«Η ελληνική οικογένεια είναι ιδιόμορφη, με δυσκολία στην ανεξαρτησία»

Δύο οι πρωτιές: ένα καινούργιο έργο ενός νέου Ελληνα συγγραφέα παρουσιάζει το θέατρο «Τόπος Αλλού» στην Κυψέλη. Πρόκειται για το πρώτο θεατρικό έργο του Μιχάλη Μαλανδράκη «Ονειρα γλυκά», που σκηνοθετεί ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Μάξιμος Μουμούρης, ο οποίος, εκτός από τη Γιασεμί Κηλαηδόνη στον ρόλο της μάνας, αποσπά δύο επίσης εξαιρετικές ερμηνείες από τους πρωτοεμφανιζόμενους ηθοποιούς Δημήτρη Σέρφα και Νίκο Μπουκουβάλα.

Η δράση τοποθετείται σε ένα παλιό οικογενειακό ζαχαροπλαστείο στο Αιγάλεω, το οποίο παλεύουν να διατηρήσουν η μάνα με τους δυο γιους μετά τον τραγικό θάνατο του πατέρα. Οι απόψεις και τα «θέλω» όμως για την πορεία της οικογενειακής επιχείρησης συγκρούονται όταν η μητέρα με τον μεγάλο γιο της οικογένειας δεν θέλουν να αλλάξουν τίποτα, συνεχίζοντας να δουλεύουν σε αυτήν σαν να μην έχει συμβεί τίποτα, ενώ ο μικρός γιος πασχίζει να τους πείσει να το πουλήσουν και να κάνουν μια καινούργια αρχή μακριά από τις σκιές του παρελθόντος. Οι μεταξύ τους συγκρούσεις κορυφώνονται, αποκαλύπτοντας οικογενειακά μυστικά και συμβιβασμούς, συνθέτοντας ένα δράμα για τον εγκλωβισμό στην πραγματικότητα που κρατά δέσμιους τους ανθρώπους, ανήμπορους να ανοίξουν τα φτερά τους, θέτοντας ερωτήματα για τα όνειρα, τη μακρινή ιδέα της ευτυχίας αλλά και για όσους η ζωή πέφτει βαριά στους ώμους τους στερώντας τους τα περιθώρια ονειροπόλησης.

Ο 27χρονος συγγραφέας του έργου, Μιχάλης Μαλανδράκης, έχει ήδη εκδώσει δύο βιβλία (από τις εκδόσεις Πόλις πρόσφατα το «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» και το 2019 το «Πάτριοτ», για το οποίο είχε πάρει το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα 2020), παίζοντας με την ιδέα της συντριβής των ονείρων από μια αδυσώπητη πραγματικότητα. Απόφοιτος του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου, εργάζεται στο Τμήμα Μυθοπλασίας της ΕΡΤ, ενώ η συγγραφή ακολούθησε το ενδιαφέρον του για το σενάριο όταν σπούδαζε στη Σχολή Κινηματογράφου και Τηλεόρασης του Λυκούργου Σταυράκου. Και σε ό,τι αφορά τα βιβλία, βρήκε την ενθάρρυνση στο πρόσωπο της, διδάσκουσας εκεί, συγγραφέως Κάλλιας Παπαδάκη και αργότερα, στη δραματουργία, στο πρόσωπο του συγγραφέα Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, όταν παρακολούθησε τη Σχολή Πυροδότησης Θεατρικής Γραφής του Θεάτρου Πορεία.

● Εκτός από την κινηματογραφική αφήγηση, διατρέχει τα έργα σας η αδυναμία να συναντηθούν οι άνθρωποι με τις επιθυμίες τους;

Και τα τρία έργα μου ακουμπάνε στον ρεαλισμό και θεματικά ένα κοινό στοιχείο είναι η απόσταση ανάμεσα σε αυτό που θέλουμε και αυτό που μπορούμε να κάνουμε. Εκεί υπάρχει όλη η τραγικότητα του ανθρώπου: επιθυμούμε πράγματα που δεν μπορούμε να έχουμε, ξέρουμε το όριό μας, αλλά εμείς προσπαθούμε. Μπορεί να είναι ταυτόχρονα και πολύ γοητευτική η προσπάθεια να υπερβούμε τα όριά μας. Είτε όπως εδώ τα όριά μας είναι μια οικογένεια που έχει μια επιχείρηση και το ένα παιδί θέλει να ξεκινήσει κάτι καινούργιο και δεν μπορεί, είτε όπως στο «Πάτριοτ» είναι ένας Αλβανός δεύτερης γενιάς που δεν καταφέρνει να γίνει ο μουσικός που ονειρεύεται, είτε είναι όπως στο βιβλίο «Δυναμώστε τη μουσική παρακαλώ», όπου ο βασικός χαρακτήρας δεν αντέχει τον πόνο που βλέπει, το όριό του είναι μικρότερο από αυτό που πίστευε, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να βρει την ισορροπία ανάμεσα στο ενδιαφέρον του για τα γεγονότα και στα ίδια τα γεγονότα κι αυτό να τον οδηγήσει σε μια διαταραχή της ψυχικής του υγείας.

● Γιατί υπομένουμε την καθημερινότητα και τις ζωές μας σαν να είναι υπερβατική τιμωρία;

Αφενός υπάρχουν πρακτικοί λόγοι, όπως είναι το αν υπάρχει η οικονομική δυνατότητα, η τάξη των πραγμάτων, υποχρεώσεις που μας κρατούν καθηλωμένους όσο προσπαθούμε να διαχειριστούμε το πιο πρακτικό κομμάτι. Αλλά υπάρχει κι ένα άλλο, ο φόβος και η συνήθεια: για παράδειγμα στην περίπτωση που κάποιοι μπορεί να έχουν τη δυνατότητα να κάνουν κάτι, να έχουν συνηθίσει σε κάτι άλλο που δεν τους ικανοποιεί και να μην προσπαθούν να το βελτιώσουν. Συνηθίζουμε σε μια πραγματικότητα που δεν μας καλύπτει, αλλά δεν κάνουμε τίποτα, συνεχίζουμε σαν να είμαστε αθάνατοι, λέμε «δεν πειράζει», σαν να είναι λίγο παράλογο όλο αυτό.

● Πόσο μακρινή είναι η ιδέα της ευτυχίας;

Νομίζω ότι είναι πάρα πολύ μακρινή. Δεν μπορείς και να την ορίσεις κιόλας. Κανείς μας δεν ξέρει τι είναι αυτό, ειδικά για κάποιους ανθρώπους που δεν μπορούν να την πετύχουν και το μυαλό τους τρέχει και ζητά περισσότερα – γι’ αυτό και δεν είναι-είμαστε ευτυχισμένοι. Η ευτυχία είναι μια έννοια η οποία είναι πολύ δύσκολο να την ακουμπήσεις, αλλά δεν μπορώ να σκεφτώ και έναν άλλο τρόπο να ζεις εκτός από το να προσπαθήσεις. Είναι ο μόνος τρόπος, αλλιώς δεν ξέρω τι κάνουμε, μένουμε ακίνητοι; Αν και υπάρχουν πολλά χαρακτηριστικά παραδείγματα ανθρώπων που λες «αυτός πρέπει να είναι ευτυχισμένος, τα έχει όλα» και δεν είναι, δεν ξέρω...

● Τι εμποδίζει έναν νέο να ανοίξει τα φτερά του; Μπορεί η οικογένεια να αποτελεί τροχοπέδη, η κοινωνία, οι συνθήκες;

Αν και μεγάλωσα σε ένα ωραίο περιβάλλον, χωρίς συγκρούσεις, αυτό που παρατήρησα και έμαθα ως φοιτητής είναι ότι η ελληνική οικογένεια είναι ένα ιδιόμορφο δείγμα οικογένειας: υπάρχει μεγάλη εγγύτητα μεταξύ των μελών και μια δυσκολία στην ανεξαρτησία... Επίσης κατάλαβα ότι αυτή η αγάπη και η στήριξη δεν είναι ο κανόνας... Υπάρχει κάτι συντηρητικό και πιο σκληρό που μπορεί να φέρνει πιο κοντά τα μέλη της, αλλά ίσως υπάρχει και ένα τίμημα...

Για τη γενιά μου, ειδικά στην Ελλάδα, είναι οι οικονομικές συνθήκες πάρα πολύ σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας και πάρα πολλοί αναγκάζονται ακόμη και μετά τα 30 να μένουν με τους γονείς τους γιατί δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν. Πάρα πολλοί επίσης, ενώ άλλα σπούδασαν, συνεχίζουν την οικογενειακή δουλειά. Είναι νομίζω θέμα οικονομικής ανάγκης και όχι επιλογής...

ℹ️ Θέατρο Τόπος Αλλού (Κεφαλληνίας 17, Κυψέλη). «Ονειρα γλυκά» του Μιχάλη Μαλανδράκη. Σκηνοθεσία: Μάξιμος Μουμούρης. Σκηνικά-κοστούμια: Μίκα Πανάγου. Κίνηση: Νικολέτα Καρμίρη. Φώτα: Γιάννης Ζέρβας. Πρωταγωνιστούν: Γιασεμί Κηλαηδόνη, Δημήτρης Σέρφας, Νίκος Μπουκουβάλας. Κάθε Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή στις 20.30, μέχρι τις 28/4. Εισιτήρια 10-18 ευρώ. Προπώληση: more.com