«Ο καραγκιοζοπαίχτης πρέπει να αφουγκράζεται συνεχώς την εποχή του»

«Ε ρε γλέντια... θα φάμε, θα πιούμε και νηστικοί θα κοιμηθούμε...»: πόση πολιτική κριτική και κοινωνική σάτιρα μπορεί να κρύβεται σε μια φράση που έρχεται από παλιά, συμπυκνώνει τη λαϊκή κουλτούρα στην οποία πολλοί μεγάλοι καλλιτέχνες υποκλίθηκαν και ακούει στο όνομα «Καραγκιόζης»; Ο ανυπότακτος πρωταγωνιστής του παραδοσιακού θεάτρου σκιών απέκτησε... στέγη. Στέγη; Σίγουρα πάντως απέκτησε Paraga, που εγκαινιάζεται μεθαύριο, Κυριακή.

Ιδρυτές της ομάδας «Φιγούρες και Κούκλες», ρέκτες του πρωταγωνιστή της λαϊκής κουλτούρας, έχοντας κοινωνήσει για δεκαετίες στη... φιλοσοφία του, η Αλεξία Αλεξίου και ο Τάσος Κώνστας εγκαινιάζουν το όνειρό τους: στον νέο χώρο τους, στην Καλλιρρόης 89, εκτός από τις παραστάσεις, τα εργαστήρια Καραγκιόζη και κουκλοθέατρου και μια σειρά πολιτιστικών δρώμενων, θα υπάρχει σύντομα και νυχτερινός μπερντές, που θα ανοίγει σε εκδηλώσεις για μεγάλα παιδιά και ενηλίκους. Πρόκειται για την ίδρυση βραδινής σκηνής Θεάτρου Σκιών, με τίτλο «Karagiozis and his friends», η οποία υπόσχεται την επιστροφή του «πολύπαθου» Καραγκιόζη στις ρίζες του, την ατόφια κοινωνική σάτιρα.

Μιλήσαμε για το εγχείρημα με τον Τάσο Κώνστα -στον οποίο ο θρυλικός καραγκιοζοπαίχτης Ευγένιος Σπαθάρης παρέδωσε τις... «φιγούρες» του.

● Πώς προέκυψε η ανάγκη για τη δημιουργία ενός νέου χώρου;

Συμπληρώνοντας προσωπικά σχεδόν τριάντα χρόνια πορείας στο θέατρο σκιών και αντίστοιχα στον χώρο του κουκλοθέατρου η Αλεξία Αλεξίου, και ταυτόχρονα είκοσι πέντε χρόνια λειτουργίας της μόνιμης σκηνής μας, «Φιγούρες & Κούκλες» (στην Πλάκα και στο Παλαιό Φάληρο), αναζητούσαμε τρόπους εορτασμού όλων αυτών των «γενεθλίων». Οι συγκυρίες ευνόησαν να γιορτάσουμε για όλα αυτά σε ένα νέο, αναβαθμισμένο «σπίτι», όπου μικροί και μεγάλοι θα μπορούμε να παίζουμε, να βλέπουμε και να μαθαίνουμε θέατρο σκιών και κουκλοθέατρο, αλλά και να φιλοξενούμε συγγενείς τέχνες και καλλιτέχνες.

● Τι αντιπροσωπεύει για εσάς η λαϊκή φιγούρα του Καραγκιόζη;

Είναι ο διαχρονικός λαϊκός ήρωας, η λαϊκή ψυχή, η λαϊκή φωνή. Είναι το ανένταχτο, ελεύθερο πνεύμα, η αλήθεια που πολλοί σκεφτόμαστε αλλά λίγοι φωνάζουμε και πιο λίγοι αντέχουμε να την ακούμε. Αυτός είναι ο Καραγκιόζης. Κι αυτό θα συναντά ο θεατής στο Paraga.

● Υπάρχει μια αναβίωση του Καραγκιόζη, τα τελευταία χρόνια. Πού οφείλεται αυτό κατά τη γνώμη σας;

Επί της ουσίας, θεωρώ ότι, στη σωστή του έκφανση, έχουμε να κάνουμε με ψυχαγωγία. Η «νέα γενιά» καραγκιοζοπαιχτών, που ξεκινάγαμε τη στράτα μας πριν από τριάντα χρόνια, αποτελούμενη από ανθρώπους που συνειδητά, με πείσμα, έκαναν το χόμπι τους επάγγελμα, έσκυψε, έπειτα από μαθητεία και γνώση, με σεβασμό πάνω στο λαϊκό αυτό είδος θεάτρου. Επικαιροποίησε τον συμβολικό του χαρακτήρα και τον λόγο του. Κάναμε, δηλαδή, ό,τι κάθε ευσυνείδητος κρίκος μιας αλυσίδας παραδοσιακής τέχνης οφείλει να κάνει. Διάσωση και σωστή διάδοση. Αυτό έκαναν και οι παλαιότεροι μαστόροι της τέχνης μας στη δική τους εποχή... Το θέαμα πρέπει να αναζωογονείται και να δηλώνει «παρών» και όχι απλά να συντηρείται και να αρχειοθετείται στα μουσεία. Αυτό υπηρετούμε στις παραστάσεις μας και αυτό διδάσκουμε στα εργαστήριά μας σε μελλοντικούς συναδέλφους.

● Τι έχει αλλάξει από το παλιό θέαμα, τι θα λέγαμε δηλαδή σήμερα «ξεπερασμένο» και τι παραμένει αναλλοίωτο;

Εν αρχή είναι ο λόγος. Ο αυτοσχέδιος λόγος έχει δυναμική και πρέπει να αφορά το σήμερα. Ο λόγος ανέκαθεν ήταν επίκαιρος. Εκσυγχρονίζοντας τον λόγο, κεντρίζεις το ενδιαφέρον του σημερινού θεατή. Η δοσολογία απαιτεί μαεστρία και στέρεα γνώση της θεμέλιας παράδοσης. Σε κάθε παράσταση, «ακροβατώ». Ο συμβολισμός, επίσης, των χαρακτήρων - τύπων, ηρώων πρέπει να βρίσκει τη θέση του στο σήμερα. Η εποχή τρέχει και εμείς μαζί της. Ο καραγκιοζοπαίχτης πρέπει να αφουγκράζεται συνεχώς την εποχή του και, σε κάθε παράσταση, το διαφορετικό κοινό του. Οι προσλαμβάνουσες και τα μηνύματα πρέπει να αφορούν το τώρα. Ο σημερινός θεατής -ενήλικος ή ανήλικος- είναι πολύ πιο απαιτητικός από αυτόν του χθες.

● Ποιο είναι το σκεπτικό πίσω από τις βραδινές παραστάσεις για «μεγάλα παιδιά»;

«Αν συναντούσες τον Καραγκιόζη σήμερα μπροστά σου, τι θα ‘θελες να του πεις, να τον ρωτήσεις, να μοιραστείς μαζί του; Πώς βλέπεις τα πράγματα εσύ έξω απ’ το πανί και πώς αυτός πίσω από αυτό;». Aυτό ήταν το ερώτημα που έθεσα σε αγαπημένους φίλους και αυτοί ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό στην πρόσκληση. Ο Θανάσης Παπαγεωργίου, ο Δημήτρης Πιατάς, ο Γιάννης Μποσταντζόγλου, ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, ο Αλκιβιάδης Κωνσταντόπουλος, ο Βασίλης Τσελφές, είναι οι πρώτοι φίλοι που θα τα πουν με τον Καραγκιόζη στο Paraga και η παρέα μεγαλώνει.

Κάθε καλεσμένος θα επιλέγει να συζητήσει ένα θέμα με τον χάρτινο λαϊκό θυμόσοφο και όλοι μαζί, μια παρέα, θα συζητάμε, θα γελάμε, θα τραγουδάμε και ωραία θα περνάμε.

♦ Πληροφορίες:

• “Τα γλέντια του Καραγκιόζη» - Θέατρο Σκιών Τάσου Κώνστα + Paraga Band Παράσταση Καραγκιόζη με ζωντανή μουσική για παιδιά ηλικίας 4+. Κυριακή 12.00. Διάρκεια 60΄. Εισιτήριο 8€

•​​​​​​​ «Φτιάχνω τον Καραγκιόζη μου». Εργαστήριο κατασκευής φιγούρας για παιδιά ηλικίας 4+. Κυριακή 13.00 (Απαραίτητη η τηλεφωνική κράτηση θέσης). Διάρκεια 45΄. Συμμετοχή 7-8€(συμπεριλαμβάνονται υλικά)

•​​​​​​​ «Ήταν ένα μικρό χαρτάκι» - ΚουκλοΘέατρο Αλεξίας Αλεξίου βασισμένο σε ένα παραμύθι των Aντιγόνης Παρούση, Αλέξη Κυριτσόπουλου. Σκηνοθεσία: Αντιγόνη Παρούση. Μουσική: Nικόλας Τσαφταρίδης. Στίχοι: Mαργαρίτα Κουλεντιανού. Εμψύχωση , σχεδιασμός , υλοποίηση δράσης : Aλεξία Αλεξίου. Για παιδιά ηλικίας 4-8 ετών. Διάρκεια 50΄. Εισιτήριο 8€. Προπώληση viva. Σάββατο 18, 25/11, 2, 9, 16/12, 13, 20, 27/1. Ώρα έναρξης: 17.30.

•​​​​​​​ «Ο Καραγκιόζης & οι φίλοι του!» Αν συναντούσες τον Καραγκιόζη σήμερα, τι θα τον ρωτούσες; Ιδέα - Σύλληψη: Τάσος Κώνστας

Οι ημερομηνίες και τα ονόματα όλων των καλεσμένων θα ανακοινωθούν σύντομα

PARAGA -χώρος τεχνών (Καλλιρρόης 89 Ν. Κόσμος, Μετρό «Φιξ», Τραμ «Κασομούλη»). Τηλ. 2103227507 - 6937714733