Είναι το πρώτο έργο της ομάδας της («Bleu en Haut Bleu en Bas» -Μπλε Πάνω Μπλε Κάτω) και το πρώτο έργο μιας χρωματικής πενταλογίας που η δημιουργός του θεωρεί κάτι σαν την καλλιτεχνική της ταυτότητα. Έρχεται για τρίτη φορά στην Αθήνα προτού ταξιδέψει στη Μαδρίτη. Τίτλος του «Μπλε». Θέμα του το άγχος, οι κρίσεις πανικού, οι φόβοι μας, αλλά και η δυσκολία που έχουμε να μιλήσουμε για όλα αυτά, τη στιγμή που 40 εκατομμύρια ενήλικες Ευρωπαίοι από 18 έως 54 ετών υποφέρουν από διαταραχές άγχους.
Η Άννα Λεμονάκη, που έχει ως έδρα της τη Γενεύη, περιγράφει αυτή την περφόρμανς ως μανιφέστο λέξεων και ήχων ενάντια στον στιγματισμό που συνοδεύει τις ψυχικές ασθένειες, πιστεύει ότι οι διαταραχές άγχους οφείλουν να είναι δημόσιο θέμα και μας προτρέπει να αναλογιστούμε τι συμβαίνει όταν ξαφνικά γινόμαστε προσεκτικοί με τη ζωή και αντί να τη ζούμε μετατρεπόμαστε σε απλούς θεατές.
Στη δουλειά της ως σκηνοθέτιδα, συγγραφέας και ηθοποιός παίρνει ένα ρίσκο διαλέγοντας θέματα που την φοβερίζουν και βάζει στο επίκεντρο τις αντιθέσεις για να τις εξερευνήσει: από τη σιγουριά στην αβεβαιότητα, από την τρυφερότητα στη σκληρότητα, από τη σιωπή στην κραυγή, από την ένταση στη νηνεμία, από το θέατρο στο αντιθέατρο.
«...Ποιος φοβάται τα δάκρυα του; ή να χαμογελάσει παραπάνω απ' όσο πρέπει; Τα γηρατειά; Τα γερασμένα όνειρα; Την ανεργία; Και φυσικά μιλάω για τη συναισθηματική ανεργία. Την ευθύνη; Να φέρεις ένα παιδί στον κόσμο; Nα πεις την αλήθεια στο παιδί σου; Να ανοίξεις την παλάμη σου και να αφήσεις το παιδί σου να πετάξει όπου το τραβά η όρεξη του; Nα ξεχάσεις το παιδί που ήσουν κάποτε; Να πεις Όχι και να το υποστηρίξεις; Να πεις Ναι στο ρίσκο. Να πεις συγγνώμη όταν έχεις κάνει μαλακία. Συγγνώμη, έκανα μαλακία. ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΝΑ ΑΝΟΙΞΕΙ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΚΑΙ ΝΑ ΔΕΙ ΓΥΡΩ ΤΟΥ; Nα ζήσεις την ευτυχία που σου χτυπά την πόρτα;...» είναι ένα απόσπασμα από το έργο-περφόρμανς, που θα παρουσιάσει στον χώρο Πλύφα, η συνομιλία μιας ηθοποιού κι ενός μουσικού που συντονίζονται για να οδηγήσουν το θεατή στην καρδιά της προσωπικής αλήθειας που κρύβεται πίσω από το άγχος με κυρίαρχο στοιχείο το νερό, πηγή ζωής, σύμβολο κάθαρσης και εξαγνισμού, στοιχείο που η διαρκής ροή του συντηρεί το περιβάλλον και ωφελεί ποικιλοτρόπως τη ζωή.
«Ο άνθρωπος αισθανόταν άγχος ανέκαθεν. Αντίθετα με παλαιότερες εποχές, όπου η άγνοια ήταν αυτή που απειλούσε τον άνθρωπο προκαλώντας του φόβο και άγχος, σήμερα είναι η υπερπληροφόρηση» παρατηρεί για τα γενεσιουργά αίτια του άγχους και τα ψυχοσωματικά του συμπτώματα, τα οποία πραγματεύεται σε μια περφόρμανς που αφορά τελικά την ευαλωτότητα του ατόμου.
Με αφορμή αυτή την εμφάνισή της στην Αθήνα συζητήσαμε για τη δουλειά της.
• Θέλετε να μας παρουσιάσετε το πρότζεκτ με τα χρώματα;.
«Πρόκειται για μια πενταλογία χρωμάτων. Από την πρώτη στιγμή είχα σκεφτεί τα πρώτα τρία. Το Μπλε, το Αιματηρό Φούξια και το Λευκό. Το Μπλε είναι το χρώμα που για μένα συμβολίζει άριστα τη διαταραχή άγχους, μια θάλασσα που άλλοτε είναι φουρτουνιασμένη κι άλλοτε λάδι, ένα χρώμα πολύ οικείο για όποιον έχει μεγαλώσει στην Ελλάδα, ένα χρώμα που σου λείπει πολύ όταν ζεις στην κεντρική Ευρώπη για χρόνια, ένα χρώμα που πολλές φορές νιώθεις ότι είναι απέραντο κι άλλες φορές κρύβει μέσα του μια βαθιά μελαγχολία.
Το Φούξια είναι για μένα ένα χρώμα έχει ζωντάνια, θερμότητα, τρέλα, ερωτισμό, παιδικότητα, ρομαντισμό... Το βάφτισα Αιματηρό Φούξια γιατί το έργο αυτό μιλάει για τον έρωτα, για την αθωότητα, για τη βία που μπορεί να υπάρχει ανάμεσα σε ένα ζευγάρι όταν πια η αγάπη έχει εξαφανιστεί, για μια κόρη που θέλει να ζήσει τον έρωτα της και οι γονείς της τη σαμποτάρουν, είναι ένα έργο φλογερό. Με ατμό. Εκρηκτικό. Εξού και το χρώμα.
Όσο για το Λευκό, είναι ένας άλλος κόσμος. Μιλά για το θάνατο, είναι ένα έργο λίγο πειραχτήρι, παίζει με τη θνητότητα μας και έχει συγχρόνως μια ατμόσφαιρα γιορτινή και συγκινητική, σου λέει έλα να χαρούμε τη ζωή γιατί μία είναι, δεν έχει άλλη μετά, πέρασε, πάει, έφυγε. Ήθελα κάτι απαλό σαν χρώμα, εναέριο, σχεδόν διάφανο, είναι λες και το λευκό είναι ένα χρώμα που έρχεται και μας αγκαλιάζει όλους. Ένα χρώμα που θα σε ξαλαφρύνει, δεν θα σε κουράσει. Όταν έγραφα το Λευκό μου ήρθε η ιδέα για το χρυσό, το G.O.L.D. (Glory Of Little Dreams).
Για μένα αδιανόητα αντιφατικό χρώμα. Λαμπερό, αστραφτερό και συγχρόνως κρύβει τόσο πόνο από πίσω του. Αντιπροσωπεύει το κύρος, τον πλούτο και τη δύναμη. Ωστόσο, ο χρυσός είναι επίσης ένα χρώμα πίσω από το οποίο κρύβεται πολλή ανομία και δυστυχία. Ένα μυθικό χρώμα που δεν παύει ποτέ να προκαλεί αντιπαραθέσεις, ένα βερνίκι που κρύβει -συχνά λιγότερο αποτελεσματικά απ' όσο θα θέλαμε- τη συνηθισμένη, χονδροειδή, ενίοτε ντροπιαστική ύλη πάνω στην οποία είναι επικαλυμμένο. Είναι το χρώμα που μου θυμίζει περισσότερο την αδικία, τον σημερινό κόσμο της εργασίας, που χαρακτηρίζεται από τη νεωτερικότητα και την ταχύτητα στο όνομα της προόδου, αλλά ποια πρόοδο; Μιλάμε για την πρόοδο του φαίνεσθαι ή για κάποια πρόοδο με ουσία;
Για τον χρυσό που κοσμεί τις τεράστιες αίθουσες γκαλά του βόρειου ημισφαιρίου, πόσοι εργάτες υφίστανται εκμετάλλευση στο νότιο ημισφαίριο; Κάτω από το εκκωφαντικό χειροκρότημα των καλεσμένων με τα κυριακάτικα ρούχα τους, πόσοι αθόρυβοι αναστεναγμοί στα υπόγεια λατομεία;
Το G.O.L.D. μιλάει για το θέμα της αποτυχίας, για τη δόξα, για την ήττα, για το χώρο της εργασίας και για το πόσο χώρο παίρνει μέσα στη ζωή μας, για τη σκληρότητα και τον ανταγωνισμό που υπάρχει στην εποχή μας, για τα ατελείωτα διπλώματα που στο τέλος δε χρησιμεύουν προκειμένου να βγάλεις τα προς το ζην, για το πένθος και την απώλεια.
Και όταν έγραφα το G.O.L.D. σκέφτηκα το BLACK : What a Beauty-Full Catastrophe.
Το BLACK είναι ένα έργο που μιλάει για την κατάρρευση, την προσωπική κατάρρευση, την κοινωνική, την ανθρώπινη, την κλιματολογική, την πολιτική.
Ξέρουμε ότι όλα θα καταρρεύσουν. Ξέρουμε ότι δεν πρέπει να τρώμε πλέον κρέας. Ή να πετάμε. Ή να αγοράζουμε καινούργια ρούχα. Ή να κάνουμε παιδιά. Ή να οδηγούμε αυτοκίνητο. Ή να ανάβουμε φωτιές στο δάσος. Είμαστε επαρκώς ενημερωμένοι, προειδοποιημένοι και ειδοποιημένοι. Έχουμε δει τις ταινίες, έχουμε διαβάσει τα βιβλία, έχουμε ακούσει τις προειδοποιήσεις. Και όμως. The show still goes on...
Ας πούμε λοιπόν ότι σίγουρα δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να γράψουμε ένα ακόμη θεατρικό κείμενο για το οικολογικό ζήτημα. Και όμως, μπορούμε πραγματικά να μιλήσουμε για κάτι άλλο; Στο ΒLACK, το οποίο ολοκληρώνει τη σειρά θεατρικών κειμένων μου για τα χρώματα, αναρωτιέμαι πώς πρέπει να προσεγγίσουμε αυτό το κρίσιμο θέμα.
Το γράφω μαζί με τη συγγραφέα Julie Gilbert και χαίρομαι πολύ που είμαστε δύο στα ταξίδι της συγγραφής. Το BLACK το φαντάζομαι σαν ένα συνέδριο των Ηνωμένων Εθνών όπου όλα καταρρέουν με μια οπερατική φόρμα. Είδομεν. Θα παρουσιαστεί το 2025 στην Comédie στη Γενεύη».
• Τι σας καθοδηγεί στη δουλειά σας;
«Με καθοδηγεί το πού βρίσκεται η δικιά μου ζωή στη συγκεκριμένη στιγμή που δημιουργώ. Όταν έγραφα το Μπλε ζούσα κάτω από την τυραννία των κρίσεων πανικού, οπότε λέω θα γράψω γι' αυτό. Όλα τα θέματα της πενταλογίας είναι ταμπού. Το άγχος ταμπού, προσπαθούμε να το κρύψουμε, το ότι άντρες χτυπάν τις γυναίκες τους ταμπού, ο θάνατος και η σχέση μας με αυτόν ταμπού, η ανεργία ταμπού, το πένθος ταμπού, το ότι δε θα έχουμε νερό να πιούμε μέγα ταμπού. Με καθοδηγεί ο ειρμός, η ανάγκη να μιλήσω για ένα συγκεκριμένο θέμα, να το ξετινάξω από πάνω μέχρι κάτω γράφοντας του και να του δώσω δημόσιο χώρο παρουσιάζοντας το. Αν δε νιώθω ότι καίγομαι να μιλήσω για κάτι, δε γράφω για αυτό».
• Ποιο είναι το επίκεντρο της περφόρμανς που θα μας παρουσιάσετε στην Αθήνα;
«Στο Μπλε μοιράζομαι την προσωπική μου εμπειρία από τις κρίσεις πανικού και ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τον άνθρωπο που το ζει αλλά και για τους γύρω του. Είναι μια περφόρμανς όπου το νερό έχει ένα κεντρικό στοιχείο στη σκηνογραφία, είναι λες και κολυμπάμε όλοι μαζί μέσα στην εξομολόγηση που γίνεται. Είναι μια περφόρμανς με χιούμορ επίσης, γιατί μερικές φορές η κατάσταση είναι αφόρητα κωμικοτραγική».
♦ Πληροφορίες
ΜΠΛΕ
- Κείμενο, σκηνοθεσία, ερμηνεία: Άννα Λεμονάκη
- Μουσικός επί σκηνής & ερμηνεία: Gary Salomon
- Δραματουργία: Μυρτώ Προκοπίου, Aurélien Patouillard
- Βοηθός σκηνοθέτιδας στην Αθήνα: Δώρα Ξαγοράρη
- Σκηνογραφία: Άννα Λεμονάκη
- Φωτισμός: Renato Campora
- Φωτογραφίες: Tim Robert-Charrue, Yuri Tavares
- Πλύφα (Κορυτσάς 39, Βοτανικός)
- Δευτέρα (26/2, 4/3, 11/3) και Τρίτη (27/2, 5/3, 12/3, 19/3, 26/3) στις 21:00
- Διάρκεια 90'
- Εισιτήρια 10-15€, προπώληση ticketservices.gr
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας