Ακριβώς εβδομήντα εννέα χρόνια από την απελευθέρωσή του, στις 5 Μαΐου 1945, από συμμαχικά στρατεύματα και με κεντρικό θέμα «Δίκαιο και Δικαιοσύνη», επίσημες αντιπροσωπείες από δεκάδες χώρες και πολλές χιλιάδες προσκυνητές από όλο τον κόσμο, με πάνω από 3.000 να είναι νέοι, τίμησαν και φέτος τη μνήμη των πάνω από 100.000 θυμάτων –συμπεριλαμβανομένων και 3.700 Ελλήνων– της ναζιστικής θηριωδίας στο πρώην ναζιστικό στρατόπεδο εξόντωσης Μαουτχάουζεν στην Ανω Αυστρία, την πρώτη Κυριακή του φετινού Μαΐου (ημέρα του Πάσχα των Ορθοδόξων) σε μία από τις μεγαλύτερες τελετές που πραγματοποιούνται σε πρώην στρατόπεδο συγκέντρωσης.
«Με τις τελετές στο Μαουτχάουζεν θυμόμαστε το τέλος της ταπείνωσης, των βασανιστηρίων και των δολοφονιών αθώων, του ναζιστικού τρόμου και του Ολοκαυτώματος, τιμούμε τη μνήμη των θυμάτων, κατανοούμε επίσης το “Ποτέ ξανά” ως μία σαφή εντολή για την αποφασιστική αντιμετώπιση όλων των μορφών ρατσισμού, αντισημιτισμού και ολοκληρωτισμού», τόνισε στην ομιλία του ο Αυστριακός ομοσπονδιακός πρόεδρος Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν.
Για τον Βίλι Μέρνι, τον πρόεδρο της Αυστριακής Επιτροπής Μαουτχάουζεν, «η επιδίωξη της δικαιοσύνης είναι το θεμέλιο μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Κατά τη διάρκεια του εθνικοσοσιαλισμού έγινε συστηματική κατάχρηση του νομικού συστήματος με στόχο την ενίσχυση της εξουσίας του κράτους και την καταστολή των ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων των πολιτών· και είναι ευθύνη μας να διασφαλίσουμε ότι ως κοινωνία αντιμετωπίζουμε ενεργά την αδικία και ότι η δικαιοσύνη πληροί ένα υψηλότερο ηθικό πρότυπο».
Μέχρι την απελευθέρωσή του, από συμμαχικά στρατεύματα στις 5 Μαΐου 1945, πάνω από 206.000 κρατούμενοι από όλη την Ευρώπη και από συνολικά 70 χώρες γνώρισαν στο Μαουτχάουζεν (170 χιλιόμετρα δυτικά της Βιέννης) ό,τι πιο απάνθρωπο μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους, και για τους 122.797 από αυτούς –συμπεριλαμβανομένων και 3.700 Ελλήνων– η απελευθέρωση ήρθε πολύ αργά: είχαν ήδη αφήσει την τελευταία τους πνοή στα κρεματόρια του στρατοπέδου.
Μετά τον πόλεμο, οι εγκαταστάσεις του ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης μετατράπηκαν σε μουσείο και τόπο προσκυνήματος με μνημεία των χωρών που είχαν εκεί τα θύματά τους. Κάθε χρόνο, στην επέτειο απελευθέρωσής του, συρρέουν στο Μαουτχάουζεν πολλές χιλιάδες προσκυνητές από τα πέρατα της Ευρώπης, αλλά και οι ελάχιστοι πλέον εν ζωή από τους τότε επιζήσαντες.
Ο εκλιπών το 2011 αξέχαστος μεγάλος Ελληνας συγγραφέας, ποιητής και ακαδημαϊκός Ιάκωβος Καμπανέλλης, που υπήρξε επί δυόμισι χρόνια κρατούμενος στο Μαουτχάουζεν και ένας από τους ελάχιστους επιζήσαντες του στρατοπέδου, ήταν ο πρώτος που δημοσίευσε ήδη το 1963 τα βιώματά του στο βιβλίο-μυθιστόρημα-σταθμός «Μαουτχάουζεν», το οποίο έχει κάνει μέχρι σήμερα πάνω από 30 ανατυπώσεις και έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες.
Το μνημειώδες μουσικό έργο «Μαουτχάουζεν», σε ποίηση Ιάκωβου Καμπανέλλη, ο παγκόσμιος Μίκης Θεοδωράκης το μελοποίησε το 1965, έχοντας ως ερμηνεύτρια τη μοναδική και σε ακόμη πολύ νεαρή ηλικία Μαρία Φαραντούρη.
Ο Καμπανέλλης είχε βρεθεί δίπλα στον κορυφαίο Ελληνα μουσικοσυνθέτη όταν εκείνος είχε πρωτοπαρουσιάσει το «Μαουτχάουζεν», σε παγκόσμια πρεμιέρα στον τόπο του μαρτυρίου στο πρώην ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης, τον Μάιο του 1988.
Επρόκειτο για μια ιστορική συναυλία με την αξεπέραστη Μαρία Φαραντούρη, την Ανατολικογερμανίδα Γκίζελα Μάι και την Ισραηλινή Ελινόαρ Μοάβ-Βενιάδη (στα ελληνικά, γερμανικά και εβραϊκά, αντίστοιχα), παρουσία του τότε καγκελάριου της Αυστρίας, Φραντς Βρανίτσκι, και δεκάδων χιλιάδων προσκυνητών από όλη την Ευρώπη.
Νοερά, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης ήταν παρών, ως τιμώμενο πρόσωπο, και στην επίσης ιστορικής σημασίας δεύτερη παρουσίαση του έργου στο πρώην στρατόπεδο συγκέντρωσης, από τον ίδιο τον συνθέτη –σε μία συγκλονιστική ερμηνεία της Μαρίας Φαραντούρη και παρουσία πάλι του καγκελάριου Φραντς Βρανίτσκι– τον Μάιο του 1995, στην 50ή επέτειο από την απελευθέρωση του Μαουτχάουζεν.
Οπως «παρόν» ήταν και είναι το πνεύμα του Μίκη Θεοδωράκη και του Ιάκωβου Καμπανέλλη και στα χρόνια που ακολούθησαν, κατά τις ετήσιες εκδηλώσεις μνήμης στο πρώην στρατόπεδο συγκέντρωσης και στην τελετή που πραγματοποιείται στο εκεί ελληνικό μνημείο, όπου το μουσικό σχήμα της Βιέννης «Οι Ελληνες» φροντίζει να παρουσιάζει το «Μαουτχάουζεν» επί δεκαετίες κάθε χρόνο και μέχρι σήμερα, όπως συνέβη και κατά τη φετινή εκδήλωση, ενώ το 2004 το είχε παρουσιάσει στο κεντρικό μνημείο, σε ανάμνηση της εκεί παγκόσμιας πρεμιέρας του μνημειώδους έργου τον Μάιο του 1988.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας