Εναρξη με «Annete» και ηχηρό Σπάικ Λι

Θαλασσιά χάντρα θα ήταν καλό να φορά φέτος το Φεστιβάλ Κανών, στην 74η διοργάνωσή του, πρώτη μετά την περσινή ακύρωσή του λόγω πανδημίας. Με 100% πληρότητα και με κόκκινο χαλί (μικρότερο φέτος, για να δώσει χώρο στις οικολογικές δράσεις του Φεστιβάλ), επίσημες και δημοσιογραφικές προβολές, με όλα κανονικά δηλαδή, ξεκινά το Φεστιβάλ, παρότι ήδη, από την παραμονή της έναρξης, αντιμετώπισε τα πρώτα προβλήματα: ο server καταχώρησης των rapid tests των επαγγελματιών που γίνονται με κλεισμένα ραντεβού κατέρρευσε.

Τις 24 ταινίες του επίσημου διαγωνιστικού τμήματος θα αξιολογήσει μια μάλλον συμπεριληπτική για τα συντηρητικά δεδομένα του Φεστιβάλ κριτική επιτροπή. Πρόεδρος ο Σπάικ Λι, ο πρώτος μαύρος δημιουργός που αναλαμβάνει αυτό το πόστο –ο Νεοϋορκέζος σκηνοθέτης, άλλωστε, κοσμεί και την αφίσα του φετινού Φεστιβάλ– και μέλη με γυναικεία πλειοψηφία: η Αμερικανίδα ηθοποιός και σκηνοθέτης Μάγκι Τζίλενχαλ, η Καναδο-Γαλλίδα τραγουδίστρια Μιλέν Φαρμέρ, η Αυστριακή σκηνοθέτης Τζέσικα Χάουσνερ, η Γαλλίδα ηθοποιός Μελανί Λοράν, η Σενεγαλο-Γαλλίδα σκηνοθέτης Ματί Ντιοπ κι ακόμα ο Γάλλος ηθοποιός Ταχάρ Ραχίμ, ο Βραζιλιάνος σκηνοθέτης Κλέμπερ Μεντόνσα Φίλιου και ο Νοτιοκορεάτης ηθοποιός Σονγκ Κανγκ-χο.

Το ίδιο το πρόγραμμα δεν το διακρίνει αντίστοιχο μέλημα ισότητας: τέσσερις είναι οι γυναίκες σκηνοθέτριες στο Διαγωνιστικό, σ’ ένα Φεστιβάλ όπου τον Χρυσό Φοίνικα έχει κερδίσει γυναίκα μόνο μία φορά, το 1993, η Τζέιν Κάμπιον, για τα «Μαθήματα Πιάνου».

Στην παραδοσιακή συνέντευξη Τύπου της κριτικής επιτροπής, που δίνεται ακριβώς πριν ξεκινήσει το επίσημο πρόγραμμα, ο Σπάικ Λι δεν μάσησε τα λόγια του. Ο Λι συμμετείχε στο Φεστιβάλ ήδη με την πρώτη του ταινία, το «She’s Gotta Have it» το 1986 και, τρία χρόνια αργότερα, με το «Do the Right Thing», την ιστορία της δολοφονίας ενός Αφροαμερικανού από την αστυνομία, ανατριχιαστικά επίκαιρη. Ο Λι είπε σχετικά, «Θα περίμενες και θα ήλπιζες ότι 30κάτι γαμημένα χρόνια αργότερα δεν θα κυνηγούσαν πια τους μαύρους σαν ζώα», εισπράττοντας χειροκρότημα από τους συγκεντρωμένους δημοσιογράφους.

Σχετικά με τη δυνατή γυναικεία παρουσία στην κριτική επιτροπή, η Ματί Ντιοπ είπε: «Ισως μια μέρα να μη χρειάζεται να λέμε “γυναίκα σκηνοθέτης”», ενώ η Μάγκι Τζίλενχαλ, που πέρσι σκηνοθέτησε την πρώτη της ταινία, γυρισμένη στις Σπέτσες, αποσαφήνισε: «Δεν νομίζω ότι μια Επιτροπή με πλειοψηφία γυναικών θ’ ανταποκριθεί διαφορετικά στις ταινίες. Πιστεύω ακράδαντα ότι κάνουμε διαφορετικές ταινίες».

Και, σε πιο συγκινητικό τόνο, ο Κλέμπερ Μεντόνσα Φίλιου μοιράστηκε «Απόψε θα είναι η πρώτη φορά, ύστερα από 15 μήνες, που θα μπω σε σινεμά. Ευχαριστώ, Τιερί Φρεμό», απευθυνόμενος στον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ.

Η «Annette» του Λεό Καράξ είναι η ταινία έναρξης του Φεστιβάλ, το πολυαναμενόμενο μουσικό ρομάντζο / ιστορία φαντασίας του ιδιοσυγκρασιακού δημιουργού, βασισμένη σε μουσική των Sparks και με πρωταγωνιστές τους Μαριόν Κοτιγιάρ και Ανταμ Ντράιβερ. «Επειτα από τόσους μήνες περιορισμού», δήλωσε η Κοτιγιάρ, «η ταινία προσκαλεί τον κόσμο να βιώσει ξανά ένα υπερθέαμα», ενώ ο Ανταμ Ντράιβερ επιβεβαίωσε ότι, όπως πάντα, στη διάρκεια της προβολής θα βρίσκεται... απ’ έξω, μςια και ποτέ δεν μπορεί να βλέπει τον εαυτό του στην οθόνη –ελπίζουμε να προλάβει, τουλάχιστον, το χειροκρότημα.

Πριν ξεκινήσει η ταινία, στην τελετή έναρξης, θα παραλάβει και τον τιμητικό Χρυσό Φοίνικά της η Τζόντι Φόστερ. Παρότι στην πορεία έχει συμμετάσχει στο Φεστιβάλ με ταινίες που έχει σκηνοθετήσει η ίδια, η πρώτη φορά που η Τζόντι Φόστερ περπάτησε στην Κρουαζέτ κι ανέβηκε τα σκαλιά του Παλέ ήταν το 1976: τότε, ήταν 13 χρόνων κι έπαιζε στον «Ταξιτζή» του Μάρτιν Σκορσέζε, που κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα.