Σε υπολογίσιμο συντελεστή της αθηναϊκής μουσικής ζωής εξελίσσεται η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ υπό τον διευθυντή της, αρχιμουσικό Μιχάλη Οικονόμου, κυρίως μέσω των συχνών εμφανίσεών της με κανονικά, σοβαρά προγράμματα. Και, βεβαίως, λόγω της πλέον ισχνότατης παρουσίας κορυφαίων διεθνών συνόλων στους προγραμματισμούς του κρατικού Μεγάρου Μουσικής
Στις 10/1/2025 ενώπιον μιας κατάμεστης αίθουσα έπαιξε αποκλειστικά έργα Μπετόβεν, αφήνοντας πολύ καλές εντυπώσεις. Η βραδιά ξεκίνησε με το «Κοντσέρτο για πιάνο αρ.5, Αυτοκρατορικό» που ερμήνευσε ο Βασίλης Βαρβαρέσος, ένας από τους επιφανείς εκπροσώπους της νεότερης γενιάς Ελλήνων πιανιστών. Ο ακμαίος, 42χρονος σολίστας αναμετρήθηκε με το πολυδιάστατα –τεχνικά, στιλιστικά, εκφραστικά– απαιτητικό αριστούργημα με περισσή αυτοπεποίθηση. Το παίξιμό του διέθετε τις ζητούμενα ρωμαλέες δυναμικές στις αντιπαραθέσεις/συνηχήσεις του με το σύνολο των μουσικών, εκπληκτικά καθαρή άρθρωση και διαφάνεια, αβίαστη, αδιαπραγμάτευτα ηγετική συμπορεία με την ορχήστρα, σωστές γενικές μεταπτώσεις εντάσεων.
Ωστόσο –και αυτό έγινε ιδιαίτερα αισθητό κυρίως στο εναρκτήριο Allegro– εξαιτίας (;) αυτών ακριβώς των ευκολιών η εκδίπλωση της μουσικής, τόσο από μέρους του όσο και από την ορχήστρα, έρρευσε κάπως αδιάφορα, δοσμένη «τρέχοντας», δίχως στίξεις, ενίοτε καταργώντας δεδομένες εσωτερικές διαλεκτικές της μουσικής˙ ήταν σαν να ’μενε ανεκμετάλλευτος ένας δεδομένος, τεράστιος πλούτος εκφραστικών λεπτομερειών. Αντίθετα –και αναμενόμενα– το εσωστρεφές, λυρικό Adagio αποδόθηκε εξαιρετικά, με άριστες ισορροπίες εκφραστικών εμφάσεων και καίριους τονισμούς στην ανάδειξη του συντακτικού των φράσεων. Το καταληκτικό Allegro παίχτηκε με αριστοτεχνική άνεση, αβίαστα και κινητικά, με αψεγάδιαστη ακρίβεια, αξιοποιώντας ταιριαστά νευρώδες, αθλητικό παίξιμο και καίριους τονισμούς. Και πάλι, το υπεράνθρωπα αβίαστο της πιανιστικής εκτέλεσης, η εκπληκτική τεχνική άνεση και οι υψηλές ταχύτητες κατέστησαν κάπως αδιάφορη τη ροή της μουσικής. Ανταποκρινόμενος στο δίκαια ενθουσιώδες χειροκρότημα του κοινού ο πιανίστας πρόσφερε εκτός προγράμματος το διάσημο και δημοφιλές «Für Elise» («Μπακατέλα» αρ.25) του Μπετόβεν.
Ολόκληρο το δεύτερο μισό της βραδιάς αφιερώθηκε στη διάσημη «Συμφωνία αρ.5», έργο χιλιοπαιγμένο, πασίγνωστο, υπερφορτωμένο με εξωμουσικές συνδηλώσεις, στην ερμηνεία του οποίου δύσκολα προσθέτει κανείς κάτι καινούργιο. ΕΣΟΕΡΤ και Οικονόμου πρόσφεραν μια στρωτή, ακριβή, αξιοπρεπέστατη ερμηνεία, ανεπιτήδευτα ταιριασμένη στο «επαναστατικό» πνεύμα του έργου, δοσμένη δίχως υπερθεματισμούς, με ορμή και τη δέουσα αιχμηρότητα. Το εναρκτήριο Allegro con brio και το καταληκτικό Allegro-Presto διακατέχονταν από δυναμικό ωστικό παλμό, στο μελαγχολικό εσωστρεφές Andante κυριάρχησε το μελωδικό, λυρικό παίξιμο των τσέλων, ενώ το εμβατηριακής πυγμής Scherzo παίχτηκε κοφτά και αιχμηρά.
Στις 10/2/2025, ακριβώς έναν μήνα αργότερα, η ΕΣΟΕΡΤ, πάλι υπό τον Οικονόμου, πρόσφερε στην ίδια, κατάμεστη αίθουσα, τη «Συμφωνία αρ.5» του Μάλερ. Ηταν ένα ιδιαίτερα γενναίο τόλμημα η υλοποίηση του οποίου άφησε καλές εντυπώσεις παρ’ ότι έδειξε τα σημερινά όρια του αισθητά βελτιωμένου, συγκεκριμένου ορχηστρικού συνόλου. Εχοντας κάνει άρτια προετοιμασία, ο αρχιμουσικός διέτρεξε με αυτοπεποίθηση το περιπετειώδες ταξίδι της Συμφωνίας: διέπλασε γλαφυρά τις συνεχείς μεταπτώσεις με τις οποίες αρθρώνεται νοηματικά η θεατρικής ροής δραματουργία της μουσικής, οικονόμησε κατά το δυνατό κλιμακωτά τις εντάσεις των δυναμικών για να ισορροπήσει εσωτερικά την αναγνωσιμότητα του συμφωνικού ήχου (χάλκινα, έγχορδα, κρουστά) και αξιοποίησε την προβολή των λεπτομερειών της ενορχήστρωσης με τελικό στόχο την καίρια απόδοση του χαρακτήρα εκάστου μέρους ή μουσικού εδαφίου («πένθιμο εμβατήριο», λυρικός αναστοχασμός, αμφίθυμη διάθεση, τραυματικά «πλήγματα της μοίρας» κ.λπ.).
Εκείνο που καταφανώς έλειψε ήταν η ποιότητα ενός βαθύτερα καλλιεργημένου ήχου στα έγχορδα, που, σίγουρα, θα εμπλούτιζε τοπικά την εκτέλεση με γλυκασμούς και θα έβγαζε εντονότερη και θερμότερη συγκίνηση. Το θυελλώδες, συγκρουσιακής δριμύτητας δεύτερο μέρος παίχτηκε συγκρατημένα εξασφαλίζοντας την αποφυγή ατυχημάτων αλλά και την αβίαστη αναγνωσιμότητα της δράσης του. Στο Scherzo δέσποσε το σόλο κόρνο του Αντώνη Λαγού, ενώ το αισθητά φλύαρο Rondo-Finale υπονομεύτηκε τοπικά από μικρο-αποσυντονισμούς στα έγχορδα. Σε κάθε περίπτωση αξίζει να επισημάνουμε το επίμονο, παραληρηματικής έντασης χειροκρότημα του ακροατηρίου στο τέλος της συναυλίας˙ ενός ακροατηρίου προφανώς και αναμενόμενα διαφορετικού από το σύνηθες του κρατικού Μεγάρου Μουσικής που, όμως, παρακολούθησε τη συναυλία με άκρα προσήλωση και, κυρίως, χωρίς να ηχήσουν κινητά τηλέφωνα!
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας