Η Αθήνα της Αμερικής αναδεικνύει την αρχαία Ελλάδα

Ηταν προφανές εδώ και πολλά χρόνια πως το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστόνης (Museum of Fine Arts) υστερούσε στο πώς παρουσίαζε τις μόνιμες συλλογές του με ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα. Οι σχετικές γκαλερί στην ανατολική πλευρά του μουσείου υπολείπονταν στην προβολή των θησαυρών. Χωρίς καν κλιματισμό, με δακτυλογραφημένες ετικέτες και σκονισμένες βιτρίνες, δεν αναδείκνυαν τα εκθέματα.

Από τον Σεπτέμβριο, όμως, τρεις ανανεωμένες γκαλερί αφιερωμένες αποκλειστικά στη ζωή της αρχαίας Ελλάδας άνοιξαν για το κοινό και η διαφορά είναι τεράστια. Η θερμοκρασία και η υγρασία είναι πλέον απόλυτα ελεγχόμενες. Τα πάντα καθαρά και επιμελημένα. Οι ετικέτες κατατοπιστικές, αλλά διακριτικές, ενώ διαδραστικές οθόνες πολυμέσων προσφέρουν λεπτομερή εμφάνιση των έργων, παραδείγματος χάρη σκηνές από τον Τρωικό Πόλεμο που ξεδιπλώνονται πάνω σε αγγεία ηλικίας χιλιάδων ετών. Κάθε μια από τις αίθουσες είναι αφιερωμένη σε μια θεματική ενότητα: «Homer and the Epics» (Ο Ομηρος και τα έπη), «Dionysos and the Symposium» (Ο Διόνυσος και το συμπόσιο) και «Theater and Performance» (Το θέατρο και η παράσταση).

Το μουσείο διαθέτει 230 μοναδικά έργα κυρίως από τον 6ο μέχρι τον 4ο αιώνα π.Χ.: μαρμάρινα και χάλκινα γλυπτά, κεραμικά και μεταλλικά αγγεία καθώς και πήλινα ειδώλια. Πολλά έχουν σχολαστικά αποκατασταθεί, κάποια, μάλιστα, για πρώτη φορά μετά από έναν αιώνα.

• Η συλλογή με το ομηρικό υλικό είναι ίσως η καλύτερη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ενα από τα αντικείμενα που δεσπόζει στην πρώτη αίθουσα είναι μια προτομή του ίδιου του Ομήρου, η οποία θεωρείται η καλύτερη στον κόσμο. Σκαλισμένη σε μάρμαρο, χρονολογείται πιθανώς στο τέλος του πρώτου αιώνα π.Χ. ή τον πρώτο αιώνα μ.Χ. Η ατημέλητη γενειάδα και τα μπερδεμένα μαλλιά του ποιητή, τα τυφλά μάτια, τα σκληρά χαρακτηριστικά του ζωντανεύουν όλη την εσωτερική έντασή του. Γύρω του αγγεία δίνουν χαρακτηριστικές σκηνές από την Ιλιάδα και τον Τρωικό Πόλεμο: η κρίση του Πάρη, τα όπλα του Αχιλλέα, ο θάνατος του Εκτορα, η άλωση της Τροίας, καθώς και κάποιες σκηνές που δεν υπάρχουν σε κάποιο κείμενο, όπως ο Αχιλλέας με τον Αίαντα να παίζουν επιτραπέζιο παιχνίδι. Το πιο θαυμαστό έκθεμα από τη θεματολογία της Οδύσσειας είναι το μαρμάρινο κεφάλι του Πολύφημου (περίπου του 150 π.Χ. ή αργότερα). Επίσης αγγεία που απεικονίζουν την ιστορία της Κίρκης, τη διαφυγή από τον Πολύφημο, τον Οδυσσέα στον Κάτω Κόσμο και την ιστορία του Ελπήνωρα.
• Στην γκαλερί που είναι αφιερωμένη στον Διόνυσο τα εκθέματα δημιουργούν έναν κόσμο γεμάτο από θέατρο αλλά και με ανθρωπολογικό ενδιαφέρον. Πάνω σε ένα μεγάλο τραπέζι ένα γιγαντιαίο βάζο από ορείχαλκο (πολύ σπάνιο αντικείμενο) μας καλεί να φανταστούμε ένα τυπικό αθηναϊκό συμπόσιο. Στην αίθουσα δεσπόζει η μαρμάρινη κεφαλή του Διονύσου (4ος αιώνας π.Χ.) με γυναικεία χαρακτηριστικά. Στα κεραμικά, ασημένια και χάλκινα αγγεία και βάζα που χρησιμοποιούνται για την ανάμειξη και την κατανάλωση του κρασιού υπάρχουν σάτυροι, ερωτικές σκηνές, σκηνές από συμπόσια και συνέδρια. Ο Διόνυσος παριστάνεται συχνά καβάλα σε μουλάρια και γαϊδούρια ενώ γυμνοί σάτυροι και μαινάδες χορεύουν μέσα σε αμπέλια. Οι επισκέπτες μαθαίνουν επίσης τη σημασία του κρασιού για την αρχαία μεσογειακή οικονομία μέσα από μια επιλογή νομισμάτων που κόπηκαν σε ελληνικές πόλεις που εξήγαν κρασί.
• Η τρίτη γκαλερί είναι αφιερωμένη στο θέατρο και τη δραματουργία. Εδώ δεσπόζει μια ερμαϊκή στήλη-προτομή του Μενάνδρου, του μεγάλου (και ασυνήθιστα όμορφου) δραματουργού που έγραψε πάνω από 100 κωμωδίες. Υπάρχουν μάσκες, μικρές πήλινες μορφές, πολλές από τις οποίες δείχνουν κωμικούς χαρακτήρες, κι ένα τεράστιο ταφικό μπολ ανάμειξης με τον αποκεφαλισμό του Θερσίτη από τον Αχιλλέα. Ενα πολύ διάσημο αγγείο δείχνει τη δολοφονία του Αγαμέμνονα. Στην μια πλευρά του ο Αίγισθος τού επιτίθεται με σπαθί, ενώ η Κλυταιμνήστρα είναι έτοιμη με ένα τσεκούρι. Η άλλη πλευρά δείχνει τον Ορέστη να παίρνει εκδίκηση σκοτώνοντας τον Αίγισθο.

«Η Βοστόνη είναι γνωστή ως η Αθήνα της Αμερικής και το Museum of Fine Arts της πόλης είναι το σωστότερο μέρος για να αναδείξει τις καλλιτεχνικές και λογοτεχνικές παραδόσεις των αρχαίων Ελλήνων, μέσα από τις υπέροχες γκαλερί του». Είναι λόγια του διευθυντή του Μουσείου, Μάλκομ Ρότζερς.