«Γενέθλια» χωρίς το Ιντεάλ, αλλά με... ταινιάρες

Το αθηναϊκό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου «Νύχτες Πρεμιέρας» μπαίνει στα πρώτα -άντα: Η 30ή αυτή διοργάνωση φέρνει εξαιρετικές ταινίες και δημιουργούς, αλλά πάντα θα μας θυμίζει πως αυτή θα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού που δεν θα γίνουν προβολές στο ιστορικό σινεμά Ιντεάλ, καθώς αυτό έκλεισε (παρ’ όλες τις προσπάθειες της οικογένειας Σπέντζου, του κοινού αλλά και φορέων και κομμάτων) για να γίνει αίθουσα συνεδριάσεων, με νέο ένοικο έναν επιχειρηματία, φίλο του πρωθυπουργού. Φέτος, λοιπόν, το πρώτο δεκαήμερο του Οκτώβρη οι «Νύχτες Πρεμιέρας» θα διοργανώσουν τις προβολές, τα εργαστήρια και τις ομιλίες στους κινηματογράφους Αστορ, Αστυ, Δαναός 1 & 2, Cinobo Οπερα 1 & 2, αλλά και στις αίθουσες του Γαλλικού Ινστιτούτου, του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και του Παλλάς.

Οποιος ξέρει τι σημαίνει «Νύχτες Πρεμιέρας» ξέρει κι ότι είναι απολύτως αδύνατον να παρακολουθήσει κάποιος έστω και τις μισές από τις ταινίες. Καθώς θα επανερχόμαστε διαρκώς με ρεπορτάζ, ανταποκρίσεις και συνεντεύξεις, προσώρας θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε κάποιες από τις πολύ σημαντικές ταινίες που έχουν επιλεγεί από τους διοργανωτές:

● Η ταινία που θα ανοίξει την αυλαία του Φεστιβάλ είναι το «Anora» του Σον Μπέικερ. Η ταινία κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα στο 77ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Κανών, όμως δεν θεωρείται η καλύτερη του σκηνοθέτη. Ο ίδιος, ωστόσο, είναι από τους «φίλους» της διοργάνωσης, καθώς πριν από περίπου δέκα χρόνια οι «Νύχτες Πρεμιέρας» έγιναν το πρώτο φεστιβάλ παγκοσμίως το οποίο παρουσίαζε πλήρη ρετροσπεκτίβα του έργου του Μπέικερ, ως εκπροσώπου του ανεξάρτητου αμερικανικού σινεμά. Στο «Anora» μια νεαρή σεξεργάτρια από το Μπρούκλιν παντρεύεται παρορμητικά τον γιο ενός Ρώσου ολιγάρχη. Και κάπως έτσι ξεκινά η ιστορία...

● Ως ταινία λήξης θα προβληθεί το «The room next door» του Πέδρο Αλμοδόβαρ, που παρά τα 74 του χρόνια, ακόμα θεωρείται το «τρομερό παιδί» του ισπανικού σινεμά. Η ταινία κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα στο πρόσφατο Φεστιβάλ στη Βενετία, ενώ πρωταγωνιστούν η απίστευτη Τίλντα Σουίντον και η χολιγουντιανή ηθοποιός Τζούλιαν Μουρ, σε μια ιστορία υποβοηθούμενης αυτοκτονίας.

● Ρετροσπεκτίβα θα γίνει στον Ακίρα Κουροσάβα, κάτι που οι διοργανωτές ήθελαν εδώ και χρόνια να κάνουν. Δεν χρειάζεται να γράψουμε καν τη λέξη «σπουδαίος» μπροστά από το όνομα του κινηματογραφιστή που έβαλε την Ιαπωνία στον κινηματογραφικό χάρτη και ψυχογράφησε όπως κανείς άλλος την ανθρώπινη κατάσταση, μέσα από τραγωδίες και επικά φιλμ. Θα προβληθούν συνολικά δεκατρείς ταινίες-σταθμοί του σκηνοθέτη: από το καθηλωτικό «Ρασομόν» (1950) μέχρι τα εντυπωσιακά «Ονειρα» (1990), αλλά και σπανιότεροι τίτλοι όπως το «Οι κακοί κοιμούνται ήσυχα» (1960), ο «Κοκκινογένης» (1965), «Το μυστικό φρούριο» (1958). Επίσης, οι «Επτά σαμουράι» θα προβληθούν για πρώτη φορά στην Ελλάδα στην πλήρη εκδοχή τους και την πρόσφατη 4Κ επεξεργασία της ταινίας.

● Αφιέρωμα θα γίνει και στα 80ς στη Βρετανία: Μιλάμε για την εποχή που η θατσερική ηγεμονία έριχνε τα θεμέλια του νεοφιλελευθερισμού που ζούμε τώρα στην ακραία του μορφή. Εκείνη τη δεκαετία έχει σημασία να δούμε τι έκαναν οι Βρετανοί κινηματογραφιστές, μεταξύ αυτών και ο προσωπικός μας αγαπημένος Τέρενς Ντέιβις, του οποίου θα προβληθεί η πρώτη ταινία «Distant voices, still lives» (1988). Θα δούμε ακόμα τις «Draughtsman’s contract» (Πίτερ Γκρίναγουεϊ, 1982), «Ο φίλος μου και εγώ» (Μπρους Ρόμπινσον, 1987), «Βρόμικο Σαββατοκύριακο» (Τζον Μακένζι, 1980) κ.ά.

● Με ενδιαφέρον αναμένουμε την ενότητα «Μουσική και Φιλμ», στην οποία δίνει κάθε χρόνο ιδιαίτερη σημασία το Φεστιβάλ: Εκεί, μεταξύ άλλων, θα δούμε το «Mogwai: If the stars had a sound» του Αντονι Κρουκ, που αφορά την ομώνυμη post rock μπάντα από τη Σκοτία, η οποία δημιούργησε έναν δικό της ήχο και αποφάσισε να πάρει το όνομά της από ένα από τα Γκρέμλινς της ταινίας της εποχής: Mogwai. Η ενότητα περιλαμβάνει όμως και ταινίες για τους Black Keys, το φαινόμενο Μπράιαν Ινο, τους Blur κ.ά.

● Από τις μεταμεσονύχτιες προβολές του Φεστιβάλ (πάντα σχεδόν με γεμάτες τις αίθουσες) αναμένουμε το «The Substance: Το ελιξίριο της νιότης» της Κοραλί Φαργκό, με την Ντέμι Μουρ ίσως στην πιο θαρραλέα ερμηνεία της καριέρας της. Η ίδια υποδύεται μια πρώην οσκαρική ηθοποιό, που πλέον κάνει βίντεο γυμναστικής για να ζήσει. Η ταινία δημιούργησε αντιθετικές αντιδράσεις στις Κάνες και έλαβε το Βραβείο Σεναρίου, καθώς δείχνει τη Μουρ να λαμβάνει ένα ελιξίριο νεότητας, ώστε να παραμείνει στο προσκήνιο... όχι χωρίς κόστος: είναι αρκετά θριλερική και αρκετά θρασεία ταινία για να μας εξάψει την προσοχή.

● Φέτος θα έχουμε και εξαιρετικές ταινίες πολιτικού σινεμά: Το ντοκιμαντέρ «Καμία άλλη γη» ενός Ισραηλινού δημοσιογράφου, με έναν Παλαιστίνιο που αγωνίζεται για τη γη του, την οποία καταπατούν εδώ και πέντε χρόνια συνεχώς έποικοι από το Ισραήλ, έχει προβληθεί πρόσφατα στο Βερολίνο (Βραβείο Κοινού και Καλύτερου Ντοκιμαντέρ) και είναι μια δυνατή ταινία αλήθειας. «Ο σπόρος της ιερής συκιάς» του αυτοεξόριστου πλέον στην Ευρώπη Ιρανού Μοχάμαντ Ρασούλοφ θα ξεχωρίσει ως μία από τις πλέον δυνατές στιγμές του πολιτικού σινεμά (Ειδικό Βραβείο στο Φεστιβάλ Κανών και επίσημη υποβολή της Γερμανίας για τα Οσκαρ Διεθνούς Ταινίας). Και το «Είμαι ακόμη εδώ» του Βραζιλιάνου Γουόλτερ Σάλες (υποψήφιου για Οσκαρ με τα «Ημερολόγια μοτοσικλέτας» και τον «Κεντρικό Σταθμό») μας γυρίζει πίσω στο 1971 και στο δικτατορικό καθεστώς της χώρας. Η ταινία έλαβε Βραβείο Σεναρίου στο Φεστιβάλ Βενετίας και ομολογουμένως η ερμηνεία της πρωταγωνίστριας Φερνάντα Τόρες θα μας μείνει αξέχαστη.

Το Φεστιβάλ κρύβει πολλά διαμαντάκια ακόμα. Εξάλλου, γιορτάζει και τα 30 του χρόνια. Δίχως βέβαια το Ιντεάλ πλέον. Δεν είναι τυχαίο πως θα προβληθεί για τα 30 του αυτά χρόνια το «Trainspotting» που είχε προβληθεί και την τελευταία μέρα λειτουργίας του Ιντεάλ, αλλά και μία μικρού μήκους ταινία του Μελέτη Μοίρα, με γυρίσματα ακριβώς εκείνη τη μέρα, που ήμασταν όλοι εκεί...

♦ Πληροφορίες: Η προπώληση των εισιτηρίων ξεκίνησε από την Πέμπτη 26/9 για τους κατόχους καρτών διαρκείας και ξεκινά από σήμερα Παρασκευή 27/9 για το γενικό κοινό. Περισσότερες πληροφορίες και το πλήρες πρόγραμμα των προβολών στο: aiff.gr.