Οσοι Θεσσαλονικείς βρεθείτε απόψε στο Μέγαρο Μουσικής της Θεσσαλονίκης για τη Σαβίνα Γιαννάτου θα ακούσετε ένα «τραγούδι» έκπληξη: το «Απολυτίκιο Αγίου Δημητρίου». Υπάρχει και μέσα στο ολοκαίνουργιο cd της Σαβίνας, το «Songs of Thessaloniki». Το γιατί το επέλεξε μας το εξηγεί η ίδια:
«Είναι ένα χαρακτηριστικό μουσικό κομμάτι της πόλης, εκφράζει ένα μέρος από τη ζωή της. Ηθελα να εμπεριέχεται στο cd για συμβολικούς λόγους, αλλά ήθελα επίσης και να το αποφορτίσω από τον ρόλο του. Το απολυτίκιο έχει διασκευαστεί και ερμηνευτεί εδώ μ’ έναν τρόπο που μετά βίας κάποιος μπορεί να διακρίνει ότι είναι ένας ορθόδοξος θρησκευτικός ύμνος. Δεν υπάρχουν πουθενά τα ποικίλματα του βυζαντινού ιδιώματος. Και οι συγχορδίες που συνοδεύουν τη μελωδία του το απομακρύνουν αρκετά από το πρωτότυπο άκουσμα του ύμνου. Για να πω όμως και την αλήθεια, ο λόγος που ερμηνεύτηκε έτσι έχει να κάνει και με τις ανύπαρκτες -εννοείται- ψαλτικές μου ικανότητες».
Το «Songs of Thessaloniki» περιέχει τραγούδια που έχουν να κάνουν με τη Θεσσαλονίκη του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα. Κομμάτια που είτε αναφέρονται στην πόλη, είτε απλώς τα τραγούδαγαν εκεί. «Είναι τραγούδια στις γλώσσες που μιλούσαν οι κάτοικοί της, όταν η Θεσσαλονίκη ήταν ένα σταυροδρόμι διαφορετικών πολιτισμών και θρησκειών», λέει. Ελληνικά, τουρκικά, ισπανοεβραϊκά, σλαβικά, βουλγάρικα, σέρβικα, αρμένικα. «Οταν πρωτοάκουσε το cd η αδερφή μου, μου λέει: Μα καλά, πού είναι τα γνωστά τραγούδια της πόλης; Ομορφη Θεσσαλονίκη κ.λπ. Και είπα: Ωχ, την πατήσαμε», εξηγεί γελώντας η Σαβίνα.
• Πόσο δύσκολο είναι, αν είναι δύσκολο δηλαδή, να τραγουδάς σε διάφορες γλώσσες;
«Εξαρτάται από τη γλώσσα κάθε φορά. Κάποιες έχουν πιο κοντινή προφορά στα ελληνικά, κάποιες άλλες είναι πολύ δύσκολο να τις προφέρεις. Τη γλώσσα, όμως, την ακούς κι αυτήν σαν μουσική όταν λες ένα τραγούδι. Αυτό διευκολύνει πάντα τα πράγματα».
• Οταν, όμως, ερμηνεύεις στη μητρική σου γλώσσα είναι πιο εύκολο σε συναισθηματικό επίπεδο ή δεν παίζει ρόλο;
«Παίζει πολύ μεγάλο ρόλο. Κάθε λέξη στη γλώσσα σου έχει άλλη φόρτιση απ’ ό,τι στην ξένη. Υπάρχουν για όλες αυτές τις λέξεις συνειρμοί. Ολες τις είπες κάποια στιγμή και τις άκουσες με τόσους διαφορετικούς τρόπους που δεν γίνεται να μην αναφέρονται και στη δική σου ζωή. Στη γλώσσα σου ερμηνεύεις πραγματικά. Ομως, το καλό που έχει η ξένη γλώσσα είναι ότι μπορείς να νιώσεις πιο ελεύθερος από το βάρος των νοημάτων. Η ξένη λέξη έχει μεγαλύτερη απόσταση από το νόημα και από το βίωμά του. Γλιτώνεις έτσι κάτι από το βάρος του ίδιου σου του εαυτού. Είναι πιο ανώδυνα τα πράγματα εκεί».
Αύριο η Σαβίνα θα παίξει και στο Gazarte, ευτυχώς θα τη δούμε κι εμείς οι Αθηναίοι. Θα ακούσουμε λοιπόν κι εμείς live το τέταρτο άλμπουμ της, αυτό που βγήκε στην ετικέτα της περίφημης ECM του Mάνφρεντ Αϊχερ.
«Είναι σημαντικό που βρίσκομαι στην εταιρεία αυτή, τόσο για καλλιτεχνικούς λόγους όσο και για καθαρά επαγγελματικούς. Είναι μια εταιρεία με μια κατεύθυνση που μας βοηθάει μουσικά να υπάρχουμε, έτσι όπως έχουμε επιλέξει. Θα μας ήταν πολύ δύσκολο να ενταχθούμε σε μια δισκογραφική καθαρά ‘‘παραδοσιακή’’ ή ‘‘έθνικ’’.
Εχουν άλλους στόχους μουσικά απ’ ό,τι εμείς. Εδώ μπορούμε να ανοιγόμαστε στο παίξιμο μ’ έναν τρόπο που μας είναι πιο οικείος, που μας είναι επιθυμητός, ας το πούμε έτσι». Το μουσικό σύνολο Primavera en Salonico, που τη συνοδεύει στον δίσκο και στις συναυλίες, ιδρύθηκε το 1993 για να ερμηνεύσει τις ενορχηστρώσεις του Κώστα Βόμβολου σε μια επιλογή σεφαραδίτικων τραγουδιών με τη Σαβίνα ως ερμηνεύτρια. Και συνεχίζει δραστήριο έως σήμερα.
Η αδελφή της Σαβίνας, η Σοφία, μας θυμίζει τους τρόπους με τους οποίους η μουσική μπορούσε να ενώνει τις πολιτισμικές διαφορές στην παλιά Θεσσαλονίκη: «Οικογενειακές συγκεντρώσεις και θρησκευτικές γιορτές έδιναν την ευκαιρία για τραγούδι και χορό, ενώ στις ταβέρνες και στα καφέ-αμάν παίζονταν διάφορα μουσικά είδη από μουσικούς όλων των εθνοτήτων· ισπανοεβραϊκά τραγούδια, ανατολίτικες μελωδίες, ελληνικοί και τούρκικοι στίχοι, βαλκανικοί σκοποί, συνυπήρχαν και συχνά δάνειζαν στοιχεία το ένα στο άλλο σε αυτοσχεδιασμούς που εμπλούτιζαν και διεύρυναν το ρεπερτόριο».
• Η σημερινή Θεσσαλονίκη μπορεί να εμπνεύσει πάλι τους καλλιτέχνες;
«Εμένα πολύ. Και η πόλη και οι άνθρωποι. Τα αρχαία, οι εκκλησίες, τα τούρκικα λουτρά που ξεφυτρώνουν μέσα στο κέντρο ανάμεσα στις πολυκατοικίες. Η παραλία. Η παλιά πόλη όταν ανηφορίζεις. Η Μοδιάνο. Μέναμε με τις ώρες στη Μοδιάνο στο παρελθόν, με πολλή μουσική και χορό. Υπάρχει περισσότερος αυθορμητισμός και ενθουσιασμός σ’ αυτήν την πόλη. Ιδιόρρυθμοι άνθρωποι. Πιο χαλαροί ρυθμοί».
Απόψε, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, ώρα έναρξης: 21.00, Εισιτήρια: 10 έως 20 €. Αύριο Gazarte: Βουτάδων 32-34, Γκάζι, ώρα έναρξης: 21.00. Τιμή εισιτηρίων: A ζώνη: 28 €| Β ζώνη: 23 €| Ορθιοι 13 €.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας