνιστούν για τα Βραβεία Καλύτερου Ιστορικού και Κοινωνικού Ντοκιμαντέρ, καθώς και για το Ειδικό Βραβείο Μεσογειακής Φιλίας. Το τιμώμενο ακαδημαϊκό ίδρυμα είναι φέτος το University of York, ενώ το τιμώμενο μέσο μαζικής ενημέρωσης το BBC4.
To «Πέρα από τα σύνορα» πλαισιώνεται και φέτος από ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις για μικρούς και μεγάλους. Ειδικότερα θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν την έκθεση φωτογραφίας για τους ΑΝΖΑC (παραχώρηση της πρεσβείας της Αυστραλίας), τη θεατρική παράσταση «Οδυσσέας, ο ήρωας της Κατερίνας» του Θοδωρή Γκόνη (ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας), αλλά και μοναδικές μουσικές από τον Μπάμπη Τσέρτο (αφιέρωμα στον Γιώργο Κάβουρα) και το Μουσικό Σχολείο Παλλήνης (αφιέρωμα στη μικρασιατική μουσική). Ακόμη θα γίνει διεθνές πάνελ με θέμα την πολιτική ανυπακοή, με τη συμμετοχή διακεκριμένων ακαδημαϊκών και δημοσιογράφων.
Το φεστιβάλ έχει συμπεριλάβει παράλληλες δραστηριότητες για παιδιά, όπως μαθήματα κολύμβησης, αφήγηση μύθων του Αισώπου και λαϊκών παραμυθιών, παραστάσεις Καραγκιόζη, μαθήματα για την Ομήρου Οδύσσεια κ.ά.
Μια γεύση…
Θα κλείσω -ενδεικτικά- με μια γεύση από το περιεχόμενο μερικών από τα ντοκιμαντέρ που θα διαγωνιστούν:
*«February 27th» (Βέλγιο). Σκηνοθεσία-Σενάριο: Marie-Therese Jakoubek. Εδώ και 42 χρόνια η κοινότητα Saharawi ζει σε καταυλισμούς στην έρημο της Αλγερίας, λόγω της κατοχής της Δυτικής Σαχάρας από το Μαρόκο. Η ταινία πραγματεύεται την καθημερινότητα των κατοίκων των καταυλισμών που χτίστηκαν από γυναίκες όσο οι άντρες πολεμούσαν.
*«Ενα ξεχασμένο παρελθόν» (Ελλάδα). Σκηνοθεσία-Σενάριο: Ανδρέας Χατζηπατέρας. Ο Σόλμον Τζάκσον-Σμιθ, γιος του προέδρου της Σιέρα Λεόνε, είναι υπάλληλος σε μανάβικο στη Νέα Υόρκη και πολιτικός πρόσφυγας. Η ταινία αφηγείται τον τρόπο που ο Σόλμον και η οικογένειά του βρέθηκαν από την άρχουσα τάξη της Δυτικής Αφρικής σε μια ζωή απόλυτης ανωνυμίας στις ΗΠΑ.
*«Time to leave» (Τουρκία). Σκηνοθεσία-Σενάριο: Orhan Tekeoglou. Αφού εργάστηκε για πολλά χρόνια στη Γερμανία, ο 80χρονος Χασάν επιστρέφει στην Τουρκία για να ζήσει στο ξύλινο σπιτάκι του στο βουνό. Ο γιος του, Ερντογάν, εργάζεται στη Γερμανία, αλλά αντιμετωπίζει μια σοβαρή ασθένεια. Η τελευταία του επιθυμία είναι να ζήσει μερικές μέρες στο ξύλινο σπιτάκι. Παρ' όλο που έχει αμελήσει τον γιο του στο παρελθόν, ο Χασάν ρίχνεται στη δουλειά για να του ετοιμάσει ένα δικό του δωμάτιο, δίνοντας αγώνα ενάντια στον χρόνο…
*«Heart of stone» (Γαλλία). Σκηνοθεσία-Σενάριο: Claire Billet, Oliver jobard. Ο Ghorban έφτασε στη Γαλλία μόνος το 2010 σε ηλικία 12 ετών. Είχε διανύσει 12.000 χλμ. από το Αφγανιστάν, βιώνοντας τον τρόμο και τους κινδύνους μιας παράνομης μετανάστευσης. Τον ανέλαβαν οι υπηρεσίες παιδικής μέριμνας και οι κοινωνικοί λειτουργοί και τον έστειλαν σ’ έναν ψυχολόγο. Επρεπε να δαμάσει τους εφιάλτες που του προκάλεσαν η εγκατάλειψη και η φτώχεια, αλλά και να αντιμετωπίσει τους προβληματισμούς της εφηβείας.
Με κεντρικό θέμα τον Μπομπ Ντίλαν κυκλοφόρησε το νέο τεύχος του ποιοτικού (και ανθεκτικού) περιοδικού «Μετρονόμος» (τεύχος 71) - που αξίζει, εκτιμώ, να του αφιερώσω τη σημερινή στήλη. Τα κείμενα για τον βραβευμένο με Νόμπελ Λογοτεχνίας τραγουδοποιό συνοδεύει το cd «Back Pages singing Bob Dylan», μια παραγωγή του Πάνου Κατσιμίχα που, όπως λέει ο ίδιος, «Ο Γιάννης και η Σοφία Τσίρου είναι ένα ντουέτο που όταν παίζουν Bob Dylan εμφανίζονται με το όνομα Back Pages. Αυτή τους η αγάπη τούς έφερε τον περασμένο χειμώνα στη μουσική σκηνή “Σφίγγα”, είναι πραγματικά σπουδαίοι».
Αλλά το ίδιο τεύχος συνοδεύεται από μία ακόμη προσφορά. Είναι το διπλό cd «Τραγούδια ευφρόσυνα» του Χρήστου Λεοντή που ερμηνεύουν οι: Δημήτρης Μητροπάνος, Μανώλης Μητσιάς, Γιάννης Κούτρας, Ιωάννα Φόρτη, Μαρία Σουλτάτου, Δώρος Δημοσθένους. Είναι από τη συναυλία που είχε διευθύνει ο συνθέτης το 2005 στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.
Και ακόμα, στο ίδιο τεύχος του «Μετρονόμου», μεταξύ άλλων, συνεντεύξεις με τους συνθέτες Δημήτρη Παπαδημητρίου, Χρήστο Νικολόπουλο, Βαγγέλη Γιαννάκη, κείμενο του Στέλιου Βαμβακάρη (που πέθανε πρόσφατα), αφιέρωμα στον Σταύρο Κουγιουμτζή (και συγκεκριμένα στο έργο του «Ο πρώτος ήλιος»), η δισκογραφία του Σπήλιου Μεντή. Ειδικότερα για τον Νικολόπουλο, ας αναφερθεί κι εδώ, στις 9 Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθεί στο Καλλιμάρμαρο συναυλία αφιερωμένη στα 55 χρόνια του στο τραγούδι, με τη συμμετοχή πολλών ερμηνευτών. Πολλά για τη δημιουργική διαδρομή του ιστορεί ο ίδιος ο Νικολόπουλος στην προαναφερόμενη συνέντευξη.
ΚΑΙ… Να θες να αποδράσεις –έστω και για λίγο– κι από κοντά φωτιές. Λες και ως η Μεγαλόχαρη να μας έχει ξεχάσει…
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας