«Οι καραντίνες και οι χειρισμοί της κυβέρνησης ισοπέδωσαν τους καλλιτέχνες»

Μπορεί να πέρασε στο τμήμα πληροφορικής του ΕΚΠΑ, όμως ο Γιάννης Κόκας κατάλαβε, συμμετέχοντας στη θεατρική ομάδα του πανεπιστημίου, ότι αυτό που τον κάνει ευτυχισμένο είναι το θέατρο. Γράφτηκε στη δραματική σχολή του Θέατρου Τέχνης, αποφοίτησε, ξεκίνησε να δουλεύει ως ηθοποιός και κάπου εκεί βίωσε την εκμετάλλευση με τις απλήρωτες πρόβες και την ανασφάλιστη εργασία. Δεν έμεινε με σταυρωμένα χέρια, δημιούργησε την ομάδα «Άλμπατρος» και από το 2014 πραγματοποιεί σεμινάρια για επαγγελματίες, αλλά και ερασιτέχνες ηθοποιούς, ενώ η παράστασή της ομάδας, «Γιαλήτες ή αλλιώς αλήτες του γιαλού» άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις πριν δύο χρόνια στο θέατρο Φούρνος. 

Αύριο Κυριακή, 28 Μαΐου, θα κάνει πρεμιέρα στο χώρο Κ4, ένα δικό του έργο με πρωταγωνιστές δύο νέους ηθοποιούς, αποφοίτους των σεμιναρίων του. Ο ίδιος δηλώνει περήφανος που μας συστήνει τον Σταύρο Καραμπάτσο και την Ντορίτα Μπακατσέλου. 

Το ενδιαφέρον είναι ότι εμπνεύστηκε την ιστορία που παρουσιάζει από μια δυσάρεστη εμπειρία που είχε ένας αγαπημένος του φίλος, την περίοδο που ο κορονοϊός ήταν σε έξαρση. 

● Πείτε μας λίγα λόγια για την αληθινή ιστορία πίσω από την παράσταση «Στέλιο Ξύπνα!».

To 2009, γνώρισα έναν άνθρωπο που επηρέασε πολύ τη ζωή μου και την καθόρισε σε μεγάλο βαθμό, ήταν ο Στέλιος Γκούσκος. Το φθινόπωρο του 2009 και με μεγάλη εσωτερική αντίσταση, πήγα να παρακολουθήσω πρώτη φορά ως μαθητής, πρόβα φοιτητικής θεατρικής ομάδας (ΔΡΥΣ, Ε.Κ.Π.Α.). Την πρώτη μέρα λοιπόν θυμάμαι, λέγαμε όλοι τα ονόματα μας καθισμένοι σε έναν κύκλο (πολύ αμήχανο για μένα τότε όλο αυτό) και υπήρχε εκεί δίπλα μου ένας τύπος πολύ χαμογελαστός και χαλαρός, ο Στέλιος, ο οποίος αφού είπε το όνομα του, λίγο μετά σηκώθηκε στα καλά καθούμενα και έπαιξε έναν κωμικό μονόλογο, αυτοσχεδιαστικά, μπροστά σε όλους! Με αληθινό παράπονο, εκρηκτική ενέργεια και αυτοσαρκασμό, άρχισε να μας μιλάει άνετα για τις «πεσμένες σεξουαλικές του επιδόσεις», γυρεύοντας λύσεις ως ρόλος. Μαγεύτηκα... Από τη μια στιγμή στην άλλη, αυθόρμητα και χωρίς προειδοποίηση, ένας άνθρωπος έπαιζε φλογερά θέατρο δίπλα μου! Ήθελα να ξαναέρθω, να τον δω να παίζει, να τον γνωρίσω, να μάθω τα πάντα για αυτόν, να γίνουμε φίλοι. Και έτσι κι έγινε και με επηρέασε πολύ σε όλα ο Στέλιος… Την επόμενη χρονιά μάλιστα, ανέλαβε τη σκηνοθεσία του έργου που θα ανέβαζε η πανεπιστημιακή ομάδα και μου έδωσε όλη την πίστη και την ώθηση που χρειαζόμουν ως ηθοποιός, ώστε τελικά  να το κυνηγήσω το όνειρο και να δώσω εξετάσεις σε δραματική σχολή, ακριβώς μετά τη λήξη των παραστάσεων. 

Τα χρόνια πέρασαν αλλά ο Στέλιος πάντα είναι εκεί για μένα, νοιάζεται, ρωτάει, στηρίζει. Είναι ο πρώτος και μεγαλύτερος δάσκαλος που είχα στο θέατρο, αυτός που πίστεψε σε εμένα και στο ταλέντο μου, από την αρχή μέχρι σήμερα.

Τον Μάρτιο του ‘21 πληροφορήθηκα ότι ο Στέλιος έπεσε σε κώμα από Covid. Τα πράγματα έγιναν πολύ δύσκολα τότε. Ο Στέλιος σε κώμα… Και το κώμα έγινε διαρκείας. «Του είπα σ’ αγαπώ;» «Του έδειξα την ευγνωμοσύνη μου;» «Πόσο καιρό είχα να τον δω;» «Θα τον δω ξανά;», δύσκολα. Και τώρα που ανακαλώ αυτές τις στιγμές, συγκινούμαι, μεγάλα ζόρια. Δε θέλω να πω άλλα από σεβασμό στην περιπέτεια του Στέλιου και των ανθρώπων του, άλλωστε τα λέει η παράσταση. Είμαι ευγνώμων που ο Στέλιος ξύπνησε, είδε πρόβα του «Στέλιο Ξύπνα!», θα είναι στην πρεμιέρα και το χαίρεται και το ζει μαζί μας όλο αυτό που συμβαίνει. Δεν θέλω κάτι άλλο, νιώθω ήδη γεμάτος, πλήρης, ανακουφισμένος. 

● Οι ηθοποιοί που πρωταγωνιστούν στην παράσταση είχαν παρακολουθήσει τα σεμινάρια που κάνετε με την ομάδα «Άλμπατρος». Πείτε μας δύο λόγια γι’ αυτά.

Τα Σεμινάρια Υποκριτικής «Άλμπατρος» ξεκίνησαν τον Απρίλη του 2014 και αυτήν τη στιγμή τρέχει ο 24ος κύκλος τους, ενώ νέος κύκλος ξεκινάει ξανά από Σεπτέμβρη. Τόσο η Ντορίτα Μπακατσέλου, όσο και ο Σταύρος Καραμπάτσος έχουν πάρει μάσκα αποφοίτησης από αυτά (ναι εμείς δίνουμε μάσκα Άλμπατρος, όχι χαρτί), έπειτα από πολλά χρόνια κοπιαστικής παρακολούθησης, κάτι που έχουν καταφέρει 4-5 ηθοποιοί σε εννέα χρόνια λειτουργίας, ανάμεσα σε εκατοντάδες μαθητές που έχουν περάσει από τα σεμινάρια μας μέχρι στιγμής. Τα σεμινάρια μεγάλωσαν, έχουν τη δική τους ιστορία πια και η ομάδα «Άλμπατρος» την τιμάει έμπρακτα, χρησιμοποιώντας στο «Στέλιο Ξύπνα!» αποκλειστικά ηθοποιούς - απόφοιτους των σεμιναρίων, πολιτική που θα ακολουθηθεί ακόμη πιο έντονα τα επόμενα χρόνια, γιατί «αν δεν παινέψεις το σπίτι σου…»…

Είναι μεγάλη μου χαρά και τιμή που συνεργάστηκα, ως δάσκαλος αλλά και ως σκηνοθέτης, με δύο πολύ ζεστούς ανθρώπους, δύο εξαιρετικά προικισμένους νέους ηθοποιούς. Ο Σταύρος και η Ντορίτα είπαν «ναι», χωρίς να ξέρουν πολλά και με εμπιστεύτηκαν σε ένα εγχείρημα πολύ δύσκολο. Ελπίζω να τους αγκαλιάσει ο κόσμος, όπως αγκάλιασαν οι ίδιοι εμένα, τον Στέλιο, τα σεμινάρια, την παράσταση!  

● Αν και νέος στην ηλικία, διδάσκετε υποκριτική, σκηνοθετείτε, γράφετε και παίζετε. Σας ελκύει κάτι περισσότερο ή τα βλέπετε όλα σαν μια αλληλένδετη διαδικασία;

Από ανάγκη ξεκίνησα να διδάσκω. Ποτέ δεν περίμενα ότι θα γίνω εκπαιδευτής ηθοποιών, ούτε το ήθελα. Κατευθείαν, μόλις αποφοίτησα από τη σχολή, το καλοκαίρι του ’14, βρέθηκα να κάνω πρόβες ως ηθοποιός για 2-3 θεατρικές παραγωγές. Τα Χριστούγεννα του ίδιου έτους κι ενώ είχα πεθάνει στη δουλειά, σε απλήρωτες πρόβες για πρεμιέρες που δεν έγιναν και σε απλήρωτες πρόβες για πρεμιέρες που έγιναν (και δεν πληρώθηκα πάλι), βρέθηκα να μην έχω να φάω από την αφραγκία. Στη σχολή επίσης τα προηγούμενα χρόνια, είχα παίξει σε παραγωγές χωρίς να πληρώνομαι ως ηθοποιός, ούτε καν να ασφαλίζομαι… Κατάλαβα τότε και με τον δύσκολο τρόπο, ότι φτάνει, αρκετά πια! Ότι πρέπει να αναθεωρήσω απόψεις μου για ανθρώπους και πράγματα που με είχαν καταντήσει έναν δυστυχισμένο και φτωχό χομπίστα. Ξεκίνησα τότε να λέω ΟΧΙ ως ηθοποιός σε προτάσεις δειλά -δειλά και ξεκίνησα δειλά -δειλά επίσης να αμείβομαι για την εργασία μου από μαθητές, που τον πρώτο χρόνο τους έκανα δωρεάν και πειραματικά μαθήματα. Ο εκπαιδευτής, τα Σεμινάρια «Άλμπατρος» και μια ελπίδα για πιο αξιοπρεπή ζωή και καριέρα είχαν ξεκινήσει… 

Ευχαριστώ θερμά στο σημείο αυτό, όσους με εκμεταλλεύτηκαν/αδίκησαν εργασιακά ή παιδαγωγικά στο θέατρο, όσους μου έκλεισαν την πόρτα ή με στοχοποίησαν άδικα ως καλλιτέχνη ή ως άνθρωπο ή ως εκπαιδευτή, όλα αυτά τα χρόνια. Με έκαναν αυτό που είμαι τώρα και γιγάντωσαν τα σεμινάρια μας που αποτελούν πια κοινότητα, καταφύγιο και ορμητήριο καλλιτεχνικής δημιουργίας για μένα και τόσους καλλιτέχνες της χώρας. 

● Η ηρωίδα σας στο έργο για να αντέξει μια τόσο δύσκολη κατάσταση παίζει θέατρο μόνη στο σπίτι της. Πόσο σας έχει βοηθήσει προσωπικά η τέχνη του θεάτρου στη ζωή σας;

Η υποκριτική με έχει διδάξει να εκφράζομαι και να διαχειρίζομαι καταστάσεις, ειδικά στα πολύ άσχημα, σαν αυτό που κάνει η Αριάδνη στο έργο, ναι. Όσον αφορά το «Στέλιο Ξύπνα!», αυτό με έγραψε, όχι εγώ, καθώς δεν ήξερα τι άλλο να κάνω για να διαχειριστώ την απελπισία μου. Οι καραντίνες, οι εγκλεισμοί και οι χειρισμοί της κυβέρνησης ισοπέδωσαν τους καλλιτέχνες στην Ελλάδα και μαζί τους και μένα και τους «Άλμπατρος», σεμινάρια και ομάδα. Και τότε έγινε κι αυτό, ο Στέλιος σε κώμα…Ξαναλέω λοιπόν, αυτό με έγραψε και με έσωσε ψυχολογικά. Δύο χρόνια τώρα και με αλλεπάλληλες αναβολές, λόγω συνθηκών πανδημίας και φτωχοποίησης προσωπικής, αγωνίζομαι να ανέβει το «Στέλιο Ξύπνα!» και να που έγινε! Είμαι τόσο χαρούμενος που πληρώθηκαν επίσης οι ηθοποιοί τις πρόβες τους, ήταν μεγάλος στόχος για μένα, ιερός και άξιζαν όλα τα βάσανα και τα… δανεικά.

● Μπορεί η Τέχνη γενικότερα να μας σώσει;

Η  Τέχνη δεν ξέρω αν σώζει. Δεν θέλω να είμαι ιδεαλιστής, όσο κι αν την αγαπώ. Γνωρίζω ότι η Τέχνη δεν ξεδιψάει έναν διψασμένο, ούτε ταΐζει έναν πεινασμένο. Άρα όχι, πιστεύω ότι η Τέχνη δε σώζει έναν άνθρωπο. Μπορεί όμως να σώσει μια κοινωνία, έμμεσα, να την επηρεάσει. Αυτό κάνει η Τέχνη νομίζω, αν είναι ποιοτική αρκετά, επηρεάζει. Η ομάδα «Άλμπατρος» προσπαθεί να φτιάξει Τέχνη που θα επηρεάζει, θα απευθύνεται σε όλα τα στρώματα (ταξικά και μορφωτικά) της κοινωνίας, χωρίς να χρειάζονται 10 μεταπτυχιακά ή μαντικές ικανότητες ή μισό μηνιάτικο για εισιτήριο, για να καταλάβεις τι θέλαμε να πούμε, ποια ήταν η ιστορία του έργου μας και τα μηνύματα του. 

Συνεπώς, πιστεύουμε στο δόγμα «Η Τέχνη για τον Άνθρωπο» και όχι «Η Τέχνη για την Τέχνη», η οποία είναι αποκομμένη από την κοινωνία και τα προβλήματα της και απευθύνεται ουσιαστικά σε έναν κλειστό κύκλο μυημένων ή ειδικών, που όλο και πιο πολύ τους απασχολούν η φόρμα, το στυλ, τα φανταχτερά ρούχα ή τα ακριβά σκηνικά ή η (αυτό)προβολή, αντί για το τι τελικά είπαν στον κόσμο και πόσο τον επηρέασαν.

● Η χρονιά που μας πέρασε σημαδεύτηκε και από τις αντιδράσεις των καλλιτεχνών απέναντί στο προεδρικό διάταγμα. Ποια είναι η δική σας άποψη γι’ αυτό;

Ως καλλιτεχνική κοινότητα, οι «Άλμπατρος» έχουν αποτελέσει χρόνια τώρα καταφύγιο για τους καλλιτέχνες, ειδικά για τους νέους, ειδικά για τους απόφοιτους ή εν ενεργεία ή εν δυνάμει, σπουδαστές δραματικών σχολών. Χρόνια τώρα, τόσο τα σεμινάρια όσο και η ομάδα, λειτουργούν ως κέντρα αντιπληροφόρησης και ζύμωσης (καλλιτεχνικής, αλλά και πολιτικής) και θα συνεχίσουν! Χαιρετίζουμε λοιπόν συντροφικά τον γενναίο αγώνα που κάνανε οι βασανισμένοι του τόπου αυτού, οι καλλιτέχνες σπουδαστές το προηγούμενο διάστημα, συμπαρασύροντας μαζί τους την πλειοψηφία του καλλιτεχνικού δυναμικού της χώρας. Όπως πάντα, έτσι και τώρα, αυτοί θα δείξουν τον δρόμο και τους καλούμε με θάρρος να μας στηρίξουν, να στηρίξουν μια παράσταση φτιαγμένη και παιγμένη από «απόφοιτους Λυκείου», που μιλάει για την εξαθλίωση των νέων καλλιτεχνών σήμερα.

● Επόμενα επαγγελματικά σχέδια υπάρχουν; 

Στα άμεσα σχέδια της ομάδας είναι η ολοκλήρωση της εταιρίας Albatrostheater, κάτι που θα πυροδοτήσει μια αυτονομία θεατρικής παραγωγής και δράσεων. Επίσης, ήδη ξεκινήσανε συζητήσεις και σύντομα θα έχουμε τις πρώτες πρόβες για μια μαύρη κωμωδία, που θα ξεκινήσει του χρόνου σε σύμπραξη με τον φίλο μου και άλλοτε αγαπημένο μαθητή Κώστα Κουτρούλη, ενώ αλλαγές θα υπάρξουν και στα σεμινάρια, τα οποία αλλάζουν έδρα και επεκτείνονται από του χρόνου. 

Κλείνοντας, θα μου επιτρέψετε να πω ότι αγαπώ πολύ τους γονείς μου και τα αδέλφια μου, που με στήριξαν σε όλο το δύσκολο διάστημα της καραντίνας, πριν και μέχρι σήμερα.

⌛ INFO

Πρεμιέρα Κυριακή 28 Μαΐου 

Κάθε Κυριακή, Δευτέρα, Τρίτη 21.00 

Για 15 παραστάσεις

Διάρκεια: 75 λεπτά 

Τιμές εισιτηρίων: Γενική είσοδος 10 ευρώ 

Χώρος Κ4 

Βεΐκου 28, Κουκάκι (πλησίον μετρό Συγγρού – Φιξ και Ακρόπολη)

2114234814 και 6984051276 

Προπώληση μέσω viva.gr