H Betty Boo, Βρετανίδα τραγουδίστρια της ραπ στη δεκαετία του ‘90, φορώντας ένα ολόσωμο λεοπαρδαλέ κολάν, ορθώνεται στο πλαστικό φουσκωτό έργο των Χάμιλτον και Μπάιρν, μέσα στις φυλλωσιές των δέντρων του κήπου της Γαλλικής Σχολής Αθηνών. Το γαλήνιο περιβάλλον διαταράσσει ο ήχος μιας σφυρίχτρας.
Γυρνάμε και βλέπουμε μια περφόρμερ πάνω σε έναν τεράστιο ιπποπόταμο από λάσπη -γλυπτό των Αλόρα και Καλζαντίγια- να διαβάζει την «Εφ.Συν.» κι άλλες εφημερίδες και να σφυρίζει κάθε φορά που εντοπίζει μια ιστορία κοινωνικής αδικίας...
Το ΝΕΟΝ, ο δραστήριος πολιτιστικός οργανισμός του συλλέκτη Δημήτρη Δασκαλόπουλου, έχει βαλθεί να μας αποκαλύπτει τους μυστικούς κήπους της Αθήνας, τους οποίους ζωντανεύει με σύγχρονη τέχνη και τους κάνει προσιτούς στο ευρύ κοινό.
Πέρυσι το καλοκαίρι άνοιξε τον κήπο της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, φέτος της Γαλλικής Σχολής Αθηνών, όπου εγκαινιάζεται σήμερα η έκθεση «Terrapolis» με έργα 37 σύγχρονων καλλιτεχνών από 18 διαφορετικές χώρες.
Η τέχνη ξεκλειδώνει πόρτες. Από το 1846, που ιδρύθηκε η παλαιότερη αρχαιολογική σχολή της Αθήνας, ο πανέμορφος, καταπράσινος κήπος της στην οδό Διδότου, στον άξονα Εξαρχείων-Κολωνακίου, «γίνεται πρώτη φορά προσβάσιμος σε όλους, όχι μόνο στους ερευνητές», επισήμανε ο διευθυντής της Γαλλικής Σχολής, Αλεξάντρ Φαρνού.
Ο τίτλος της έκθεσης, από το λατινικό «terra» που σημαίνει γη και το ελληνικό «πόλις», απηχεί τις ιδέες της καθηγήτριας φιλοσοφίας των επιστημών Ντόνα Χάραγουεϊ, εξήγησε η Ιβόνα Μπλάζγουικ, διευθύντρια της Whitechapel Gallery, που επιμελείται το εγχείρημα. «Στόχος της έκθεσης είναι να εξετάσει μια “βιοηθική” του 21ου αιώνα που συνδέει το ανθρώπινο με το ζωώδες, θέτοντας ερωτήματα για τη σχέση του ανθρώπου με τα ζώα αλλά και της τέχνης με τη φύση και την απήχηση μυθικών αφηγήσεων στη σημερινή κοινωνία».
Με ανάθεση του ΝΕΟΝ πέντε Ελληνες καλλιτέχνες- οι Αθανάσιος Αργιανάς, Διονύσης Καβαλιεράτος, Ελένη Καμμά, Αλίκη Παλάσκα, Κώστας Σαχπάζης- έκαναν φρέσκα έργα ειδικά για την έκθεση. Στην Αθήνα, όμως, έχουν έρθει και εμβληματικές δημιουργίες. Οπως το βίντεο «Ι like America and America likes me» (1974), που καταγράφει την ειρηνική συνύπαρξη του Γιόζεφ Μπόις με ένα ζωντανό κογιότ, εν δυνάμει επικίνδυνο ζώο, το οποίο συμβολίζει τους αυτόχθονες πληθυσμούς της Αμερικής που υπέφεραν εξαιτίας της αποικιοκρατίας. Κι ακόμα το βίντεο «Sans Soleil» (1983) του Κρις Μαρκέρ, που παρουσιάζει αρχαίες και σύγχρονες ιεροτελεστίες με ζώα.
Εντοπίσαμε και δύο από τις πρωταγωνίστριες της φετινής Μπιενάλε Βενετίας, τη βραβευμένη Αμερικανίδα Τζόαν Τζόνας και την προκλητική Βρετανίδα Σάρα Λούκας. Η πρώτη εκπροσωπείται με το βίντεο «Melancolia» (2004) με ηρωίδα μια γυναίκα καθισμένη στην άκρη ενός πανάρχαιου παγετώνα που λιώνει εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών. Η δεύτερη, με ένα μπρούτζινο γλυπτό από παραγεμισμένες κάλτσες δεμένες έτσι ώστε να θυμίζουν φιγούρες σε παράφορο εναγκαλισμό («Νahuiolin», 2013).
Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να περπατήσουν στον υπέροχο κήπο, να καθίσουν στα παγκάκια ή σε λευκά μαξιλάρια για να απολαύσουν τα γλυπτά και τις εγκαταστάσεις.
Να αναζητήσουν κρυμμένους εικαστικούς θησαυρούς που δημιουργούν θαυμαστικά ή ερωτηματικά, που προκαλούν χαμόγελα αλλά και σκέψεις.
Οπως μια μεγάλη σφαίρα από πηλό του Γουίλιαμ Κόμπινγκ, που κρέμεται από σκοινί και συμπιέζεται από ένα ζευγάρι χέρια, τα «ανθρωπο-θηριομορφικά» γλυπτά της Χούμα Μπάμπα, τους «γορίλες» του Ανγκους Φαϊρούζ, τα ταριχευμένα ψαρόνια του Χένρικ Χάκανσον. Κι ακόμα, την «κολοκύθα» που ανάγει σε μνημείο η Γιαγιόι Κουσάμα, τα τεχνουργήματα από την Αφρική που μάζεψε ο Ρίτσαρντ Λονγκ, τις λακκούβες με ίχνη οργανικών και τεχνητών αποβλήτων της Μαρλί Μουλ, τα ψηφιακά τροπικά πτηνά της Κάτια Νοβίτσκοβα.
«Εγγυώμαι ότι όλοι θα βρουν έργα που θα τους μιλήσουν απευθείας στην ψυχής τους», τόνισε η Ιβόνα Μπλάζγουικ, διευκρινίζοντας ότι δεν υπάρχουν τίτλοι και επεξηγηματικά κείμενα, καθώς πιστεύει στην αδιαμεσολάβητη εμπειρία. Στην είσοδο, όμως, οι επισκέπτες παίρνουν χάρτη για τη διαδρομή τους, πάνω στον οποίο είναι σημειωμένα με αριθμούς τα έργα, καθώς και ενημερωτικά φυλλάδια για τους καλλιτέχνες και τα εκθέματα. Γύρω από αυτά ευγενικοί εθελοντές είναι πρόθυμοι να λύσουν κάθε απορία.
«Προσπαθούμε να βγάλουμε τα έργα της σύγχρονης τέχνης από τα μουσεία και τις γκαλερί, ώστε να γίνουν ελεύθερα προσβάσιμα σε δημόσιους χώρους, να εισβάλουν στη συλλογική μας καθημερινότητα και να γίνουν μέρος της», είπε ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος. «Πιστεύω ότι η παρουσία της σύγχρονης τέχνης μέσα στην πόλη συνιστά πολιτική πράξη. Με την έννοια ότι προτείνει μια νέα μορφή συλλογικότητας μέσα από την αισθητική εμπειρία, προκαλεί τη συμμετοχή με τον διάλογο ή και την αντιπαράθεση. Κι ακόμα μας δίνει ερεθίσματα για να δούμε και να φανταστούμε αλλιώς την πόλη μας και την ίδια τη ζωή μας... Τι πιο δημοκρατικό, τι πιο ριζοσπαστικό από αυτό;».
Info:
Γαλλική Σχολή Αθηνών, Διδότου 6. Από 27 Μαΐου έως 26 Ιουλίου.
Ωρες λειτουργίας: Τρίτη-Σάββατο 10.00-21.00, Κυριακή 12.00-18.00. Είσοδος ελεύθερη.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας