«Μαύρο Αίμα», μια παράσταση βασισμένη στον μύθο της Ορέστειας ανέβηκε στον υπόγειο χώρο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης σε σκηνοθεσία Τηλέμαχου Κρεβάικα με ερμηνευτές τη Βίκυ Βολιώτη και τον Χρήστο Σαπουντζή. Αντλεί το μεγαλύτερο μέρος του υλικού της από την τριλογία του Αισχύλου «Ορέστεια». Την φωτογραφίζει και προσπαθεί ν’ αναδείξει το αρνητικό. Ρίχνει φως σ’ έναν κόσμο όπου η δολοφονία της μητέρας είναι το αληθινό προπατορικό αμάρτημα. Φέρνει στη σκηνή την Κλυταιμνήστρα φορτισμένη με την αρχέγονη παράδοση της μητριαρχίας, συνέχεια του φυσικού κόσμου στην ανθρώπινη κοινωνία, να κατασυκοφαντείται από τον ζηλόφθονο, συμπλεγματικό άντρα. Τον άντρα που, χρησιμοποιώντας κάθε μέσο, κατορθώνει να πείσει την ανθρωπότητα ότι είναι δημιούργημα ενός αόρατου πατέρα και όχι της μάνας που τον γέννησε.
«Του άντρα που, ανήμπορος να γεννήσει ο ίδιος, δημιουργεί έναν κόσμο βασισμένο στην καταστροφή, στον πόλεμο και την αρπαγή», λέει ο Τηλέμαχος Κρεβάικας. «Η ιδιοκτησία ορίζεται ως υπέρτατη αρετή και ο πλούτος γίνεται αντίδοτο στον φόβο του θανάτου. Ο άντρας χτίζει έναν ολόκληρο πολιτισμό πάνω στην περιφρόνηση της γυναίκας. Οι μύθοι αποτελούν την προσπάθεια του ανθρώπου ν’ απαντήσει στα θεμελιώδη ερωτήματα που γεννήθηκαν τότε που συνειδητοποίησε την ύπαρξή του, άρχισε να παρατηρεί τον εαυτό του και το σύμπαν που τον περιέβαλλε. Είναι το απόσταγμα της συλλογικής μας συνείδησης σε μια πορεία χιλιετιών, γι’ αυτό ασκούν ακαταμάχητη γοητεία. Δεν παύουν να είναι δημιουργήματα του ανθρώπου που, όταν αυτός αποφάσισε να κόψει τους δεσμούς του με τη Γη και να κυριαρχήσει πάνω της, παραποιήθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν στη χειραγώγηση και την “εκπαίδευση” νέων κοινωνιών. Μια τέτοια παραποίηση υπέστη και η Κλυταιμνήστρα, μορφή-σύμβολο της μητριαρχίας που έδυε την αυγή του ιστορικού χρόνου κι έπρεπε να συκοφαντηθεί από τον άντρα, ώστε να εμφανιστεί σαν μια αναγκαία, δικαιολογημένη εξέλιξη η δολοφονία της Μητέρας και το πέρασμα στην πατριαρχία».
Η παράσταση επιχειρεί να αφαιρέσει το πέπλο της ακατανόητης εκδικητικής μανίας που φόρεσαν στην Κλυταιμνήστρα οι τραγικοί ποιητές. Αυτή η βασίλισσα κουβαλάει τη σοφία, την κατανόηση, την αγάπη για τη φύση και τον άνθρωπο. Είναι η βαθιά ριζωμένη στη Γη γυναίκα, που αφουγκράζεται τον πόνο και την αγωνία της. Οι πράξεις της είναι έργα δικαίου ενάντια στον άντρα που σκότωσε τον μοναδικό αληθινό Θεό που υπήρξε, τη Μητέρα Γη, για να δημιουργήσει καινούργιους θεούς, άντρες, πάνω σε ένα αδιευκρίνιστο στερέωμα.
«Με τη δολοφονία της Κλυταιμνήστρας, της τελευταίας εκπροσώπου της μητριαρχίας, τελειώνει μια ολόκληρη εποχή», λέει η Βίκυ Βολιώτη. «Κι αν εκείνη είναι μυθικό πρόσωπο, οι μητριαρχικές κοινωνίες είναι γεγονός. Οι πρώτες που έφτιαξε ο άνθρωπος διατηρήθηκαν χιλιάδες χρόνια και λειτουργούσαν με τη μορφή μιας διευρυμένης οικογένειας. Αρχηγός τους ήταν η μεγαλύτερη ηλικιακά γυναίκα, δηλαδή η πιο σοφή, όχι η πιο δυνατή. Το αξιακό σύστημα βασιζόταν στην ισότητα των μελών, την ειρηνική συνύπαρξη, την κοινή διαχείριση των αγαθών, τη μη ιδιοκτησία, την ελευθερία και το ηθικό δίκαιο. Η αυτονόητη σχέση με τη φύση βασιζόταν στον σεβασμό. Δεν υπήρχε εκμετάλλευση της φύσης, αλλά σχέση αλληλεπίδρασης και η γνώση ότι μόνο μια ισότιμη σχέση μαζί της θα ωφελεί τον άνθρωπο σε διάρκεια χρόνου. Ετσι, λοιπόν, η Κλυταιμνήστρα, ως τελευταία εκπρόσωπος, φέρει την ιδεολογία μιας κοινωνίας πολύ μακρινής και πολύ ξένης προς τη δική μας. Η πατριαρχική κοινωνία βασίζει το αξιακό της σύστημα στην ανισότητα των μελών, την ατομική ιδιοκτησία, την εξουσία, την κυριαρχία του ενός ανθρώπου πάνω στον άλλο. Σήμερα, με την ανθρωπότητα να έχει φτάσει σε οριακή στιγμή, θα ήταν ίσως ενδιαφέρον να επανεξετάσουμε ιδανικά και αξίες, να εστιάσουμε στις αρχές της κοινωνίας που εκπροσωπεί η Κλυταιμνήστρα. Ετσι θα μπορούσε να δικαιωθεί και επιτέλους να αποκατασταθεί η φήμη της».
Μήπως η υπάρχουσα δημοκρατία, στηριγμένη στις κοινωνικές ανισότητες (άνδρας - γυναίκα, πλούσιος - φτωχός, λευκός - μαύρος) χωρίς την πρόνοια να αίρει κάθε κοινωνική διάκριση και να οπλίζει τους ανθρώπους με ίσες ευκαιρίες για να διεκδικήσουν έναν δικαιότερο κόσμο, «επιστρέφει» στην αρχή της, στον τρόπο που συγκροτήθηκε;
«Η δημοκρατία είναι από τις σημαντικότερες εφευρέσεις του ανθρώπου», λέει η Βίκυ Βολιώτη. «Ενα πολίτευμα που βασίζεται στην ισότητα των μελών της, αλλά όχι όλων. Με αυτήν την έννοια είναι “κουτσή”. Καθώς όμως το ανθρώπινο γένος εξελίσσεται και εκτός από το να καταστρέφει ξέρει και να δημιουργεί, προσπαθεί –ανεπιτυχώς μέχρι στιγμής– να αποκαταστήσει τις αδικίες που εμπεριέχει αυτή η πρώτη αθηναϊκή δημοκρατία. Χρέος όλων μας είναι να παλεύουμε γι’ αυτόν τον δίκαιο και ειρηνικό κόσμο που οραματιζόμαστε και που πρεσβεύει η δημοκρατία. Χωρίς να αφήνουμε τον φόβο, τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα να θολώνουν την κρίση μας».
«Οταν ο άνθρωπος αποφάσισε ότι δεν είναι παιδί της μάνας Γης αλλά κάποιου αόρατου Πατέρα, ξεκίνησε και ο παραλογισμός της ανθρώπινης ιστορίας», λέει ο σκηνοθέτης. «Ο άνθρωπος έπαψε πια να είναι μέρος του κύκλου της ζωής και έγινε ιδιοκτήτης της. Η αγάπη για τη γέννηση και τη δημιουργία έδωσαν τη θέση τους στην αγάπη για την αρπαγή, τον πλούτο και τον πόλεμο. Αυτός λοιπόν ο “δικαιότερος κόσμος” δεν πρόκειται ποτέ να υπάρξει όσο τα δομικά υλικά του πολιτισμού μας είναι η ατομική ιδιοκτησία και η ακατάπαυστη ανάγκη για τη συσσώρευση πλούτου».
Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης- Ειδικά διαμορφωμένος υπόγειος χώρος (Πειραιώς 206 Tαύρος, Τηλ.: 210.34.18.550). Μετάφραση: Κώστας Γεωργουσόπουλος. Σκηνοθεσία: Τηλέμαχος Κρεβάικας. Κίνηση-Xορογραφία: Μαρίζα Τσίγκα. Σκηνικά-Κοστούμια: Εύα Νάθενα. Μουσική: The Boy. Video - φωτισμοί: Σίμος Σαρκετζής. Παίζουν: Βίκυ Βολιώτη, Χρήστος Σαπουντζής. Δευτέρα-Τρίτη στις 21.00
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας