«Δεν είναι απλώς ένα καλό βιβλίο, είναι ένα μεγάλο βιβλίο. Οταν το διάβαζα θυμόμουν τη Βιρτζίνια Γουλφ, τον Τζέιμς Τζόις και όλους τους μεγάλους. Οι άνθρωποι θα το διαβάζουν και σε εκατό χρόνια».
Η πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του Baileys Women' s Prize for Fiction, Σάμι Τσακραμπάρτι, τα είπε όλα σε λίγες κουβέντες.
Και έδωσε το αυστηρά γυναικείο (εξ ου και για αρκετούς, ανάμεσά τους και η μεγάλη Αντόνια Σ. Μπάιατ, «σεξιστικό») λογοτεχνικό βραβείο στην άξια Αλι Σμιθ.
Για ένα μυθιστόρημα, το «How to be both», που έχει ήδη πάρει πολλά βραβεία (Costa, Goldsmith) και έφτασε και στη βραχεία λίστα του Man Booker.
Τι κι αν στενοχωρήθηκαν τα γραφεία στοιχημάτων; Αυτά πόνταραν σαν τρελά ότι θα πάρει το Baileys η Σάρα Γουότερς για τους αξιοδιάβαστους «The Paying Guests» («Οι ενοικιαστές», εκδόσεις Λιβάνη), επειδή, λέει, σύμφωνα με έρευνες, ήταν το μόνο από τη short list που οι αναγνώστες διάβαζαν ολόκληρο (!), ενώ της Αλι Σμιθ δεν είναι και για ξεπέταγμα.
Είναι πραγματικά μια καλή ευκαιρία ένα διάσημο βραβείο σαν το Baileys (πρώην Orange), που το έχουν πάρει στο παρελθόν η Ζέιντι Σμιθ, η Λάιονελ Σράιβερ, η Μπάρμπαρα Κινγκσόλβερ, η Μέριλιν Ρόμπινσον και η Τέα Ομπρεχτ, να φέρει πιο κοντά στο πλατύ κοινό μία από τις πιο σημαντικές Βρετανίδες συγγραφείς.
Σε λίγες μέρες, άλλωστε, το βραβευμένο μυθιστόρημα βγαίνει και στην Ελλάδα, με τίτλο «Πώς να είσαι δύο», από τις εκδόσεις Καστανιώτη, σε μετάφραση Νίκου Μάντη.
Ο ελληνικός εκδοτικός οίκος σεβάστηκε φυσικά την ιδιορρυθμία του βιβλίου, που αποτελείται από δύο αυτόνομες, αλλά συνδεόμενες μεταξύ τους ιστορίες.
Οπως και στην Αγγλια, το μισό τιράζ θα ξεκινάει με τη μία ιστορία, το άλλο μισό με την άλλη.
Δεν ξέρω ποια σειρά είναι η πιο ενδιαφέρουσα, το δικό μου βιβλίο, πάντως, με πήγε πρώτα στη Φεράρα του 15ου αιώνα και στη ζωή του ζωγράφου Φρανσέσκο ντελ Κόσα.
Ακολούθησε η ιστορία της έφηβης Τζορτζ, που πενθεί στο σημερινό Κέιμπριτζ τον θάνατο της μητέρας της, με την οποία είχε επισκεφτεί στην Ιταλία το μοναδικό έργο για το οποίο αυτός ο «άγνωστος» δημιουργός διεκδικεί, ίσως, τις δάφνες του: ένα πελώριο, συγκλονιστικό φρέσκο στο Palazzo Schifanoia.
Απ' αυτήν την τοιχογραφία ξεκίνησε και το μυθιστόρημα της Αλι Σμιθ.
Το 2013 είδε μια φωτογραφία του έργου στο περιοδικό τέχνης «Frieze» και «μου κόπηκε η ανάσα, πνίγηκα με τον καφέ που έπινα», έχει πει.
Πήρε αμέσως τη σύντροφό της, κινηματογραφίστρια Σάρα Γουντ και πήγαν στη Φεράρα να το επισκεφτούν.
Κι ενώ εκείνη την εποχή έγραφε ήδη ένα μυθιστόρημα, τέσσερις μήνες αργότερα, «ένιωσα ότι γράφω το λάθος βιβλίο», έχει πει.
Το άφησε στην άκρη και βυθίστηκε στην ιταλική Αναγέννηση, διάβασε οτιδήποτε μπορούσε να βρει για τον Φρανσέσκο ντελ Κόσα, που άλλωστε έργα του υπάρχουν και στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου.
«Μου ήταν αδύνατον να του αρνηθώ ό,τι μου ζητούσε. Δηλαδή να πλησιάσω όσο πιο κοντά γινόταν σε μια ζωή, από την οποία ελάχιστα πράγματα έχουν μείνει στον κόσμο, αλλά που κι αυτά τα λίγα είναι ήδη πάρα πολλά», λέει η Αλι Σμιθ.
Η πρόεδρος της επιτροπής του Baileys χαρακτήρισε το «Πώς να είσαι δύο» ένα «τρυφερό, πνευματώδες και ευφυές βιβλίο για τη θλίψη, την αγάπη, τη σεξουαλικότητα και την ταυτότητα που αλλάζει. Είναι τόσο αβίαστος και φυσικός ο τρόπος με τον οποίο περνάει από το παλιό στο σύγχρονο, από την κλασική τέχνη σε σημερινά θέματα, όπως η πορνογραφία και η τεχνολογία».
Η Αλι Σμιθ αγαπά πολύ τη χώρα μας, είναι ένα θέμα στο οποίο αναφέρεται συχνά. Αγαπά και την Αλίκη Βουγιουκλάκη. Είχε διαλέξει ως εξώφυλλο στη συλλογή δοκιμιών της «Artful» μια σκηνή από το «Κλωτσοσκούφι».
Και όταν είχε κυκλοφορήσει το μυθιστόρημά της «There but for the» (2011) διηγιόταν στην «Γκάρντιαν» ότι για να ξεπεράσει τον θάνατο του πατέρα της έβλεπε συνεχώς μέσα στη νύχτα ταινίες στο youtube με τη Βουγιουκλάκη, κυρίως την «Αλίκη στο Ναυτικό», και άκουγε το τραγούδι «Τράβα μπρος».
■ Στα ελληνικά κυκλοφορούν ακόμα τα βιβλία της: «Κορίτσι συναντά αγόρι», «Hotel Cosmos» και «Η τυχαία».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας