Η απόλυτα ελεύθερη «Δημοκρατία» του ξέφρενου, πολύωρου χορού

Ενας φόρος τιμής στο ξεσάλωμα, τον χορό, τη χαρά. Μια κοινή εμπειρία. Για τον 40χρονο Πολωνό σκηνοθέτη των πολυμεσικών παραστάσεων (όπως το πρόσφατο υπερεπιτυχημένο ROHTKO) που συγκροτούν μια εμπειρία, Λούκα(τ)ς Τ(β)αρκόφσκι κομβική σημασία για αυτό παίζει η ηλεκτρονική μουσική και κυρίως η rave.

«Είναι αυτές οι “αυτόνομες ζώνες ελευθερίας” που οι άνθρωποι συνυπάρχουν και συντονίζονται στον χορό, που σου δημιουργεί μια αίσθηση απόλυτης ελευθερίας και ξέφρενης χαράς», τονίζει μιλώντας με ενθουσιασμό για τη δική του συμμετοχή στα συχνά παράνομα ρέιβ πάρτι που ξεκίνησαν τη δεκαετία του ’80 από την Αγγλία για να κατακτήσουν τον κόσμο, πάρτι στα οποία συμμετείχαν νέα κυρίως άτομα που χόρευαν για ώρες, συχνά καταναλώνοντας ουσίες που τους επέτρεπαν να αντέχουν.

Μια τέτοια εμπειρία θα στήσει η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στο Terra Vibe Park στη Μαλακάσα υπό τον τίτλο «Respublika» (13-15 Ιουνίου). Μια συνθήκη που (χωρίς καθόλου να χρειάζονται ουσίες, αφού αρκεί και με το παραπάνω η συλλογική επιθυμία συμμετοχής) η καλλιτεχνική διευθύντρια της Στέγης Αφροδίτη Παναγιωτάκου περιέγραψε στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου ως... «απερίγραπτη». Και μια παράσταση που χαρακτήρισε ως «κατάσταση» η οποία έχει πίσω της ένα κοινωνικό πείραμα, που έχει πίσω του κι αυτό ένα άλλο κοινωνικό πείραμα: αντλώντας έμπνευση από ένα νησί που αγοράστηκε πριν από 250 χρόνια από κάποιον πλούσιο που ευελπιστούσε να εγκαταστήσει τον παράδεισο επί της Γης, ο Λούκατς πριν από μερικά χρόνια δημιούργησε μια κοινότητα από 20 ηθοποιούς, διαφορετικών τάξεων, ηλικιών, φύλων και εθνικοτήτων, που έζησαν έναν χρόνο μαζί με τη δημιουργική του ομάδα, περνώντας μερικές εβδομάδες παρέα, απομονωμένοι σε ένα δάσος στη Λιθουανία, χωρίς καμία απασχόληση, παρά με μόνο μία συνθήκη: τη ρέιβ μουσική.

Το βίωμα, τα συναισθήματα και οι σκέψεις τους καταγράφηκαν σε βίντεο που στη συνέχεια έγινε το υλικό της ολιστικής «κατάστασης»: ένα εξάωρο ρέιβ πάρτι, με τεράστιες οθόνες που θα προβάλλουν είτε ζωντανά το ίδιο το πάρτι, είτε βίντεο από την εμπειρία εκείνη, με μπαρ, σάουνα, ήχους και φώτα να δημιουργούν μια εκρηκτική ατμόσφαιρα, όπου οι θεατές καλούνται να εξερευνήσουν τα δωμάτια του σκηνικού, να παρατηρήσουν, να περιπλανηθούν και να χορέψουν, να παρακολουθήσουν τις δράσεις με όποια σειρά θέλουν, να μείνουν, να φύγουν και να επιστρέψουν. Μπορούν ακόμη και να φάνε με τους ηθοποιούς ή να αποσυρθούν στο ησυχαστήριο. Ολα αυτά μαζί συνθέτουν το γεγονός που θα περιλαμβάνει θέατρο, μουσική, χορό, περφόρμανς, κινηματογράφο, visual arts, dj set και θα παρουσιαστεί στη Μαλακάσα τον Ιούνιο.

Συλλογική εμπειρία, κοινωνικό πείραμα, ουτοπία; Ο Τβαρκόφσκι, παρότι αναλογιζόταν την προσωπική του ουτοπία όταν έθεσε τις βάσεις αυτού του πειράματος, δεν κατέληξε σε κάποια συμπεράσματα, όπως είπε χθες. Το θεώρησε πάντως επιτυχές αφού όχι μόνο έμεινε αλησμόνητο αφήνοντας ωραία συναισθήματα σε όσους συμμετείχαν, παρά τις αρχικές επιφυλάξεις μερικών, αλλά κυρίως επειδή αυτό που τους έμεινε, δεν ήταν μόνο το πάρτι αλλά η αίσθηση της κοινοτικής ζωής. Κι ήταν αυτό που τους έλειψε περισσότερο όταν γύρισαν στην καθημερινότητά τους.

Κι εδώ ξεκινούν τα ερωτήματα περί ελευθερίας, δημοκρατίας, δικαιοσύνης: σε αυτό το σημείο είπε ότι δεν πιστεύει στο πολιτικό θέατρο αλλά στη διαφορά που κάνει το να μοιράζεσαι εμπειρίες και να προκαλείς τη σκέψη και τα αισθήματα του κοινού στο οποίο απευθύνεσαι. Η συνύπαρξη σε έναν χώρο, ως ίσος προς ίσο, η ισότιμη συμμετοχή σε ένα γεγονός, η υπονομευτική δράση της χαράς που μπορείς να μοιραστείς με τους άλλους και να τη φτάσεις στα άκρα, δεν δημιουργεί ουτοπικές συνθήκες; Ο δημιουργός του «Respublica», για τον οποίο «το θέατρο είναι μια εμπειρία, μία από τις πιο αισθησιακές μορφές τέχνης», «μια εμπειρία που μοιράζεσαι με τον κόσμο», σε αυτό το ολιστικό θέαμα που δημιούργησε, διόλου τυχαία χρησιμοποιεί τον τίτλο που προέρχεται από τη λατινική φράση res publica: μπορεί να αναφέρεται σε ένα αγαθό που ανήκει σε πολλούς ανθρώπους, είναι λοιπόν δημόσιο και κοινό κι εμπεριέχει τη λατινογενή λέξη που σημαίνει «δημοκρατία» (republica). Αλλωστε εκεί, σε αυτή την ουτοπική κοινοβιακή συνύπαρξη, μπορεί να τους απασχόλησαν οι ιδέες της αποκοπής από την κοινωνία, την εργασία και το βασικό εισόδημα ως τον κανόνα επιβίωσης, αλλά αυτό που τελικά τους ένωσε φαίνεται να ήταν αυτός ο φευγαλέος αρχετυπικός δεσμός μεταξύ χορού και μουσικής.

Μήπως η μουσική και ο χορός αποτελούν αντίσταση σε ένα σύστημα αξιών, τον καπιταλισμό, που ποσοτικοποιεί τα πάντα; Μήπως αποτελεί μια σύγχρονη ιεροτελεστία που με έναν μυστικό τρόπο καταφέρνει να ενδυναμώσει το άτομο; Είναι η ελευθερία τού να χορεύεις για ώρες μια μορφή χειραφέτησης;

Στο «Respublica» η αναζήτησή του για νέο τρόπο έκφρασης στο θέατρο συναντά τα όνειρα και τις ιστορίες συνύπαρξης των συντελεστών του σε μια δημιουργική χορογραφία ελευθερίας στην οποία καλεί τον καθένα να συμμετάσχει. Ο σύγχρονος κόσμος, η σχέση με την τεχνολογία, η επισφάλεια της εργασίας, οι διαρκείς κρίσεις, κοινωνικές, οικονομικές, οικολογικές και προσωπικές, μένουν για λίγο στο περιθώριο. «Ο,τι κι αν κάνουμε, κάτι βλάπτουμε. Ως απάντηση, μια ομάδα ανθρώπων άρχισε να ξεσαλώνει εφαρμόζοντας κάτι σαν τρόπο αντίστασης στην απελπιστική κατάσταση. Μπορεί να ακούγεται παράλογο, όμως, από την άλλη πλευρά, τι μπορούμε να κάνουμε;» είναι τα λόγια του, που αφήνουν στην υπονομευτική δράση του ξέφρενου χορού που ανοίγει τις κουρτίνες της ελευθερίας και της χαράς να προκαλεί ερωτήματα για τη ζωή που ζούμε, για την κοινωνία μας, την κοινή ευημερία και το μέλλον του κόσμου.

♦ Πληροφορίες:

13, 14, 15 Ιουνίου Πέμπτη - Σάββατο 20.00.
Terra Vibe Park (37ο χλμ. εθνικής οδού Αθηνών-Λαμίας, Μαλακάσα)
Διάρκεια: 6 ώρες με 2 διαλείμματα
15.6.2024 | Respublika Rave Night με Richie Hawtin και Sama’ Abdulhadi μετά το τέλος της παράστασης
Για ηλικίες 18+
Η παράσταση είναι στα λιθουανικά, στα ρωσικά και στα αγγλικά με αγγλικούς και ελληνικούς υπέρτιτλους. Θα υπάρχει δυνατότητα μετακίνησης με λεωφορείο από και προς τον χώρο.
Εισιτήρια από 18-35 € (προπώληση) ή 40 € (πόρτα).
Η προπώληση ξεκινά απόψε στις 17.00 στο onassis.org, 2111981784.