Μια -ακόμη- βόλτα από το παρόν στο παρελθόν
«Ζούμε τη χειρότερη εποχή» αποφαινόταν σε ομήγυρη νέος, σχετικά, συνομιλητής, προκαλώντας τη σύμφωνη ή διαφορετική γνώμη των υπολοίπων: «Σωστά τα λες…», ο ένας. «Είσαι νέος και δεν ξέρεις. Κρίνεις από τα τελευταία χρόνια της πλαστής ευημερίας, ενώ σου διαφεύγει τι γίνεται στον υπόλοιπο κόσμο», ο άλλος.
Κι άρχισε (ο δεύτερος) ν’ αραδιάζει σειρά από συμβάντα των τελευταίων μόλις 50-60 ετών, «γιατί τα πιο πίσω ήταν ακόμη χειρότερα», με τα οποία εν πολλοίς συμφωνεί και ο συντάκτης του παρόντος. Και μέρες του τέλους του χρόνου που διανύουμε, ν’ αραδιάσω -τι άλλο;- μερικά (αφήνοντας απέξω την πολυκουβεντιασμένη χούντα), με την πιθανότητα ν’ ακούσω τακτικό αναγνώστη να παρατηρεί: «Πάλι στα παλιά στάθηκες…» Μα τα παρόντα καλύπτονται αρκούντως από άξιους νεότερους συνάδελφους, ακριβέ μου αναγνώστη. Οπότε πάμε:
● Ο Εμφύλιος έληξε το 1949, με τη νικήτρια παράταξη να τον κρατάει επί τριάντα και πλέον χρόνια, καθώς βόλευε την κυριαρχία της. Με το κυνήγι των «αντιφρονούντων» (εξορίες, καταδίκες -ακόμα και θανατικές- πιστοποιητικά «κοινωνικών φρονημάτων» για οτιδήποτε), πάντα με το πρόσχημα του κομμουνιστικού κινδύνου. Εκεί άλλωστε εξαντλούσαν τη δραστηριότητά τους και τα Σώματα Ασφαλείας, καθώς δεν είχαν ακόμη προκύψει ληστείες ντάλα μεσημέρι.
Στα ξένα
● Η Ελλάδα -κυρίως η επαρχιακή- απορφανιζόταν από το πλέον εύρωστο εργατικό δυναμικό της, που κατέφευγε για επιβίωση στα αγύριστα ξένα (κάτι που πληρώνουμε στις μέρες μας).
● Τα δικαστήρια είχαν να κάνουν κυρίως με εγκλήματα για «λόγους τιμής». Διέφθειρε κάποιος μια κοπέλα (έκανε δηλαδή έρωτα) κι αν δεν δεχόταν να την «αποκαταστήσει» (δηλαδή να τη στεφανωθεί) πάραυτα, είχε να κάνει με το μαχαίρι ή το κουμπούρι του πατέρα ή του αδελφού. Και υπήρχε περίπτωση το δικαστήριο -κυρίως ενόρκων- να αθωώσει τον φονιά: «Τι να κάνει ο άνθρωπος, δεν είχε μούτρα να βγει στην κοινωνία…»
● Η ενημέρωση γινόταν από τις εφημερίδες (λίγες τότε που ο κόσμος διάβαζε, πλήθος τώρα που δεν) και το κρατικό ραδιόφωνο, με τοπικά κυρίως νέα. Τι γινόταν στα ξένα μαθεύονταν -και αν- αργότερα. Ο,τι δε ντόπιο το κάλυπταν τα απογευματινά ή βραδινά «έκτακτα παραρτήματα» των εφημερίδων.
● Απαγορευμένα τα «επιλήψιμα» βιβλία και διωκόμενοι οι συγγραφείς τους (που πάντως για μια μερίδα νέων αποτελούσαν τον «μπούσουλα» για τις επιλογές της), ενώ η κυκλοφορία δίσκου με τραγούδια και ή παραγωγή κινηματογραφικής ταινίας απαιτούσε την άδεια της «Επιτροπής Ελέγχου», που ελλόχευε στο υπουργείο Προεδρίας, με τη θεματογραφία τους να ρίχνει όλα τα δεινά στην παλιοκοινωνία και τη μοίρα –όχι στην εξουσία…
● Παρά την ένδεια ωστόσο, υπήρχε και η μόδα, που ήθελε καλοντυμένους -ιδιαίτερα Κυριακές και γιορτές- γυναίκες και άντρες. Για τον πολύ κόσμο ωστόσο το καινούργιο ήταν απλησίαστο, οπότε βολεύονταν με τ’ απομεινάρια των μεγαλύτερων αδελφών ή τα παλιατζίδικα. Πού να φαντάζονταν πως θα ’ρχόταν μέρα όπου ό,τι τότε δήλωνε ένδεια ή τιμωρία θα γινόταν μόδα…
Παρ’ όλα αυτά…
● Γενικώς υπήρχε μια σχετική ανεμελιά, με τον κόσμο να βολεύεται με τα λίγα, να μην κλειδαμπαρώνεται και να κοιμάται τα καλοκαίρια στο μπαλκόνι μ’ ανοιχτά παράθυρα, χωρίς τον φόβο να ορμήσει κάποιος διαρρήκτης –τι να πάρει άλλωστε;
● Απαντοχή, τα λαχεία, με κυρίαρχο το Λαχείο Συντακτών -για την ενίσχυση των πενόντων δημοσιογράφων- που μοίραζε και ολόκληρες πολυκατοικίες. Ωσπου κάποια στιγμή έγινε Κρατικό και αντικαταστάθηκε από το λεγόμενο Αγγελιόσημο, με την παρούσα κυβέρνηση να υποχρεώνεται από τους δανειστές να το καταργήσει. Και, εν ολίγοις, να δημιουργηθεί ένα τεράστιο οικονομικό κενό για την περίθαλψη του δημοσιογραφικού κόσμου, η λύση του οποίου εξαρτάται από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, στο οποίο έχει προσφύγει η εργοδοσία που, μαθημένη να μην πληρώνει, αρνείται να καταβάλει ένα μικρό ποσοστό από τα έσοδά της το οποίο έχει οριστεί με κυβερνητικό νόμο.
● Οι γιορταστικές μέρες που διανύουμε δεν παύουν ωστόσο να είναι μέρες χαράς και προσδοκιών. Με τα παιδιά (όλο και λιγότερα, καθώς φυραίνουμε και ως παιδότοπος) να λένε τα κάλαντα συνοδευόμενα από κάποιον μεγάλο, από τον φόβο μήπως ορμήσει κάποιος αχρείος και τους αρπάξει την είσπραξη.
Αντε, και του χρόνου, που λέμε…
Στο πλαίσιο...
Βιβλία, νέα βιβλία, εκατοντάδες ή και χιλιάδες την τρέχουσα γιορταστική περίοδο, που θεωρείται η πιο εμπορική και για το βιβλίο. Με τον βιβλιόφιλο να έχει την ευχέρεια να προμηθευτεί, για τον εαυτό του ή δώρο, κάθε είδους. Τρανταχτή ένδειξη ότι, παρά την εισβολή της τεχνολογίας (όλα σ’ ένα μικρομαραφέτι), το βιβλίο αντέχει, αφού και μεγαλόσχημοι καταφεύγουν σ’ αυτό προκειμένου να εκφραστούν –βάλτε και το οικονομικό κέρδος.
Μια και ο λόγος, ακαδημαϊκό βραβείο στον Γιώργο και τον Κώστα Δαρδανό, των εκδόσεων Gutenberg και Τυπωθήτω, για την αδιάλειπτη προσφορά τους εδώ και 50 χρόνια στα γράμματα και τις επιστήμες, μέσω των καλαίσθητων εκδόσεών τους, που αποτελούν τους βασικούς πυλώνες της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής, όπως αναφέρεται στο σχετικό σκεπτικό.
«Το θαυματουργό νερό», που στις αρχές του ’70 δημιούργησε ελπίδες ως σωτήριο για τους καρκινοπαθείς, τώρα στη νεότερη έκδοση του μυθιστορήματος του Βασίλη Βασιλικού (εκδ. Ελληνική Παιδεία), που πρωτοκυκλοφόρησε το 1977. Συνοδεύεται από Επίμετρο του Βασίλη Κ. Καλαμαρά, ενώ η έκδοση είναι αφιερωμένη στον δημοσιογράφο Γιώργο Κοντοβά, «πληροφοριοδότη» του Βασιλικού στα χρόνια του «νερού».
«Ο καθρέφτης και άλλες πρόζες» (εκδ. Καλειδοσκόπιο) του Γιάννη Νεγρεπόντη (1930-1991). «Πρόζα στην πρόζα, σελίδα τη σελίδα, ο Νεγρεπόντης φωτογραφίζει τα πρόσωπα και τον χώρο της μεταπολεμικής πόλης, σχολιάζει και σατιρίζει τα παράδοξα και τα παράλογα που συμβαίνουν γύρω μας, διασκεδάζει, ανεπίτρεπτα σχεδόν, με τις καταστάσεις καθημερινής τρέλας, που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε», γράφει η Δήμητρα Α. Δημητρά που επιμελείται την έκδοση.
ΚΑΙ… «Του καρατόμησαν το χέρι» –από ραδιοφωνική ενημέρωση (Φονιάδες.)
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας